Chinatown
- Authors: Kamfer, Ronelda S.
- Date: 2020
- Subjects: Afrikaans poetry -- 21st century
- Language: Afrikaans
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/142375 , vital:38074
- Description: Creative work portfolio.
- Full Text:
- Authors: Kamfer, Ronelda S.
- Date: 2020
- Subjects: Afrikaans poetry -- 21st century
- Language: Afrikaans
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/142375 , vital:38074
- Description: Creative work portfolio.
- Full Text:
Disco
- Authors: Trantraal, Nathan
- Date: 2020
- Subjects: Kaaps , South African fiction (English) -- 21st century , South African poetry (English) -- 21st century , Afrikaans fiction -- 21st century , Afrikaans poetry -- 21st century
- Language: Afrikaans , English
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/145217 , vital:38419
- Description: Creative writing portfolio.
- Full Text:
- Authors: Trantraal, Nathan
- Date: 2020
- Subjects: Kaaps , South African fiction (English) -- 21st century , South African poetry (English) -- 21st century , Afrikaans fiction -- 21st century , Afrikaans poetry -- 21st century
- Language: Afrikaans , English
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/145217 , vital:38419
- Description: Creative writing portfolio.
- Full Text:
Goeie maniere en etiket
- Authors: Van Staden, Antoinique
- Date: 2016
- Language: Afrikaans , English
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:6011 , http://hdl.handle.net/10962/d1021226
- Description: This bilingual collection of short stories combines the fairy tale form and the Bizarro genre to explore the value system ingrained in me at a very early age via my conservative Afrikaans upbringing. To my mind the four characteristics of the fairy tale form as identified by Kate Bernheimer (in her path-breaking essay “Fairy Tale is form, Form is Fairy Tale”) namely flatness, abstraction, intuitive logic and normalized magic, also apply to the Bizarro genre. This intersection is exemplified by some of Bernheimer's own fiction, as well as the fiction of Aimee Bender and Lucy Corin, among others, all of whom have influenced my writing. , Hierdie tweetalige versameling kortverhale kombineer sprokieselemente met die van die Bizarro-genre, om die waardesisteem wat van kleins af deur my konserwatiewe Afrikaanse opvoeding by my ingeprent is, te ondersoek. Die vier eienskappe van die sprokie word deur Kate Bernheimer in haar baanbrekende opstel Fairy tale is form, Form is fairy tale uitgelê as: ’n onbetrokke verteller, abstraksie, instinktiewe logika en genormaliseerde towerkuns. Na my mening is dié vier eienskappe ook op die Bizarro-genre van toepassing. Hierdie oorvleuling is sigbaar in Bernheimer se fiksie en ook onder andere Lucy Corin en Aimee Bender s'n – skrywers wat my werk beïnvloed het. , This thesis is presented in two parts: Afrikaans and English.
- Full Text:
- Authors: Van Staden, Antoinique
- Date: 2016
- Language: Afrikaans , English
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:6011 , http://hdl.handle.net/10962/d1021226
- Description: This bilingual collection of short stories combines the fairy tale form and the Bizarro genre to explore the value system ingrained in me at a very early age via my conservative Afrikaans upbringing. To my mind the four characteristics of the fairy tale form as identified by Kate Bernheimer (in her path-breaking essay “Fairy Tale is form, Form is Fairy Tale”) namely flatness, abstraction, intuitive logic and normalized magic, also apply to the Bizarro genre. This intersection is exemplified by some of Bernheimer's own fiction, as well as the fiction of Aimee Bender and Lucy Corin, among others, all of whom have influenced my writing. , Hierdie tweetalige versameling kortverhale kombineer sprokieselemente met die van die Bizarro-genre, om die waardesisteem wat van kleins af deur my konserwatiewe Afrikaanse opvoeding by my ingeprent is, te ondersoek. Die vier eienskappe van die sprokie word deur Kate Bernheimer in haar baanbrekende opstel Fairy tale is form, Form is fairy tale uitgelê as: ’n onbetrokke verteller, abstraksie, instinktiewe logika en genormaliseerde towerkuns. Na my mening is dié vier eienskappe ook op die Bizarro-genre van toepassing. Hierdie oorvleuling is sigbaar in Bernheimer se fiksie en ook onder andere Lucy Corin en Aimee Bender s'n – skrywers wat my werk beïnvloed het. , This thesis is presented in two parts: Afrikaans and English.
- Full Text:
Saligia
- Authors: Strydom, Gideon Louwrens
- Date: 2014
- Subjects: Creative writing (Higher education) -- Research -- South Africa , Creative writing -- Fiction , Afrikaans fiction -- Study and teaching (Higher) , Afrikaans fiction -- 21st century
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:6001 , http://hdl.handle.net/10962/d1020884
- Description: When her life starts falling apart, a journalist and writer heads for a small rural town. Here the strange and wonderful tales about a local woman ignite her curiosity. As the town's secrets unravel she finds the truth behind all the fantasies. And in fighting her own demons she makes an unusual connection to this woman. She soon realises that this connection holds the key to her own salvation. Or her downfall.
- Full Text:
- Authors: Strydom, Gideon Louwrens
- Date: 2014
- Subjects: Creative writing (Higher education) -- Research -- South Africa , Creative writing -- Fiction , Afrikaans fiction -- Study and teaching (Higher) , Afrikaans fiction -- 21st century
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:6001 , http://hdl.handle.net/10962/d1020884
- Description: When her life starts falling apart, a journalist and writer heads for a small rural town. Here the strange and wonderful tales about a local woman ignite her curiosity. As the town's secrets unravel she finds the truth behind all the fantasies. And in fighting her own demons she makes an unusual connection to this woman. She soon realises that this connection holds the key to her own salvation. Or her downfall.
- Full Text:
Aspekte van die prosa van André P Brink met spesifieke verwysing na Sandkastele (1995)
- Authors: Vermeulen, Liezel
- Date: 2003
- Subjects: Brink, André P (André Philippus), 1935-2015 -- Sandkastele Brink, André P (André Philippus), 1935-2015
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3605 , http://hdl.handle.net/10962/d1003809
- Description: Hierdie studie ondersoek aspekte van die prosa-oeuvre van die Suid-Afrikaanse outeur André P. Brink, met spesifieke verwysing na sy eerste post-apartheid roman Sandkastele (1995). Hierdie teks se feministiese hersiening van en alternatief tot die manlikgedomineerde en -gedokumenteerde amptelike geskiedenis van Suider-Afrika staan sentraal in die postmodernistiese, postkoloniale fase waarin die Brink prosa-oeuvre die verlede heroorweeg. Die pre-koloniale en koloniale verlede van die landstreek word herkaart deur die vertelling van stories van vroue van die verlede in 'n unieke vertelsituasie wat 'n her-verbeelde, tekstuele vrouegeskiedenis registreer. Die konsep "reimagination" wat ontwikkel in Brink se kritiese en literêr-teoretiese werke vanaf die publikasie van die essay "Imagining the real" in Mapmakers (1983) en Elleke Boehmer se konseptualisering van die tekstuele gevolge van dekolonisasie (1995) word ontgin. Spore van die magiese realisme, die postkolonialisme, die poststrukturalistiese postmodernisme en leeswyses en denkrigtings wat in die feminisme en genderstudies aandag geniet, word in Sandkastele se vertelling, narratiewe figure en ruimte ondersoek. Hierdie leesstrategie akkommodeer die Brink-oeuvre se voortdurende heroorweging en ontdekking van nuwe tekstuele moontlikhede, 'n proses wat gekenmerk word deur 'n reeks tematiese of konseptuele ontwikkelinge en die uit-en deurwerk van belangstellings van vorige Brinktekste. ABSTRACT: This study investigates aspects of the prose oeuvre of the South African author André P. Brink, with specific reference to his first post-apartheid novel Imaginings of Sand (1995). The feminist revisioning of the text as an alternative to the male-dominated and -documented official history of Southern Africa is central to the postmodernist, postcolonial phase of the Brink oeuvre in which the past is reconsidered. The pre-colonial and colonial past of the country is remapped through the stories of women of the past in a narrative construction which registers a re-imagined textual women's history. The concept "reimagination" which develops in Brink's critical and literary theoretical works from the publication of the essay "Imagining the real" in Mapmakers (1983) and Elleke Boehmer's conceptualisation of the textual effects of decolonisation (1995) is utilised. Traces of the magical realism, postcolonialism, poststructuralist postmodernism and approaches which are explored in feminism and gender studies are explored in Sandkastele's narrative construction, characters and space. This reading strategy accommodates the Brink oeuvre's continual re-evaluation and uncovering of new textual possibilities, a process that is characterised by a series of thematic or conceptual developments and the deployment of themes from previous Brink prose texts.
- Full Text:
- Authors: Vermeulen, Liezel
- Date: 2003
- Subjects: Brink, André P (André Philippus), 1935-2015 -- Sandkastele Brink, André P (André Philippus), 1935-2015
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3605 , http://hdl.handle.net/10962/d1003809
- Description: Hierdie studie ondersoek aspekte van die prosa-oeuvre van die Suid-Afrikaanse outeur André P. Brink, met spesifieke verwysing na sy eerste post-apartheid roman Sandkastele (1995). Hierdie teks se feministiese hersiening van en alternatief tot die manlikgedomineerde en -gedokumenteerde amptelike geskiedenis van Suider-Afrika staan sentraal in die postmodernistiese, postkoloniale fase waarin die Brink prosa-oeuvre die verlede heroorweeg. Die pre-koloniale en koloniale verlede van die landstreek word herkaart deur die vertelling van stories van vroue van die verlede in 'n unieke vertelsituasie wat 'n her-verbeelde, tekstuele vrouegeskiedenis registreer. Die konsep "reimagination" wat ontwikkel in Brink se kritiese en literêr-teoretiese werke vanaf die publikasie van die essay "Imagining the real" in Mapmakers (1983) en Elleke Boehmer se konseptualisering van die tekstuele gevolge van dekolonisasie (1995) word ontgin. Spore van die magiese realisme, die postkolonialisme, die poststrukturalistiese postmodernisme en leeswyses en denkrigtings wat in die feminisme en genderstudies aandag geniet, word in Sandkastele se vertelling, narratiewe figure en ruimte ondersoek. Hierdie leesstrategie akkommodeer die Brink-oeuvre se voortdurende heroorweging en ontdekking van nuwe tekstuele moontlikhede, 'n proses wat gekenmerk word deur 'n reeks tematiese of konseptuele ontwikkelinge en die uit-en deurwerk van belangstellings van vorige Brinktekste. ABSTRACT: This study investigates aspects of the prose oeuvre of the South African author André P. Brink, with specific reference to his first post-apartheid novel Imaginings of Sand (1995). The feminist revisioning of the text as an alternative to the male-dominated and -documented official history of Southern Africa is central to the postmodernist, postcolonial phase of the Brink oeuvre in which the past is reconsidered. The pre-colonial and colonial past of the country is remapped through the stories of women of the past in a narrative construction which registers a re-imagined textual women's history. The concept "reimagination" which develops in Brink's critical and literary theoretical works from the publication of the essay "Imagining the real" in Mapmakers (1983) and Elleke Boehmer's conceptualisation of the textual effects of decolonisation (1995) is utilised. Traces of the magical realism, postcolonialism, poststructuralist postmodernism and approaches which are explored in feminism and gender studies are explored in Sandkastele's narrative construction, characters and space. This reading strategy accommodates the Brink oeuvre's continual re-evaluation and uncovering of new textual possibilities, a process that is characterised by a series of thematic or conceptual developments and the deployment of themes from previous Brink prose texts.
