Showing items 1 - 20 of 69

Your selections:

Goeie maniere en etiket

- Van Staden, Antoinique

  • Authors: Van Staden, Antoinique
  • Date: 2016