- Full Text:
Narratiewe strategieë by die ondersoek van die verlede in twee romans, naamlik Lijken op liefde (1997) deur Astrid H. Roemer en Duiwelskloof (1998) deur André P. Brink
- Authors: Potgieter, Maretha
- Date: 2002
- Subjects: Roemer, Astrid. Lijken op liefde , Brink, André Philippus, 1935- Duiwelskloof
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3578 , http://hdl.handle.net/10962/d1002151 , Roemer, Astrid. Lijken op liefde , Brink, André Philippus, 1935- Duiwelskloof
- Description: This study investigates some of the narrative strategies used by two novels, namely Lijken op Liefde (1997) by the Surinam born author Astrid H. Roemer and Duiwelskloof (1998) by the South African André P. Brink, in their exploration of and dialogue with traumatic pasts. Both texts are written within so-called postcolonial time frames, delve into the personal and collective past and attempt to provide a corrective on knowledges that used to be deemed not useful, unimportant or have been forgotten by official historiography. The theoretical base of the study is an eclectic mixture of both postcolonial and postmodern theories, throwing light on the strategies employed by these novels in order to understand, problematise and creatively exploit the past. , Hierdie studie kyk na sommige van die narratiewe strategieë binne twee romans, naamlik Lijken op Liefde (1997) deur die Surinaams-gebore outeur Astrid H. Roemer en Duiwelskloof (1998) deur die Suid-Afrikaner André P. Brink, in hulle ondersoek na en dialoog met die traumatiese verlede. Beide tekste is geskryf binne sogenaamde postkoloniale tydvakke, delf in die persoonlike en kollektiewe verlede, en verskaf ’n korrektief op die dinge wat as onbruikbaar of onbelangrik beskou is, of vergete geraak het binne die offisiële historiografie. Die teoretiese basis van die studie is ’n eklektiese mengsel van beide postkoloniale en postmoderne teorieë wat lig werp op die strategieë wat hierdie tekste gebruik om die verlede te verstaan, te problematiseer en kreatief te ontgin.
- Full Text:
- Authors: Potgieter, Maretha
- Date: 2002
- Subjects: Roemer, Astrid. Lijken op liefde , Brink, André Philippus, 1935- Duiwelskloof
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3578 , http://hdl.handle.net/10962/d1002151 , Roemer, Astrid. Lijken op liefde , Brink, André Philippus, 1935- Duiwelskloof
- Description: This study investigates some of the narrative strategies used by two novels, namely Lijken op Liefde (1997) by the Surinam born author Astrid H. Roemer and Duiwelskloof (1998) by the South African André P. Brink, in their exploration of and dialogue with traumatic pasts. Both texts are written within so-called postcolonial time frames, delve into the personal and collective past and attempt to provide a corrective on knowledges that used to be deemed not useful, unimportant or have been forgotten by official historiography. The theoretical base of the study is an eclectic mixture of both postcolonial and postmodern theories, throwing light on the strategies employed by these novels in order to understand, problematise and creatively exploit the past. , Hierdie studie kyk na sommige van die narratiewe strategieë binne twee romans, naamlik Lijken op Liefde (1997) deur die Surinaams-gebore outeur Astrid H. Roemer en Duiwelskloof (1998) deur die Suid-Afrikaner André P. Brink, in hulle ondersoek na en dialoog met die traumatiese verlede. Beide tekste is geskryf binne sogenaamde postkoloniale tydvakke, delf in die persoonlike en kollektiewe verlede, en verskaf ’n korrektief op die dinge wat as onbruikbaar of onbelangrik beskou is, of vergete geraak het binne die offisiële historiografie. Die teoretiese basis van die studie is ’n eklektiese mengsel van beide postkoloniale en postmoderne teorieë wat lig werp op die strategieë wat hierdie tekste gebruik om die verlede te verstaan, te problematiseer en kreatief te ontgin.
- Full Text:
'n Intertekstuele studie : Die werfbobbejaan van Alexander Strachan
- Authors: Loots, Sonja
- Date: 1998
- Subjects: Strachan, Alexander Die Werfbobbejaan
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3592 , http://hdl.handle.net/10962/d1002167 , Strachan, Alexander Die Werfbobbejaan
- Description: The title, "'n Intertekstuele studie: Die werfbobbejaan van Alexander Strachan", refers to an analysis of the way in which intertextual processes generate meaning in this text. It is analysed with specific regard to the way in which it enters into signifying and detennining relationships with other texts, notably texts by the same author. A significant part of the intertexts that are reassembled, refined, restated, amplified, contradicted or diffused throughout Die werfbobbejaan are located in other works in the Strachan oeuvre: n Wereld sonder grense (1984) and Die jakkalsjagter (1990). These three texts are related as a triptych of intertextual association, and the boundaries between them are not hermetically sealed. Intertextual activity in Die werfbobbejaan involves an intricate network of interfigural relationships. The identities of numerous characters in the text start to coincide with those of other characters to which they are linked intertextually. Characters travel across the boundaries supposedly separating "different" texts. The doubling and displacing of characters alert us to the fact that the text is not fixed within stable boundaries. Codes, scenes, snippets of dialogue and even moods also penetrate the boundaries between "different" texts and recur in the form of mirror images or ghostly transformations of themselves. These intertextual patterns mobilise an active reading process and unify the act of reading with that of writing in "a single signifying process" (Barthes 1979: 79). The narrator in Die werfbobbejaan is a woman writing a biography about an author. Reading his novels and unpublished manuscript she finds that the manuscript of her subject anticipates and later even dictates "extra-textual" reality and inserts her into the fiction. The way in which the biography is taken up in the play of intertextuality leads to the perception that the fictional author is an intertextual mirror image of the real author, who belongs to the extra-textual world outside the book. In this way intertextual activity in Die werfbobbejaan destabilizes the frame between fiction and reality. No reading of Die werfbobbejaan can be complete without taking into account the plurality of simultaneously perceived meanings triggered by intertextual activity in the text.
- Full Text:
- Authors: Loots, Sonja
- Date: 1998
- Subjects: Strachan, Alexander Die Werfbobbejaan
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3592 , http://hdl.handle.net/10962/d1002167 , Strachan, Alexander Die Werfbobbejaan
- Description: The title, "'n Intertekstuele studie: Die werfbobbejaan van Alexander Strachan", refers to an analysis of the way in which intertextual processes generate meaning in this text. It is analysed with specific regard to the way in which it enters into signifying and detennining relationships with other texts, notably texts by the same author. A significant part of the intertexts that are reassembled, refined, restated, amplified, contradicted or diffused throughout Die werfbobbejaan are located in other works in the Strachan oeuvre: n Wereld sonder grense (1984) and Die jakkalsjagter (1990). These three texts are related as a triptych of intertextual association, and the boundaries between them are not hermetically sealed. Intertextual activity in Die werfbobbejaan involves an intricate network of interfigural relationships. The identities of numerous characters in the text start to coincide with those of other characters to which they are linked intertextually. Characters travel across the boundaries supposedly separating "different" texts. The doubling and displacing of characters alert us to the fact that the text is not fixed within stable boundaries. Codes, scenes, snippets of dialogue and even moods also penetrate the boundaries between "different" texts and recur in the form of mirror images or ghostly transformations of themselves. These intertextual patterns mobilise an active reading process and unify the act of reading with that of writing in "a single signifying process" (Barthes 1979: 79). The narrator in Die werfbobbejaan is a woman writing a biography about an author. Reading his novels and unpublished manuscript she finds that the manuscript of her subject anticipates and later even dictates "extra-textual" reality and inserts her into the fiction. The way in which the biography is taken up in the play of intertextuality leads to the perception that the fictional author is an intertextual mirror image of the real author, who belongs to the extra-textual world outside the book. In this way intertextual activity in Die werfbobbejaan destabilizes the frame between fiction and reality. No reading of Die werfbobbejaan can be complete without taking into account the plurality of simultaneously perceived meanings triggered by intertextual activity in the text.
- Full Text:
Die diskoers van kerst en andere liefdesverhalen deur Kristien Hemmerechts
- Authors: Du Plessis, W I
- Date: 1998
- Subjects: Hemmerechts, Kristien, 1955- -- Criticism and interpretation , Discourse analysis, Literary , Structuralism (Literary analysis)
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3601 , http://hdl.handle.net/10962/d1002185
- Description: Die doel van hierdie studie was om aan te toon hoe 'n linguistiese beskouing van 'n literere teks kan meehelp om tot gefundeerde insigte in 'n teks te kom en om langs hierdie weg die beskuldiging dat literatuurstudie grotendeels 'n 'anything-goes-dissipline' is, te omseil. Om hierdie rede is daar van die standpunt uitgegaan dat kennis oor die presiese aard van die tekslinguistiek kan meehelp in die toepassing daarvan. Dit dien as motivering vir die uitgebreide diachroniese situering van die tekslinguistiek van die eerste hoofstuk. Hier word geredeneer dat die tekslinguistiek iets soos 'n pseudo-literatuurteorie is wat kan meehelp in die lees en interpretasie van en kommentaar oor 'n literere teks. Daar is grotendeels gefokus op die literere benaderings wat die ontwikkeling van die tekslinguistiek voorafgegaan en be'invloed het. Daar was drie hoofstrominge t.o.v. tekstuele benadering, nl. (i) tekssentriese (outonomistiese), (ii) linguistiese (taalsentriese), en (iii) lesersentriese benaderings. Die vemaamste tekssentriese (outonomistiese) benaderings is die Russiese Formalisme, New Criticism en Stilistiek op taalkundige grondslag. In die bespreking van hierdie benaderings is dit tel kens in verband gebring met die bestaande teorie oor die tekslinguistiek ten einde die diachroniese aard van die ontwikkelingsgang daarvan, te karteer. Die vernaan1ste eksponente van die linguistiese (taalsentriese) benaderings is die Strukteralisme, Poststrukturalisme en die Semiotiek. Daar is in hierdie afdeling duidelik aangestip hoe die standaarde van tekstualiteit (De Beaugrande en Dressler, 1981), en spesifiek die standaard kohesie, terug te vind is in hierdie benadering tot teksstudie. Die Resepsie-estetika en Referensiele benadering is bespreek as eksponente van die sg. lesersentriese benadering. Die doel hiervan was om aan te dui hoe intertekstualiteit, kontekstualiteit en informatiwiteit as standaarde van tekstualiteit, in hierdie benadering terug te vind is. Met die diachroniese situering in gedagte, is daar in die tweede deel van Hoofstuk Een oorgegaan tot 'n sinchroniese karakterisering van wat die tekslinguistiek behels. In hierdie hoofstuk is daar voortgegaan met die beredenering dat die term diskoerslinguisliek • n meer akkurate benaming is vir 'n dissipline wat meer as net ' teks' in ag neem. Diskoers kan beskou word as 'n reeks taaluitinge wat 'n taalhandeling vorm. Hoewel diskoerslinguisliek die term tekslinguistiek in hierdie studie vervang, is daar duidelik aangetoon dat dit nie die doel het om aardskuddend veranderend te wees nie. Die werkswyse wat in hierdie studie gevolg is, is steeds die van die tekslinguistiek. Om hierdie rede is hierdie gedeelte van die studie grootliks teoreties, dit bespreek die interdissiplinere aard van tekslinguistiekldiskoerslinguistiek, definieer dit, en identifiseer die studieveld van 'teks'. Hierdie identifisering (sintaktiese eenheid, semantiese eenheid en pragmatiese eenheid) funksioneer breedweg as die hoofuiteensetting van hierdie studie. Tog word daar in hierdie studie aangetoon dat daar verskil word van die De Beaugrande en Dressler-aanname dat daar sewe standaarde van tekstualiteit bestaan, en word dit hier gereduseer tot twee superstandaarde, nl. kohesie en koherensie. Koherensie beskik oor sg. 'voorwilardes', nl. intensionaliteit, aanvaarbaarheid, informatiwiteit, kontekstualiteit en intertekstualiteit. Op hierdie wyse word die meganistiese indeling van die oorspronklike sewe standaarde oorkom. In Hoofstuk Twee word die teorie rondom die superstandaard kohesie toegepas op die Nederlandse teks deur Kristien Hemmerechts, Kerst en andere liefdesverhalen. Hierdie hoofstuk het die implisiete doel om aan te toon hoe 'n suiwer strukturalistiese ondersoek na 'n tekstuele gegewe kan meehelp in die identifisering van bepaalde linguistiese patrone wat, indien gesitueer in 'n pragmatiese milieu, bepaalde betekeniswaarde verkry. Verskeie aspekte rondom die konsep 'kohesie' word hier bespreek, o.a. 'n by trek van sg. storiegrammatika van die liefdesverhaal en sprokie ten einde bepaalde taalpatrone te identifiser wat pragmatiese betekenislading het. Hierbenewens word daar suiwer struktureel met die teks omgegaan met 'n identifisering van bepaalde patrone in die adjektief-aanwending, die gebruik van saakname, verwysing, polisemie, sinonimie, teenoorgesteldheid, antonimie, komplementeerbaarheid, ruimtelike opposisie en hiponimie. 'Hierbenewens word kohesiewe-bindingspatronesoos ellips, semantiese rolle en sg. tematiese kontinuHeit bespreek. Die daaropvolgende hoofstuk is 'n bye en bring van die ge"identi±iseerde talige patrone van Hoofstuk Twee en 'n situering daarvan in 'n pragmatiese raamwerk. Koherensie is die somtotaal van eenheid en betekenis soos wat dit in diskoers ervaar word. Dit het betrekking op dit wat bydra dat 'n teks vir taalgebruikers sin maak en samehang vertoon. Aangesien koherensie grootliks steun op die pragmatiek, is die fokus van hierdie afdeling van die studie grootliks pragmaties en word daar aangedui hoe die bestaan van bepaalde koordinate, 'n beginsel van samewerking en 'n spraakhandelingsteorie kan bydra tot gefundeerde insigte in die onderhawige teks.
- Full Text:
- Authors: Du Plessis, W I
- Date: 1998
- Subjects: Hemmerechts, Kristien, 1955- -- Criticism and interpretation , Discourse analysis, Literary , Structuralism (Literary analysis)
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3601 , http://hdl.handle.net/10962/d1002185
- Description: Die doel van hierdie studie was om aan te toon hoe 'n linguistiese beskouing van 'n literere teks kan meehelp om tot gefundeerde insigte in 'n teks te kom en om langs hierdie weg die beskuldiging dat literatuurstudie grotendeels 'n 'anything-goes-dissipline' is, te omseil. Om hierdie rede is daar van die standpunt uitgegaan dat kennis oor die presiese aard van die tekslinguistiek kan meehelp in die toepassing daarvan. Dit dien as motivering vir die uitgebreide diachroniese situering van die tekslinguistiek van die eerste hoofstuk. Hier word geredeneer dat die tekslinguistiek iets soos 'n pseudo-literatuurteorie is wat kan meehelp in die lees en interpretasie van en kommentaar oor 'n literere teks. Daar is grotendeels gefokus op die literere benaderings wat die ontwikkeling van die tekslinguistiek voorafgegaan en be'invloed het. Daar was drie hoofstrominge t.o.v. tekstuele benadering, nl. (i) tekssentriese (outonomistiese), (ii) linguistiese (taalsentriese), en (iii) lesersentriese benaderings. Die vemaamste tekssentriese (outonomistiese) benaderings is die Russiese Formalisme, New Criticism en Stilistiek op taalkundige grondslag. In die bespreking van hierdie benaderings is dit tel kens in verband gebring met die bestaande teorie oor die tekslinguistiek ten einde die diachroniese aard van die ontwikkelingsgang daarvan, te karteer. Die vernaan1ste eksponente van die linguistiese (taalsentriese) benaderings is die Strukteralisme, Poststrukturalisme en die Semiotiek. Daar is in hierdie afdeling duidelik aangestip hoe die standaarde van tekstualiteit (De Beaugrande en Dressler, 1981), en spesifiek die standaard kohesie, terug te vind is in hierdie benadering tot teksstudie. Die Resepsie-estetika en Referensiele benadering is bespreek as eksponente van die sg. lesersentriese benadering. Die doel hiervan was om aan te dui hoe intertekstualiteit, kontekstualiteit en informatiwiteit as standaarde van tekstualiteit, in hierdie benadering terug te vind is. Met die diachroniese situering in gedagte, is daar in die tweede deel van Hoofstuk Een oorgegaan tot 'n sinchroniese karakterisering van wat die tekslinguistiek behels. In hierdie hoofstuk is daar voortgegaan met die beredenering dat die term diskoerslinguisliek • n meer akkurate benaming is vir 'n dissipline wat meer as net ' teks' in ag neem. Diskoers kan beskou word as 'n reeks taaluitinge wat 'n taalhandeling vorm. Hoewel diskoerslinguisliek die term tekslinguistiek in hierdie studie vervang, is daar duidelik aangetoon dat dit nie die doel het om aardskuddend veranderend te wees nie. Die werkswyse wat in hierdie studie gevolg is, is steeds die van die tekslinguistiek. Om hierdie rede is hierdie gedeelte van die studie grootliks teoreties, dit bespreek die interdissiplinere aard van tekslinguistiekldiskoerslinguistiek, definieer dit, en identifiseer die studieveld van 'teks'. Hierdie identifisering (sintaktiese eenheid, semantiese eenheid en pragmatiese eenheid) funksioneer breedweg as die hoofuiteensetting van hierdie studie. Tog word daar in hierdie studie aangetoon dat daar verskil word van die De Beaugrande en Dressler-aanname dat daar sewe standaarde van tekstualiteit bestaan, en word dit hier gereduseer tot twee superstandaarde, nl. kohesie en koherensie. Koherensie beskik oor sg. 'voorwilardes', nl. intensionaliteit, aanvaarbaarheid, informatiwiteit, kontekstualiteit en intertekstualiteit. Op hierdie wyse word die meganistiese indeling van die oorspronklike sewe standaarde oorkom. In Hoofstuk Twee word die teorie rondom die superstandaard kohesie toegepas op die Nederlandse teks deur Kristien Hemmerechts, Kerst en andere liefdesverhalen. Hierdie hoofstuk het die implisiete doel om aan te toon hoe 'n suiwer strukturalistiese ondersoek na 'n tekstuele gegewe kan meehelp in die identifisering van bepaalde linguistiese patrone wat, indien gesitueer in 'n pragmatiese milieu, bepaalde betekeniswaarde verkry. Verskeie aspekte rondom die konsep 'kohesie' word hier bespreek, o.a. 'n by trek van sg. storiegrammatika van die liefdesverhaal en sprokie ten einde bepaalde taalpatrone te identifiser wat pragmatiese betekenislading het. Hierbenewens word daar suiwer struktureel met die teks omgegaan met 'n identifisering van bepaalde patrone in die adjektief-aanwending, die gebruik van saakname, verwysing, polisemie, sinonimie, teenoorgesteldheid, antonimie, komplementeerbaarheid, ruimtelike opposisie en hiponimie. 'Hierbenewens word kohesiewe-bindingspatronesoos ellips, semantiese rolle en sg. tematiese kontinuHeit bespreek. Die daaropvolgende hoofstuk is 'n bye en bring van die ge"identi±iseerde talige patrone van Hoofstuk Twee en 'n situering daarvan in 'n pragmatiese raamwerk. Koherensie is die somtotaal van eenheid en betekenis soos wat dit in diskoers ervaar word. Dit het betrekking op dit wat bydra dat 'n teks vir taalgebruikers sin maak en samehang vertoon. Aangesien koherensie grootliks steun op die pragmatiek, is die fokus van hierdie afdeling van die studie grootliks pragmaties en word daar aangedui hoe die bestaan van bepaalde koordinate, 'n beginsel van samewerking en 'n spraakhandelingsteorie kan bydra tot gefundeerde insigte in die onderhawige teks.
- Full Text:
Feministiese vertelstrategieë in 'n metafiksionele teks van Jeanne Goosen
- Authors: Mackenzie, Leonore
- Date: 1991
- Subjects: Goosen, Jeanne Afrikaans fiction -- 20th century -- History and criticism Feminism and literature
- Language: Afrikaans
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3576 , http://hdl.handle.net/10962/d1002100
- Description: Die roman Ons is nie almal so nie (1990) deur Jeanne Goosen word aangebied in 'n realistiese (oftewel tradisionele) vertelvorm. Feministiese vakkundigheid verwys na die narratiewe tipe as patriargaal of fallosentries. As sodanig, is daar 'n ingrypende verskil tussen die vertelwyse van hierdie teks en die van die outeur se vroeere tekste. Hierdie verskuiwing dien as stimulus vir 'n evaluasie van bogenoemde teks binne 'n raamwerk van die feministiese literere teorie en kritiek. Genoemde verskuiwing beteken ook 'n behoefte na 'n ondersoek van die feministiese literatuur en vakkunde in verhouding tot die heersende manlike "stem" van tradisionele redevoering. Dit word beklemtoon dat elkeen van die feministiese teoretiese standpunte die onvoorwaardelike politieke doelstellings van alle feministiese tekste aan die lig bring. Daar word onder andere te kenne gegee dat patriargale mag nie net op persoonlike vlak voorkom nie, maar ook op die vlak van instellings en sosiale gebruike. Patriargale beheer is dus nie 'n onveranderliknatuurlike gegewe nie; dit is vatbaar vir teoretiese analise en praktiese wysiging. Vanwee die feministiese literere teoriee se preokkupasie met patriargale mag, word hierdie teoriee dikwels gekritiseer as synde onbetrokke by strydvrae ten opsigte van rassisme en klasseverdeling. Dit word erken dat die feministiese literere kritiek die geskil met betrekking tot seksisme moet transendeer; dat die toekoms van die feministiese literere teoriee gelee is in 'n deurdringende gesprekvoering met materialisme. Dit is die uitdruklike doelstelling van die marxisties-feministiese kritiese standpunt om rekening te hou, nie net met vraagpunte ten opsigte van taal en "gender" nie, maar ook van klas en ras. Goosen se teks is besonder ontvanklik vir 'n ondersoek van hierdie verwante probleme. * * * The novel Ons is nie almal so nie (1990) by Jeanne Goosen is presented in a realistic (or traditional) narrative form. In feminist terms this narrative form is referred to as patriarchal or phallocentric. As such, the text differs radically from the narrative mode in which the author's previous texts are presented. This shift invites an assessment of the text within a framework of feminist theory and criticism. Moreover, it indicates the need for an investigation into the relationship of feminist literature and scholarship to the dominant male voice of traditional discourse. It is stressed that each of the feminist theoretical positions reveals the unreservedly political purpose of all feminist writing. It is further suggested that patriarchal power exists in institutions and social practices, not merely in individual intentions. Patriarchal power is therefore not a part of immutable nature, but open to effective theoretical analyses and practical change. Due to their preoccupation with patriarchal power, feminist literary theories are often criticised as being blind to issues of race and/or class. It is recognised that feminist literary theory must transcend the issue of sexism; that its future lies in a far more articulated dialogue with materialism. The express purpose of the marxist-feminist critical position is to take into account questions not only of language and gender, but also of class and race. Goosen's text is particularly receptive to an exploration of these interrelated problems.
- Full Text:
- Authors: Mackenzie, Leonore
- Date: 1991
- Subjects: Goosen, Jeanne Afrikaans fiction -- 20th century -- History and criticism Feminism and literature
- Language: Afrikaans
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3576 , http://hdl.handle.net/10962/d1002100
- Description: Die roman Ons is nie almal so nie (1990) deur Jeanne Goosen word aangebied in 'n realistiese (oftewel tradisionele) vertelvorm. Feministiese vakkundigheid verwys na die narratiewe tipe as patriargaal of fallosentries. As sodanig, is daar 'n ingrypende verskil tussen die vertelwyse van hierdie teks en die van die outeur se vroeere tekste. Hierdie verskuiwing dien as stimulus vir 'n evaluasie van bogenoemde teks binne 'n raamwerk van die feministiese literere teorie en kritiek. Genoemde verskuiwing beteken ook 'n behoefte na 'n ondersoek van die feministiese literatuur en vakkunde in verhouding tot die heersende manlike "stem" van tradisionele redevoering. Dit word beklemtoon dat elkeen van die feministiese teoretiese standpunte die onvoorwaardelike politieke doelstellings van alle feministiese tekste aan die lig bring. Daar word onder andere te kenne gegee dat patriargale mag nie net op persoonlike vlak voorkom nie, maar ook op die vlak van instellings en sosiale gebruike. Patriargale beheer is dus nie 'n onveranderliknatuurlike gegewe nie; dit is vatbaar vir teoretiese analise en praktiese wysiging. Vanwee die feministiese literere teoriee se preokkupasie met patriargale mag, word hierdie teoriee dikwels gekritiseer as synde onbetrokke by strydvrae ten opsigte van rassisme en klasseverdeling. Dit word erken dat die feministiese literere kritiek die geskil met betrekking tot seksisme moet transendeer; dat die toekoms van die feministiese literere teoriee gelee is in 'n deurdringende gesprekvoering met materialisme. Dit is die uitdruklike doelstelling van die marxisties-feministiese kritiese standpunt om rekening te hou, nie net met vraagpunte ten opsigte van taal en "gender" nie, maar ook van klas en ras. Goosen se teks is besonder ontvanklik vir 'n ondersoek van hierdie verwante probleme. * * * The novel Ons is nie almal so nie (1990) by Jeanne Goosen is presented in a realistic (or traditional) narrative form. In feminist terms this narrative form is referred to as patriarchal or phallocentric. As such, the text differs radically from the narrative mode in which the author's previous texts are presented. This shift invites an assessment of the text within a framework of feminist theory and criticism. Moreover, it indicates the need for an investigation into the relationship of feminist literature and scholarship to the dominant male voice of traditional discourse. It is stressed that each of the feminist theoretical positions reveals the unreservedly political purpose of all feminist writing. It is further suggested that patriarchal power exists in institutions and social practices, not merely in individual intentions. Patriarchal power is therefore not a part of immutable nature, but open to effective theoretical analyses and practical change. Due to their preoccupation with patriarchal power, feminist literary theories are often criticised as being blind to issues of race and/or class. It is recognised that feminist literary theory must transcend the issue of sexism; that its future lies in a far more articulated dialogue with materialism. The express purpose of the marxist-feminist critical position is to take into account questions not only of language and gender, but also of class and race. Goosen's text is particularly receptive to an exploration of these interrelated problems.
- Full Text:
Die verhouding tussen literêre teorie en kritiek in die Afrikaanse literêre sisteem binne die sg. "nuwe paradigma" aan die hand van gekose figure Marianne de Jong, Joan Hambidge en Gerrit Olivier
- Mudzanani, Nndanduleni Bethuel
- Authors: Mudzanani, Nndanduleni Bethuel
- Date: 1990
- Subjects: Olivier, Gerrit, 1954- , Hambidge, Joan, 1956- , De Jong, Marianne , Afrikaans literature -- History and criticism , Afrikaans literature -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3599 , http://hdl.handle.net/10962/d1002174 , Olivier, Gerrit, 1954- , Hambidge, Joan, 1956- , De Jong, Marianne , Afrikaans literature -- History and criticism , Afrikaans literature -- Criticism and interpretation
- Description: Currently, in the period of Poststructualism literature is widely approached as a cultural and social phenomenon and the aims of literary studies as the illuminating of social codes, ideology etc. embedded in literature. This study evaluates the contribution of specific critics working within the so-called "New paradigm". The concept "New paradigm" is used as an umbrella term covering a number of distinct developments, referring to literature as a system of literary "actions" rather than as a canon of books. In recent years several Afrikaans critics have embraced or adapted current theories in the domains of Deconstruction, Ideology Criticism, Literary, Sociology, Recepticm Aesthetics, Semiotics and Feminism. This study explores and evaluates the application of such theoretical paradigms to their work in the field of practical criticism. This study also explores the relationship between current theories of literature and their antecedents. The notion of current literary theory and practice not only as a broadening of scope and content of the notion of the "literary" but on the other hand as a liberation of theory and practice from an over-deterministic thrust (i.e. the approach of literature as no more than a set of social documents) is also evaluated in this study. A twofold aim of this study can thus be defined: a. to determine the extent to which the shift from the "old" to "new" theories was made necessary by the developing literary and social scene; b. to examine the links beween theory and practice in the work of specific, key figures in Afrikaans. Is it possible for theory and practice to be separated? Is there an important consistence in the relationship between the two in the work of the figures chosen?
- Full Text:
- Authors: Mudzanani, Nndanduleni Bethuel
- Date: 1990
- Subjects: Olivier, Gerrit, 1954- , Hambidge, Joan, 1956- , De Jong, Marianne , Afrikaans literature -- History and criticism , Afrikaans literature -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3599 , http://hdl.handle.net/10962/d1002174 , Olivier, Gerrit, 1954- , Hambidge, Joan, 1956- , De Jong, Marianne , Afrikaans literature -- History and criticism , Afrikaans literature -- Criticism and interpretation
- Description: Currently, in the period of Poststructualism literature is widely approached as a cultural and social phenomenon and the aims of literary studies as the illuminating of social codes, ideology etc. embedded in literature. This study evaluates the contribution of specific critics working within the so-called "New paradigm". The concept "New paradigm" is used as an umbrella term covering a number of distinct developments, referring to literature as a system of literary "actions" rather than as a canon of books. In recent years several Afrikaans critics have embraced or adapted current theories in the domains of Deconstruction, Ideology Criticism, Literary, Sociology, Recepticm Aesthetics, Semiotics and Feminism. This study explores and evaluates the application of such theoretical paradigms to their work in the field of practical criticism. This study also explores the relationship between current theories of literature and their antecedents. The notion of current literary theory and practice not only as a broadening of scope and content of the notion of the "literary" but on the other hand as a liberation of theory and practice from an over-deterministic thrust (i.e. the approach of literature as no more than a set of social documents) is also evaluated in this study. A twofold aim of this study can thus be defined: a. to determine the extent to which the shift from the "old" to "new" theories was made necessary by the developing literary and social scene; b. to examine the links beween theory and practice in the work of specific, key figures in Afrikaans. Is it possible for theory and practice to be separated? Is there an important consistence in the relationship between the two in the work of the figures chosen?
- Full Text:
'n Leesmoontlikheid van Jeanne Goosen se teks Louoond : die vrou as skrywer binne die Suid-Afrikaanse bestel
- Authors: Viljoen, Erika Valeska
- Date: 1989
- Subjects: Goosen, Jeanne -- Criticism and interpretation , Goosen, Jeanne -- Louoond
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3573 , http://hdl.handle.net/10962/d1002096 , Goosen, Jeanne -- Criticism and interpretation , Goosen, Jeanne -- Louoond
- Description: This thesis investigates the narrative strategies of Jeanne Goosen, as employed in her short novel, Louoond. I regard this text as an excellent example of modern Afrikaans prose, and particular reference was made to her previous novel: Om 'n mens na te boots which indicates similarities to the text under scrutiny. Chapter One is a close reading of the first chapter of the novel, in order to identify certain prominent codes, and also to determine what the text itself prescribes. My presumption is that the text determines how it should be read, that no single, predetermined strategy can be rigidly applied to it. Thus I formulated my own individual possible reading from the first chapter, and I view it throughout as mere "speculation", since this possible reading remains only a possibility. Chapter Two contains the theoretical background that is necessary for a scientific study of this kind. I followed mainly the strategies of Roland Barthes and Jacques Derrida, who are pioneers in the post -modernistic theory. It was particularly important to investigate the role of the narrator: the narrator in Louoond presents herself as a writer, therefore it is the process that is paramount. In Chapter Three the code of writing, as identified in Chapter ʺOneʺ of Louoond, is followed closely throughout the text. In Louoond, which is metatextual, violence is textually inherent, and also part of the process of writing. This violence is definitely also part of the South African situation as it is signified in the novel. Throughout the narrator is in a state of tension about her own role in the ʺrevolutionʺ - in which also her own text is a revolution in language, but always within the NOW of South Africa. Chapter Four concerns itself mainly with the role of the woman as narrator, as muse, as primary protagonist. I discuss the code of woman in relation to prominent feminist writers, but it remains in context of the text. Each issue is in the first place determined by the text, the text therefore determines which feminist issues will be investigated. The South African situation, and specifically the Afrikaner situation, serves throughout as intertext for Louoond, as with the code of writing. Other intertextual references are important, because the text is never independent from anything outside itself, and could not exist in such independence. Music plays an important role, with Callas as muse and as fellow female artist, while George Sand functions as fellow writer. Woman, independent of man, is put forward as creator. In my reading, the text remains in the first place a fabrication/imitation of the South African reality, and the fInal scene reaffirms the ʺfinal catastropheʺ that is indicated in the motto as a ʺcondition of controlled hysteriaʺ
- Full Text:
- Authors: Viljoen, Erika Valeska
- Date: 1989
- Subjects: Goosen, Jeanne -- Criticism and interpretation , Goosen, Jeanne -- Louoond
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3573 , http://hdl.handle.net/10962/d1002096 , Goosen, Jeanne -- Criticism and interpretation , Goosen, Jeanne -- Louoond
- Description: This thesis investigates the narrative strategies of Jeanne Goosen, as employed in her short novel, Louoond. I regard this text as an excellent example of modern Afrikaans prose, and particular reference was made to her previous novel: Om 'n mens na te boots which indicates similarities to the text under scrutiny. Chapter One is a close reading of the first chapter of the novel, in order to identify certain prominent codes, and also to determine what the text itself prescribes. My presumption is that the text determines how it should be read, that no single, predetermined strategy can be rigidly applied to it. Thus I formulated my own individual possible reading from the first chapter, and I view it throughout as mere "speculation", since this possible reading remains only a possibility. Chapter Two contains the theoretical background that is necessary for a scientific study of this kind. I followed mainly the strategies of Roland Barthes and Jacques Derrida, who are pioneers in the post -modernistic theory. It was particularly important to investigate the role of the narrator: the narrator in Louoond presents herself as a writer, therefore it is the process that is paramount. In Chapter Three the code of writing, as identified in Chapter ʺOneʺ of Louoond, is followed closely throughout the text. In Louoond, which is metatextual, violence is textually inherent, and also part of the process of writing. This violence is definitely also part of the South African situation as it is signified in the novel. Throughout the narrator is in a state of tension about her own role in the ʺrevolutionʺ - in which also her own text is a revolution in language, but always within the NOW of South Africa. Chapter Four concerns itself mainly with the role of the woman as narrator, as muse, as primary protagonist. I discuss the code of woman in relation to prominent feminist writers, but it remains in context of the text. Each issue is in the first place determined by the text, the text therefore determines which feminist issues will be investigated. The South African situation, and specifically the Afrikaner situation, serves throughout as intertext for Louoond, as with the code of writing. Other intertextual references are important, because the text is never independent from anything outside itself, and could not exist in such independence. Music plays an important role, with Callas as muse and as fellow female artist, while George Sand functions as fellow writer. Woman, independent of man, is put forward as creator. In my reading, the text remains in the first place a fabrication/imitation of the South African reality, and the fInal scene reaffirms the ʺfinal catastropheʺ that is indicated in the motto as a ʺcondition of controlled hysteriaʺ
- Full Text:
'n Marxisties-feministiese ondersoek van Wilma Stockenström se roman, Die kremetartekspedisie
- Authors: Gardner, Judy Hilary
- Date: 1989
- Subjects: Stockenström, Wilma -- Criticism and interpretation , Stockenström, Wilma. Kremetartekspedisie
- Language: Afrikaans
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3568 , http://hdl.handle.net/10962/d1002091
- Description: Chapter is an exploration of the meanings which may underly the title of this novel. I have tried initially to establish what kind of "expedition" is undertaken, and have come to the conclusion that "expedition" has a multidimensional meaning, that it implies a search, an expedition into different things: an expedition to the city of rose-quartz; the slave woman's expeditions from the baobab tree and back; an inner expedition to gain self-knowledge; an expedition into womanhood; an expedition into the history of Africa, into religion, into language. The second part of the chapter examines the nature of "baobab", since this tree, like the "Tree of Life", is regarded as one growing upside-down. It is this upside-down nature of the tree which led me to believe that many existing stereotypes and myths are turned upside-down in the novel: about slaves, about woman, language, the Afrikaans literary tradition, the "traditional" structure of the novel, culture transcending nature, the slave woman's language. In chapter 2 I have examined only one of these expeditions, viz. the slave woman's inner expeditions consisting of her experiences as a slave and her journeys of reminiscence. These journeys at the same time embrace all the other expeditions. Her inner expeditions are signified by a number of codes, which fulfil literally the function of processes of knowledge, of self- knowledge, as well as of systems in which meaning is contained. By undertaking this inner expedition, the woman gains greater clarity of vision concerning her own existence and the existence of man/woman in general. Chapter 3 deals mainly with the concept of possession/ownership, which results in two diametrically opposed groups: the owner class and the owned class. The peculiar institution of slavery has given rise to these two irreconcilable groups, and therefore a brief history of slavery is included in this chapter. The slave woman is initially one of the owned class, but through indoctrination, she too aspires to become a member of the owner class. In the second half of the chapter, then, the woman is discussed as owner. Her position becomes a reflection of the position of her owners, to illustrate the peculiarity of the capitalist system in which there will always be the rulers and the subjects, the oppressor and the oppressed, the owner and the owned.
- Full Text:
- Authors: Gardner, Judy Hilary
- Date: 1989
- Subjects: Stockenström, Wilma -- Criticism and interpretation , Stockenström, Wilma. Kremetartekspedisie
- Language: Afrikaans
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3568 , http://hdl.handle.net/10962/d1002091
- Description: Chapter is an exploration of the meanings which may underly the title of this novel. I have tried initially to establish what kind of "expedition" is undertaken, and have come to the conclusion that "expedition" has a multidimensional meaning, that it implies a search, an expedition into different things: an expedition to the city of rose-quartz; the slave woman's expeditions from the baobab tree and back; an inner expedition to gain self-knowledge; an expedition into womanhood; an expedition into the history of Africa, into religion, into language. The second part of the chapter examines the nature of "baobab", since this tree, like the "Tree of Life", is regarded as one growing upside-down. It is this upside-down nature of the tree which led me to believe that many existing stereotypes and myths are turned upside-down in the novel: about slaves, about woman, language, the Afrikaans literary tradition, the "traditional" structure of the novel, culture transcending nature, the slave woman's language. In chapter 2 I have examined only one of these expeditions, viz. the slave woman's inner expeditions consisting of her experiences as a slave and her journeys of reminiscence. These journeys at the same time embrace all the other expeditions. Her inner expeditions are signified by a number of codes, which fulfil literally the function of processes of knowledge, of self- knowledge, as well as of systems in which meaning is contained. By undertaking this inner expedition, the woman gains greater clarity of vision concerning her own existence and the existence of man/woman in general. Chapter 3 deals mainly with the concept of possession/ownership, which results in two diametrically opposed groups: the owner class and the owned class. The peculiar institution of slavery has given rise to these two irreconcilable groups, and therefore a brief history of slavery is included in this chapter. The slave woman is initially one of the owned class, but through indoctrination, she too aspires to become a member of the owner class. In the second half of the chapter, then, the woman is discussed as owner. Her position becomes a reflection of the position of her owners, to illustrate the peculiarity of the capitalist system in which there will always be the rulers and the subjects, the oppressor and the oppressed, the owner and the owned.
- Full Text:
Die begrip verganklikheid as komplekse kode in enkele werke van Hennie Aucamp
- Authors: Garbers, Marius Wolhuter
- Date: 1989
- Subjects: Aucamp, Hennie -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3567 , http://hdl.handle.net/10962/d1002090
- Description: Mortality has always been a popular theme in literature. By means of a semiological and narratological approach, it has been endeavoured in this study to prove that transience comprises a complex code constituted by a whole series of codes. In each of the chosen volumes one specific short story is analysed and all the codes related to transience are defined and described. Then these codes are discussed within the context of the volume as a whole. The following codes have been identified and analysed: death and death related codes, decay, distress, frustration, emptiness, loneliness observe, look and see, reproduction, the code of ageing, youth/ageing, lost love, time. The following texts of Aucamp have been used as the object of study: Die Hartseerwals, Spitsuur and 'n Bruidsbed vir Tant Nonnie. The reason these texts were selected, is twofold: They represent the early works of the author. The continuity is essential for making meaningful deductions. The final conclusions are: Man's bond with an environment which is characterised by continual change, influences his existence and makes his life a tentative experience. Transience involves more than merely ageing, obsolescence and death. Transience is a complex experience, related to the physical and mental in man. Besides ageing, sexuality contributes to man's downfall. Loneliness, isolation and frustration determine his actions and stress his experience of transience. The result is a painful experience of life.
- Full Text:
- Authors: Garbers, Marius Wolhuter
- Date: 1989
- Subjects: Aucamp, Hennie -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3567 , http://hdl.handle.net/10962/d1002090
- Description: Mortality has always been a popular theme in literature. By means of a semiological and narratological approach, it has been endeavoured in this study to prove that transience comprises a complex code constituted by a whole series of codes. In each of the chosen volumes one specific short story is analysed and all the codes related to transience are defined and described. Then these codes are discussed within the context of the volume as a whole. The following codes have been identified and analysed: death and death related codes, decay, distress, frustration, emptiness, loneliness observe, look and see, reproduction, the code of ageing, youth/ageing, lost love, time. The following texts of Aucamp have been used as the object of study: Die Hartseerwals, Spitsuur and 'n Bruidsbed vir Tant Nonnie. The reason these texts were selected, is twofold: They represent the early works of the author. The continuity is essential for making meaningful deductions. The final conclusions are: Man's bond with an environment which is characterised by continual change, influences his existence and makes his life a tentative experience. Transience involves more than merely ageing, obsolescence and death. Transience is a complex experience, related to the physical and mental in man. Besides ageing, sexuality contributes to man's downfall. Loneliness, isolation and frustration determine his actions and stress his experience of transience. The result is a painful experience of life.
- Full Text:
'n Dekonstruksie van 'n teks uit Die ongedanste dans van Breyten Breytenbach
- Authors: Vorster, Anton Ferreira
- Date: 1988
- Subjects: Breytenbach, Breyten -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3572 , http://hdl.handle.net/10962/d1002095 , Breytenbach, Breyten -- Criticism and interpretation
- Description: The thesis provides an interpretation of the poem ʺ(Taalstryd)ʺ (Lewendood, p.143) by employing deconstruction theory, particularly as it has been developed by Jacques Derrida. The main assumption is that the text is not a self-sufficient entity, but finds itself in a continually changing relationship with other texts, a relationship described by deconstructionists as intertextuality. This relationship, as it has been described by Julia Kristeva, does not only involve literary works, but also the world-as- text. In chapter one this point of view is illustrated in a discussion around the title of the poem. It is postulated that the title is not a neutral description of a period in the history of the development of the Afrikaans language. Rather, it represents an ideological concept which can be interpreted in various ways. The poem clearly lends itself to an interpretation of "the struggle for the Taal" as a struggle which has manifested itself in many different areas and historical periods within the South African context. In chapter two the discussion of the relationship between language, history and ideology is continued. It is shown how the ʺofficialʺ history represents a one-sided view of Afrikaans as a ʺEuropeanʺ language, greatly ignoring its African component. This representation relies on a logocentric approach to the relationship between language and writing. Breytenbach's poetry, like the writings of Derrida, can be regarded as a "deconstruction" of this approach. The ʺdisseminationʺ of meaning in ʺ(Taalstryd)ʺ is illustrated in terms of the poem's intertextual relationship with Breytenbachʾs ʺPlease don't feed the animalsʺ and Krigeʾs ʺLied van die Fascistiese bomwerpersʺ. Chapter three sets ʺ(Taalstryd)ʺ within the current debate surrounding Afrikaner survival. It is shown how the Afrikaner power base has been established and strengthened by way of legislation, the system of Christian National Education, as well as the creation of a nationalist-orientated history. This power base is currently in a state of crisis, in which different political groupings are continuing the ʺ(Taalstryd)ʺ
- Full Text:
- Authors: Vorster, Anton Ferreira
- Date: 1988
- Subjects: Breytenbach, Breyten -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3572 , http://hdl.handle.net/10962/d1002095 , Breytenbach, Breyten -- Criticism and interpretation
- Description: The thesis provides an interpretation of the poem ʺ(Taalstryd)ʺ (Lewendood, p.143) by employing deconstruction theory, particularly as it has been developed by Jacques Derrida. The main assumption is that the text is not a self-sufficient entity, but finds itself in a continually changing relationship with other texts, a relationship described by deconstructionists as intertextuality. This relationship, as it has been described by Julia Kristeva, does not only involve literary works, but also the world-as- text. In chapter one this point of view is illustrated in a discussion around the title of the poem. It is postulated that the title is not a neutral description of a period in the history of the development of the Afrikaans language. Rather, it represents an ideological concept which can be interpreted in various ways. The poem clearly lends itself to an interpretation of "the struggle for the Taal" as a struggle which has manifested itself in many different areas and historical periods within the South African context. In chapter two the discussion of the relationship between language, history and ideology is continued. It is shown how the ʺofficialʺ history represents a one-sided view of Afrikaans as a ʺEuropeanʺ language, greatly ignoring its African component. This representation relies on a logocentric approach to the relationship between language and writing. Breytenbach's poetry, like the writings of Derrida, can be regarded as a "deconstruction" of this approach. The ʺdisseminationʺ of meaning in ʺ(Taalstryd)ʺ is illustrated in terms of the poem's intertextual relationship with Breytenbachʾs ʺPlease don't feed the animalsʺ and Krigeʾs ʺLied van die Fascistiese bomwerpersʺ. Chapter three sets ʺ(Taalstryd)ʺ within the current debate surrounding Afrikaner survival. It is shown how the Afrikaner power base has been established and strengthened by way of legislation, the system of Christian National Education, as well as the creation of a nationalist-orientated history. This power base is currently in a state of crisis, in which different political groupings are continuing the ʺ(Taalstryd)ʺ
- Full Text:
Oor die kortkuns van John Miles
- Authors: De Beer, Marésa
- Date: 1988
- Subjects: Miles, John, 1938- -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3569 , http://hdl.handle.net/10962/d1002092
- Description: This thesis involves intensive analyses of some of the short-short stories in John Miles's Liefs nie op straat nie, in order to reveal the narrative strategies employed in each. In other words, it is geared to "the rules that govern ... textual actualization and, consequently, those rules that govern the way literary discourse functions as communication" (Riffaterre 1983: 158). Subsequently, attention is given to the interrelationship among the texts, the way in which they act upon one another and interact with the title of the volume, in order to establish the function of such relations. The following texts are analysed in consecutive chapters: "Lucy", "Lappies, kan jy my hoor, Lappies?", "Voorgevoel", "Dom Nakkie, my Dom Nakkie" and "Wie het nog Dom Nakkie gesien?", "Hy staan by die deur en hy klop", "Gustav gaan speel", and "Liefs nie op straat nie". In a concluding chapter the implications of the title are discussed with reference to all the texts in the volume, including those not analysed individually. It is concluded that, on the one hand, the expectations raised by the title are ironicized because the title is never "completed" explicitly, and because that which, by implication, should not be seen in public ("op straat"), is specifically situated in the street and scrutinized in close-up. But on the other hand the title also evokes a peculiar mentality present in all the texts, either in the narrators, or in the characters, or in both. The discussion of "Lucy" is focussed mainly on the contrast and interaction between the world of the child and that of the adult and on the way in which this interaction is actualized within the text through the contrast in the experience of time, the use of "mémoire involontaire", "durée" and the contrasts between (and overlapping of) narrative perspective and focalization. In respect of "Lappies, kan jy my hoor, Lappies?" special attention is paid to similarities and contrasts between this text and the traditional suspense story, notably the way in which conventional techniques are employed to create suspense, as well as to generate an entire subtext which eventually "relocates" the text on the niveau of the murderer's psychological dilemma. In discussing "Voorgevoel" emphasis is not placed primarily on what is conveyed by the narrator, but on the way in which his intentions are subverted both by the window pane through which he is looking and by the narration as such. In this way he is foregrounded and revealed as narrator, just as the text is foregrounded and revealed as literature, with the emphasis, in both cases, not only on their defence mechanisms but also on their impotence. "Dom Nakkie, my Dom Nakkie" and "Wie het nog Dom Nakkie gesien?" are grouped together in one chapter in order to illuminate the interaction between the two narratives in the first text, as well as the interaction between the two texts. Ultimately, they may be seen as three narratives juxtaposed through irony and relativism. The "triumph" of the "preferably not in public" mentality, both in the text and in society, is also illustrated by the interaction between the three narratives. In chapter, 5, in which "Hy staan by die deur en hy klop" is discussed, attention is focussed on the ironic function of the Biblical references, the contrast between Jan and the rest of society, and the way in which the "climax" is located within the Iserian "blank" in the text, so that the entire process of decoding is based on a filling in of that "blank" and its implications. "Gustav gaan speel" is based loosely on Barthes's lexia model, in order to determine the signifying process in the text, and also to demonstrate the way in which the text presupposes rereading. In the discussion of the title text it is revealed how the text is centered in the basic dichotomy between the narrator-as-writer and the journalist, and the way in which this polarity is relativized by the text as such. The text is demonstrated to be the credo of the volume as a whole as well as of the fiction of the Seventies in Afrikaans.
- Full Text:
- Authors: De Beer, Marésa
- Date: 1988
- Subjects: Miles, John, 1938- -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3569 , http://hdl.handle.net/10962/d1002092
- Description: This thesis involves intensive analyses of some of the short-short stories in John Miles's Liefs nie op straat nie, in order to reveal the narrative strategies employed in each. In other words, it is geared to "the rules that govern ... textual actualization and, consequently, those rules that govern the way literary discourse functions as communication" (Riffaterre 1983: 158). Subsequently, attention is given to the interrelationship among the texts, the way in which they act upon one another and interact with the title of the volume, in order to establish the function of such relations. The following texts are analysed in consecutive chapters: "Lucy", "Lappies, kan jy my hoor, Lappies?", "Voorgevoel", "Dom Nakkie, my Dom Nakkie" and "Wie het nog Dom Nakkie gesien?", "Hy staan by die deur en hy klop", "Gustav gaan speel", and "Liefs nie op straat nie". In a concluding chapter the implications of the title are discussed with reference to all the texts in the volume, including those not analysed individually. It is concluded that, on the one hand, the expectations raised by the title are ironicized because the title is never "completed" explicitly, and because that which, by implication, should not be seen in public ("op straat"), is specifically situated in the street and scrutinized in close-up. But on the other hand the title also evokes a peculiar mentality present in all the texts, either in the narrators, or in the characters, or in both. The discussion of "Lucy" is focussed mainly on the contrast and interaction between the world of the child and that of the adult and on the way in which this interaction is actualized within the text through the contrast in the experience of time, the use of "mémoire involontaire", "durée" and the contrasts between (and overlapping of) narrative perspective and focalization. In respect of "Lappies, kan jy my hoor, Lappies?" special attention is paid to similarities and contrasts between this text and the traditional suspense story, notably the way in which conventional techniques are employed to create suspense, as well as to generate an entire subtext which eventually "relocates" the text on the niveau of the murderer's psychological dilemma. In discussing "Voorgevoel" emphasis is not placed primarily on what is conveyed by the narrator, but on the way in which his intentions are subverted both by the window pane through which he is looking and by the narration as such. In this way he is foregrounded and revealed as narrator, just as the text is foregrounded and revealed as literature, with the emphasis, in both cases, not only on their defence mechanisms but also on their impotence. "Dom Nakkie, my Dom Nakkie" and "Wie het nog Dom Nakkie gesien?" are grouped together in one chapter in order to illuminate the interaction between the two narratives in the first text, as well as the interaction between the two texts. Ultimately, they may be seen as three narratives juxtaposed through irony and relativism. The "triumph" of the "preferably not in public" mentality, both in the text and in society, is also illustrated by the interaction between the three narratives. In chapter, 5, in which "Hy staan by die deur en hy klop" is discussed, attention is focussed on the ironic function of the Biblical references, the contrast between Jan and the rest of society, and the way in which the "climax" is located within the Iserian "blank" in the text, so that the entire process of decoding is based on a filling in of that "blank" and its implications. "Gustav gaan speel" is based loosely on Barthes's lexia model, in order to determine the signifying process in the text, and also to demonstrate the way in which the text presupposes rereading. In the discussion of the title text it is revealed how the text is centered in the basic dichotomy between the narrator-as-writer and the journalist, and the way in which this polarity is relativized by the text as such. The text is demonstrated to be the credo of the volume as a whole as well as of the fiction of the Seventies in Afrikaans.
- Full Text:
Aspekte van die erotiek in enkele romans van André P Brink
- Authors: Milton, Laura
- Date: 1987
- Subjects: Brink, André P (André Philippus), 1935-2015 -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3571 , http://hdl.handle.net/10962/d1002094 , Brink, André P (André Philippus), 1935-2015 -- Criticism and interpretation
- Description: Die doel van hierdie studie is om ondersoek in te stel na aspekte van die erotiek in enkele romans van André P. Brink. Die studie bestaan uit twee afsonderlike dele: genoem 'teorie' en 'praktyk'. In die teoretiese deel sal daar eerstens kortliks gekyk word na 'n definiering van enkele kernbegrippe - onder andere 'seksualiteit', 'erotiek' en 'pornografie'. Daar word nie gepoog om algemeen-geldende definisies te formuleer nie, maar eerder definisies wat nuttig is vir die doel van hierdie studie. Daarna sal ondersoek ingestel word na Brink self se teoretiese formulerings met betrekking tot die erotiek. In die tweede deel sal gekonsentreer word op die erotiek in die praktyk van Brink se romans. Eerstens sal die keuse van romans verduidelik word en dan sal daar oorgegaan word tot 'n bespreking van drie romans: Die ambassadeur (1963), Kennis van die Aand (1973) en 'n Oomblik in die wind (1975). Ten slotte sal die gevolgtrekkings van die studie kortliks saamgevat word (Introduction, p. 1)
- Full Text:
- Authors: Milton, Laura
- Date: 1987
- Subjects: Brink, André P (André Philippus), 1935-2015 -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3571 , http://hdl.handle.net/10962/d1002094 , Brink, André P (André Philippus), 1935-2015 -- Criticism and interpretation
- Description: Die doel van hierdie studie is om ondersoek in te stel na aspekte van die erotiek in enkele romans van André P. Brink. Die studie bestaan uit twee afsonderlike dele: genoem 'teorie' en 'praktyk'. In die teoretiese deel sal daar eerstens kortliks gekyk word na 'n definiering van enkele kernbegrippe - onder andere 'seksualiteit', 'erotiek' en 'pornografie'. Daar word nie gepoog om algemeen-geldende definisies te formuleer nie, maar eerder definisies wat nuttig is vir die doel van hierdie studie. Daarna sal ondersoek ingestel word na Brink self se teoretiese formulerings met betrekking tot die erotiek. In die tweede deel sal gekonsentreer word op die erotiek in die praktyk van Brink se romans. Eerstens sal die keuse van romans verduidelik word en dan sal daar oorgegaan word tot 'n bespreking van drie romans: Die ambassadeur (1963), Kennis van die Aand (1973) en 'n Oomblik in die wind (1975). Ten slotte sal die gevolgtrekkings van die studie kortliks saamgevat word (Introduction, p. 1)
- Full Text:
Die Ndzundza-Ndebele en die blankes in Transvaal, 1845-1883
- Van Jaarsveld, Floris Albertus, 1922-1995
- Authors: Van Jaarsveld, Floris Albertus, 1922-1995
- Date: 1986
- Subjects: Ndebele (African people) -- History , Transvaal (South Africa) -- History
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:2578 , http://hdl.handle.net/10962/d1004379 , Ndebele (African people) -- History , Transvaal (South Africa) -- History
- Description: In 1969 het Leonard Thompson met reg beweer dat Suid-Afrikaanse historici hulle tot op hede hoofsaaklik besig gehou het met die doen en late van 'n Blanke gemeenskap wat die land sedert 1652 oorheers het. Die Swartman was die "forgotten factor" in die geskiedenis van Suider-Afrika. Waar die Swartman die onderwerp van wetenskaplike studie was, is dit aan argeoloë, linguiste, etnoloë en fisiese en sosiale antropoloë oorgelaat. Tereg het Thompson kort hierna opgemerk: "We need to know much more about the complex process by which African chiefdoms became incorporated in white controlled politics in the late nineteenth century. Only when monographs have been written on several individual cases, shall we be in a position to reach definite conclusions about the process as a whole ". Sedert hierdie uitspraak van Thompson het verskeie historici hulle op die terrein van die "forgotten factor" begewe. Omvangryke publikasies oor onder andere die Zulu, Pedi, Sotho asook die Swazi's het sedertdien die lig gesien, terwyl 'n werk oor die Tswana van Wes-Transvaal pas verskyn het. Hierteenoor het heelwat van die kleiner en minder invloedryke swart groeperinge tot op hede steeds agterweë gebly. Wat Noordoos Transvaal betref - meer spesifiek die gebied tussen die Elandsrivier, die Lebomboberg en die Krokodilrivier wat die Ohrigstadse Volksraad in 1846 van Mswati gekoop het, was daar behalwe die Pedi verskeie ander groepe aanwesig wat almal gedurende die loop van die negentiende eeu onder Blanke gesag gekom het. Hieronder het getel die Ndzundza, die Kopa, Tau, Kwena, Ntwane, Koni, Rôka, Kutswe , Pai en Pulana, waarvan die Ndzundza en Kopa die belangrikste was. Ten spyte van die feit dat daar heelwat argivale bronne oor hierdie groepe bestaan, het geen navorser dit tot op hede nog ontgin nie. Oor die onderwerping van hierdie stamme aan Blanke gesag gedurende die negentiende eeu, is daar weinig bekend. Wat die Ndzundza-geskiedenis betref, geld Thompson se opmerking nog steeds dat historici wetenskaplike studie oor die Swartes tradisioneel aan navorsers uit ander dissiplines oorgelaat het. Dit blyk duidelik uit 'n ontleding van sekondêre materiaal wat oor die Ndzundza bestaan. Verskeie studies van volkekundige aard is oor die verskillende kulturele fasette en pre-koloniale geskiedenis van die Transvaalse Ndebele, waarvan die Ndzundza deel uitmaak, gedoen. In die meeste van hierdie studies word die pre-Blanke geskiedenis van die Ndzundza as inleiding aangebied, terwyl daar in sommige gevalle ook na die historiese tydperk verwys word. Op hierdie wyse is die herkomsgeskiedenis van die Ndzundza met behulp van mondelinge tradisies redelik volledig opgeteken. As gevolg van die feit dat geen argivale bronne geraadpleeg is nie, is die volkekundige werke wat die historiese tydperk betref, deurspek met spekulasies, onjuisthede en valse aannames. Met enkele uitsonderings berus verwysings deur die enkele historici wat die Ndzundza-geskiedenis behandel, veral met betrekking tot die tydperk voor 1882, grootliks op die uitsprake van volkekundiges. Dit het meegebring dat die huidige beeld en feitelikhede omtrent die negentiende eeuse Ndzundza-geskiedenis onjuis is, veral soos dit in algemene geskiedenisse opgeteken staan. Hierteenoor het verskeie historici die Mapoch-oorlog van 1882- 1883, waartydens die Ndzundza hul onafhanklikheid verloor het, behandel. In sy biografie oor genl P. J. Joubert het J. A. Mouton die oorlog tot 'n enkele hoofstuk beperk. Vir Mouton gaan dit egter om Joubert se persoonlike aandeel en gee hy gevolglik nie veel aandag aan die belangrikste aspek van die oorlog, naamlik die oorsake, nie. H. P. van Coller het in 1941 'n MA-verhandeling die lig laat sien waarin die oorsake en verloop van die Mapoch-oorlog beskryf word. Van Coller se uiteensetting omtrent die oorsake van die oorlog is egter ontoereikend aangesien dit heelwat onjuisthede bevat, geweldig subjektief is en nie ontkom aan naïewe aannames en uitsprake nie. Die belangrikste oorsaak van die oorlog, naamlik gronddispute, word deur Van Coller geignoreer. Voorts behandel hy die oorlog as 'n gevolg van die moord op Sekhukhune, sodat die Ndzundza "toevallig" betrek word. Ander historici se verwysings na die oorlog is ook ontoereikend omdat dit in die meeste gevalle beperk bly tot enkele bladsye en paragrawe. Tot op hede is die negentiende eeuse Ndzundza-geskiedenis dus nog of onvolledig, of onjuis opgeteken. Met hierdie studie word gepoog om 'n bydrae in hierdie verband te maak. Omdat die historisiese feite omtrent die verloop van die 1882-1883 oorlog grootliks bekend is, val die klem op die tydperk daarvóór. Voorts moet dit gemeld word dat dit in hierdie studie hoofsaaklik gaan om die faktore wat die verhoudinge tussen die Ndzundza en die Blankes bepaal het, te elimineer. Ander aspekte wat ter sprake kom is onder andere die uitwerking wat die Blanke besetting van Noordoos-Transvaal op die Ndzundza gehad het, gronddispute, arbeidsaangeleenthede, Swazi- en die Pedi-deelname in die Blankes se pogings om die Ndzundza te onderwerp van die asook die uiteindelike vernietiging en verlies onafhanklikheid van die Ndzundza. Die spelwyse van sekere name en benaminge wat in hierdie verhandeling voorkom, het in sommige gevalle probleme opgelewer. Die meerderheid Ndebele name is gespel volgens die voorskrifte van die Suid-Ndebele taalraad. Waar die korrekte moderne spelling van Swartes se name nie vasgestel kon word nie, is dit in aanhalingstekens weergegee soos dit in die dokument voorkom. AIle amptelike benamings soos staatspresident of koloniale sekretaris is in die teks met 'n kleinlettertjie gespel maar in die voetnotas met 'n hoofletter. Die motivering hiervoor is die Afrikaanse gebruik om amptelike benamings binne Westerse staatsverband met 'n hoofletter te spel maar benamings in tradisionele verband soos kaptein, opperhoof of hoofman met 'n kleinlettertjie, wat myns insiens op diskriminasie neerkom. Wat die spel van die woord swart betref: Waar dit as byvoeglike naamwoord gebruik word (bv. swart kindertjies), is deurgaans van kleinletters gebruik gemaak. Hoofletters is gebruik wanneer dit as selfstandige naamwoord gebruik word, bv. Die Swartes. Die terme kaffer en meid is waar moontlik, vermy. Die aangehaalde stukke waarin dit weI voorkom, moet nie as beledigend beskou word nie maar as verteenwoordigend van die terminolgoie van 'n bepaalde tyd in die geskiedenis. Die bedoeling was geensins om enigiemand te na te kom nie. wat ter sprake kom.
- Full Text:
- Authors: Van Jaarsveld, Floris Albertus, 1922-1995
- Date: 1986
- Subjects: Ndebele (African people) -- History , Transvaal (South Africa) -- History
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:2578 , http://hdl.handle.net/10962/d1004379 , Ndebele (African people) -- History , Transvaal (South Africa) -- History
- Description: In 1969 het Leonard Thompson met reg beweer dat Suid-Afrikaanse historici hulle tot op hede hoofsaaklik besig gehou het met die doen en late van 'n Blanke gemeenskap wat die land sedert 1652 oorheers het. Die Swartman was die "forgotten factor" in die geskiedenis van Suider-Afrika. Waar die Swartman die onderwerp van wetenskaplike studie was, is dit aan argeoloë, linguiste, etnoloë en fisiese en sosiale antropoloë oorgelaat. Tereg het Thompson kort hierna opgemerk: "We need to know much more about the complex process by which African chiefdoms became incorporated in white controlled politics in the late nineteenth century. Only when monographs have been written on several individual cases, shall we be in a position to reach definite conclusions about the process as a whole ". Sedert hierdie uitspraak van Thompson het verskeie historici hulle op die terrein van die "forgotten factor" begewe. Omvangryke publikasies oor onder andere die Zulu, Pedi, Sotho asook die Swazi's het sedertdien die lig gesien, terwyl 'n werk oor die Tswana van Wes-Transvaal pas verskyn het. Hierteenoor het heelwat van die kleiner en minder invloedryke swart groeperinge tot op hede steeds agterweë gebly. Wat Noordoos Transvaal betref - meer spesifiek die gebied tussen die Elandsrivier, die Lebomboberg en die Krokodilrivier wat die Ohrigstadse Volksraad in 1846 van Mswati gekoop het, was daar behalwe die Pedi verskeie ander groepe aanwesig wat almal gedurende die loop van die negentiende eeu onder Blanke gesag gekom het. Hieronder het getel die Ndzundza, die Kopa, Tau, Kwena, Ntwane, Koni, Rôka, Kutswe , Pai en Pulana, waarvan die Ndzundza en Kopa die belangrikste was. Ten spyte van die feit dat daar heelwat argivale bronne oor hierdie groepe bestaan, het geen navorser dit tot op hede nog ontgin nie. Oor die onderwerping van hierdie stamme aan Blanke gesag gedurende die negentiende eeu, is daar weinig bekend. Wat die Ndzundza-geskiedenis betref, geld Thompson se opmerking nog steeds dat historici wetenskaplike studie oor die Swartes tradisioneel aan navorsers uit ander dissiplines oorgelaat het. Dit blyk duidelik uit 'n ontleding van sekondêre materiaal wat oor die Ndzundza bestaan. Verskeie studies van volkekundige aard is oor die verskillende kulturele fasette en pre-koloniale geskiedenis van die Transvaalse Ndebele, waarvan die Ndzundza deel uitmaak, gedoen. In die meeste van hierdie studies word die pre-Blanke geskiedenis van die Ndzundza as inleiding aangebied, terwyl daar in sommige gevalle ook na die historiese tydperk verwys word. Op hierdie wyse is die herkomsgeskiedenis van die Ndzundza met behulp van mondelinge tradisies redelik volledig opgeteken. As gevolg van die feit dat geen argivale bronne geraadpleeg is nie, is die volkekundige werke wat die historiese tydperk betref, deurspek met spekulasies, onjuisthede en valse aannames. Met enkele uitsonderings berus verwysings deur die enkele historici wat die Ndzundza-geskiedenis behandel, veral met betrekking tot die tydperk voor 1882, grootliks op die uitsprake van volkekundiges. Dit het meegebring dat die huidige beeld en feitelikhede omtrent die negentiende eeuse Ndzundza-geskiedenis onjuis is, veral soos dit in algemene geskiedenisse opgeteken staan. Hierteenoor het verskeie historici die Mapoch-oorlog van 1882- 1883, waartydens die Ndzundza hul onafhanklikheid verloor het, behandel. In sy biografie oor genl P. J. Joubert het J. A. Mouton die oorlog tot 'n enkele hoofstuk beperk. Vir Mouton gaan dit egter om Joubert se persoonlike aandeel en gee hy gevolglik nie veel aandag aan die belangrikste aspek van die oorlog, naamlik die oorsake, nie. H. P. van Coller het in 1941 'n MA-verhandeling die lig laat sien waarin die oorsake en verloop van die Mapoch-oorlog beskryf word. Van Coller se uiteensetting omtrent die oorsake van die oorlog is egter ontoereikend aangesien dit heelwat onjuisthede bevat, geweldig subjektief is en nie ontkom aan naïewe aannames en uitsprake nie. Die belangrikste oorsaak van die oorlog, naamlik gronddispute, word deur Van Coller geignoreer. Voorts behandel hy die oorlog as 'n gevolg van die moord op Sekhukhune, sodat die Ndzundza "toevallig" betrek word. Ander historici se verwysings na die oorlog is ook ontoereikend omdat dit in die meeste gevalle beperk bly tot enkele bladsye en paragrawe. Tot op hede is die negentiende eeuse Ndzundza-geskiedenis dus nog of onvolledig, of onjuis opgeteken. Met hierdie studie word gepoog om 'n bydrae in hierdie verband te maak. Omdat die historisiese feite omtrent die verloop van die 1882-1883 oorlog grootliks bekend is, val die klem op die tydperk daarvóór. Voorts moet dit gemeld word dat dit in hierdie studie hoofsaaklik gaan om die faktore wat die verhoudinge tussen die Ndzundza en die Blankes bepaal het, te elimineer. Ander aspekte wat ter sprake kom is onder andere die uitwerking wat die Blanke besetting van Noordoos-Transvaal op die Ndzundza gehad het, gronddispute, arbeidsaangeleenthede, Swazi- en die Pedi-deelname in die Blankes se pogings om die Ndzundza te onderwerp van die asook die uiteindelike vernietiging en verlies onafhanklikheid van die Ndzundza. Die spelwyse van sekere name en benaminge wat in hierdie verhandeling voorkom, het in sommige gevalle probleme opgelewer. Die meerderheid Ndebele name is gespel volgens die voorskrifte van die Suid-Ndebele taalraad. Waar die korrekte moderne spelling van Swartes se name nie vasgestel kon word nie, is dit in aanhalingstekens weergegee soos dit in die dokument voorkom. AIle amptelike benamings soos staatspresident of koloniale sekretaris is in die teks met 'n kleinlettertjie gespel maar in die voetnotas met 'n hoofletter. Die motivering hiervoor is die Afrikaanse gebruik om amptelike benamings binne Westerse staatsverband met 'n hoofletter te spel maar benamings in tradisionele verband soos kaptein, opperhoof of hoofman met 'n kleinlettertjie, wat myns insiens op diskriminasie neerkom. Wat die spel van die woord swart betref: Waar dit as byvoeglike naamwoord gebruik word (bv. swart kindertjies), is deurgaans van kleinletters gebruik gemaak. Hoofletters is gebruik wanneer dit as selfstandige naamwoord gebruik word, bv. Die Swartes. Die terme kaffer en meid is waar moontlik, vermy. Die aangehaalde stukke waarin dit weI voorkom, moet nie as beledigend beskou word nie maar as verteenwoordigend van die terminolgoie van 'n bepaalde tyd in die geskiedenis. Die bedoeling was geensins om enigiemand te na te kom nie. wat ter sprake kom.
- Full Text:
'n Ondersoek na die funksie van die verteller ten opsigte van die aktualiteit en romanwêreld in sommige Afrikaanse romans
- Authors: Goosen, Ella Johanna
- Date: 1983
- Subjects: Afrikaans fiction -- History and criticism , First person narrative , Point of view (Literature)
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3620 , http://hdl.handle.net/10962/d1007176
- Description: Een van die fundamenteelste en belangrikste aspekte van 'n roman is die verteller. Die verhouding waarin die verteller tot die verhaalstof staan, die verteller se perspektief op die gebeure, die soort verteller en die manier waarop die verteller sy implisiete leser deur die organisasie van die verhaal definieer en betrek is almal bepalende faktore vir die struktuur, die styl en die ontwikkelingsgang van die roman. Joseph T. Shipley (1966:144) stel die saak so: "In die analysis of a speech or literary composition, nothing is more important than to determine precisely the voice or voices presented as speaking and the precise nature of the address (i.e. specific direction to a hearer, an addressee); for in every speech reference to a voice or voices and implication of address (i.e. reference to a process of speech, actual or imagined) is a part of the meaning, for the interpretation of which it supplies an indispensable control ".
- Full Text:
- Authors: Goosen, Ella Johanna
- Date: 1983
- Subjects: Afrikaans fiction -- History and criticism , First person narrative , Point of view (Literature)
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3620 , http://hdl.handle.net/10962/d1007176
- Description: Een van die fundamenteelste en belangrikste aspekte van 'n roman is die verteller. Die verhouding waarin die verteller tot die verhaalstof staan, die verteller se perspektief op die gebeure, die soort verteller en die manier waarop die verteller sy implisiete leser deur die organisasie van die verhaal definieer en betrek is almal bepalende faktore vir die struktuur, die styl en die ontwikkelingsgang van die roman. Joseph T. Shipley (1966:144) stel die saak so: "In die analysis of a speech or literary composition, nothing is more important than to determine precisely the voice or voices presented as speaking and the precise nature of the address (i.e. specific direction to a hearer, an addressee); for in every speech reference to a voice or voices and implication of address (i.e. reference to a process of speech, actual or imagined) is a part of the meaning, for the interpretation of which it supplies an indispensable control ".
- Full Text:
'n Leesgesentreerde ondersoek na sosiopolitiese elemente in die poësie aan die hand van enkele gedigte van Wilma Stockensẗrom
- Authors: De Jong, Maria Johanna
- Date: 1981
- Subjects: Stockensẗrom, Wilma -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3615 , http://hdl.handle.net/10962/d1006333
- Description: "Now let us refrain, I said, from calling Homer or any other poet to account regarding those arts to which his poems incidentally refer: we will not ask them, in case any poet has been a doctor and not a mere imitator of medical parlance, to show what patients have been restored to health by a poet" (Plato 1979 19). (1) Soos alle lesers van literatuur weet Plato dat die digter weinig bewys kan lewer dat die werklikheid waaroor hy skryf ook deur hom verander is. Uiteindelik sit hy net met die" sweet influence" van sy welluidende gedig (ibid . 21). Tog word hy verbied, en nie net, soos Plato wou veronderstel, omdat hy die irrasionele, die emosionele, die "laere" in die mens stimuleer nie.
- Full Text:
- Authors: De Jong, Maria Johanna
- Date: 1981
- Subjects: Stockensẗrom, Wilma -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3615 , http://hdl.handle.net/10962/d1006333
- Description: "Now let us refrain, I said, from calling Homer or any other poet to account regarding those arts to which his poems incidentally refer: we will not ask them, in case any poet has been a doctor and not a mere imitator of medical parlance, to show what patients have been restored to health by a poet" (Plato 1979 19). (1) Soos alle lesers van literatuur weet Plato dat die digter weinig bewys kan lewer dat die werklikheid waaroor hy skryf ook deur hom verander is. Uiteindelik sit hy net met die" sweet influence" van sy welluidende gedig (ibid . 21). Tog word hy verbied, en nie net, soos Plato wou veronderstel, omdat hy die irrasionele, die emosionele, die "laere" in die mens stimuleer nie.
- Full Text:
Vitalis en verteller: 'n ondersoek na aspekte van die romankuns van Gerard Walschap
- Authors: Vaughan, F E M
- Date: 1981
- Subjects: Walschap, Gerard, 1898-1989 , Walschap, Gerard, 1898-1989 -- Criticism and interpretation , Dutch fiction -- 20th century -- History and criticism
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3607 , http://hdl.handle.net/10962/d1003817 , Walschap, Gerard, 1898-1989 , Walschap, Gerard, 1898-1989 -- Criticism and interpretation , Dutch fiction -- 20th century -- History and criticism
- Description: In 'n hoofstuk getiteld In het teken van het persoonlijkheidsideaal in sy werk De Vlaamse Letterkunde van 1780 tot Heden bespreek R F Lissens die wegeb van die "expressionistische getij met die dood van Van Ostaijen, en die onvermoë van die roman om - op enkele min of meer geslaagde voorbeelde na - die tendense van die ekspressionisme te vertolk: verdere pogings in dié rigting loop dan ook teen die einde van die twintigerjare dood. Ook B F van Vlierden beskou die ekspressionisme as 'n in die grond ongeskikte voedingsbron vir die romangenre, met die gevolg dat die roman in dié jare - d.w.s. na die mln of meer naturalisties-impressionistiese romantradisie verteenwoordig deur Buysse, Streuvels, Timmermans, Claes - "in zijn eigen ontwikkeling op een kritiek keerpunt staat, waarbij men vooralsnog aIleen het kritieke van de situatie ziet ... Het decennium na de oorlog is in feite weinig gunstig voor de roman ... Ook P van Ostaijen heeft gepoogd een 'grote roman' te schrijven, maar deze werd nooit voltooid ... In de marge van het humanitair expressionisme ontstaan weI een aantal prozawerken, maar precies in het licht van de humanitaire poëzie is het vooralsnog duidelijk, dat deze uit een geestelijke kweeste bestaan, en dus een schakeI zijn in de ontwikkeling die van de werkelijkheid wegvoert naar een inwendig leven, naar een geestelijke ontwikkeling." Terselfdertyd, egter, is Lissens en Van Vlierden dit met J Weisgerber eens dat "het Jaar 1927 kan worden beschouwd als het begin van een nieuw tijdperk" en dat die leemte wat na die Eerste Wêreldoorlog onstaan het, weldra gevul sal word met 'n groot aantal romanwerke van 'n besondere gehalte. Die kritiek sien hierdie keerpunt met verloop van tyd al hoe duideliker in, maar erken nietemin óók dat die invloed van die modernisme, en met name die ekspressionisme, ''heilzame gevolgen heeft voor de roman. Niet vergeefs heeft deze beweging de ethische noot aangeslagen, de verantwoordelijkheidszin weer gewekt en al haar aandacht op de mens geconcentreerd. De nieuwe roman, die kort voor 1930 opkomt, kan men bezwaarlijk expressionistisch noemen, maar de grondige omkeer waar hij van blijk geeft, gebeurt ontegensprekelijk onder de invloed van het door het expressionisme gewijzigde klimaat." Anders gestel: "zij (gaan) akkoord met de veroordeling van de impressionistische en naturalistische opvattingen, maar tussen het individualisme van de 'estheten' en de humanitaire kunst van Ruimte, tussen de wetenschappelijke objectiviteit en de lyrische subjectiviteit kiezen zij doorgaans een middenweg. De nieuwe roman - en dat is de reden waarom hij deze benaming verdient - zal aan de individualiteit minder reliëf verlenen dan aan de 'persoonlijkheid', hetgeen wil zeggen dat het individu, dat zich op zichzelf bezint, aldus beseft dat het in morele of juridische zin met een gemeenschap verbonden is. Hij zal de mens tegelijkertijd in zijn individualiteit en in de eigenschappen van zijn soort beschouwen, en hoewel hij het Ik zal peilen, zal hij ook het zoeklicht richten op het onmetelijke terrein van de gemeenschappelijke waarden...". Dit is dus op die groeiende belang van 'n "persoonlijkheidsideaal, een modern humanisme dat sociaal solidair blijft doch de raadselen van de mens en het leven wil peilen" dat die klem tussen die jare 1930 en 1940 val: op "de mens op het voorplan", dus, maar óók op dié mens in gemeenskapsverband.
- Full Text:
- Authors: Vaughan, F E M
- Date: 1981
- Subjects: Walschap, Gerard, 1898-1989 , Walschap, Gerard, 1898-1989 -- Criticism and interpretation , Dutch fiction -- 20th century -- History and criticism
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3607 , http://hdl.handle.net/10962/d1003817 , Walschap, Gerard, 1898-1989 , Walschap, Gerard, 1898-1989 -- Criticism and interpretation , Dutch fiction -- 20th century -- History and criticism
- Description: In 'n hoofstuk getiteld In het teken van het persoonlijkheidsideaal in sy werk De Vlaamse Letterkunde van 1780 tot Heden bespreek R F Lissens die wegeb van die "expressionistische getij met die dood van Van Ostaijen, en die onvermoë van die roman om - op enkele min of meer geslaagde voorbeelde na - die tendense van die ekspressionisme te vertolk: verdere pogings in dié rigting loop dan ook teen die einde van die twintigerjare dood. Ook B F van Vlierden beskou die ekspressionisme as 'n in die grond ongeskikte voedingsbron vir die romangenre, met die gevolg dat die roman in dié jare - d.w.s. na die mln of meer naturalisties-impressionistiese romantradisie verteenwoordig deur Buysse, Streuvels, Timmermans, Claes - "in zijn eigen ontwikkeling op een kritiek keerpunt staat, waarbij men vooralsnog aIleen het kritieke van de situatie ziet ... Het decennium na de oorlog is in feite weinig gunstig voor de roman ... Ook P van Ostaijen heeft gepoogd een 'grote roman' te schrijven, maar deze werd nooit voltooid ... In de marge van het humanitair expressionisme ontstaan weI een aantal prozawerken, maar precies in het licht van de humanitaire poëzie is het vooralsnog duidelijk, dat deze uit een geestelijke kweeste bestaan, en dus een schakeI zijn in de ontwikkeling die van de werkelijkheid wegvoert naar een inwendig leven, naar een geestelijke ontwikkeling." Terselfdertyd, egter, is Lissens en Van Vlierden dit met J Weisgerber eens dat "het Jaar 1927 kan worden beschouwd als het begin van een nieuw tijdperk" en dat die leemte wat na die Eerste Wêreldoorlog onstaan het, weldra gevul sal word met 'n groot aantal romanwerke van 'n besondere gehalte. Die kritiek sien hierdie keerpunt met verloop van tyd al hoe duideliker in, maar erken nietemin óók dat die invloed van die modernisme, en met name die ekspressionisme, ''heilzame gevolgen heeft voor de roman. Niet vergeefs heeft deze beweging de ethische noot aangeslagen, de verantwoordelijkheidszin weer gewekt en al haar aandacht op de mens geconcentreerd. De nieuwe roman, die kort voor 1930 opkomt, kan men bezwaarlijk expressionistisch noemen, maar de grondige omkeer waar hij van blijk geeft, gebeurt ontegensprekelijk onder de invloed van het door het expressionisme gewijzigde klimaat." Anders gestel: "zij (gaan) akkoord met de veroordeling van de impressionistische en naturalistische opvattingen, maar tussen het individualisme van de 'estheten' en de humanitaire kunst van Ruimte, tussen de wetenschappelijke objectiviteit en de lyrische subjectiviteit kiezen zij doorgaans een middenweg. De nieuwe roman - en dat is de reden waarom hij deze benaming verdient - zal aan de individualiteit minder reliëf verlenen dan aan de 'persoonlijkheid', hetgeen wil zeggen dat het individu, dat zich op zichzelf bezint, aldus beseft dat het in morele of juridische zin met een gemeenschap verbonden is. Hij zal de mens tegelijkertijd in zijn individualiteit en in de eigenschappen van zijn soort beschouwen, en hoewel hij het Ik zal peilen, zal hij ook het zoeklicht richten op het onmetelijke terrein van de gemeenschappelijke waarden...". Dit is dus op die groeiende belang van 'n "persoonlijkheidsideaal, een modern humanisme dat sociaal solidair blijft doch de raadselen van de mens en het leven wil peilen" dat die klem tussen die jare 1930 en 1940 val: op "de mens op het voorplan", dus, maar óók op dié mens in gemeenskapsverband.
- Full Text: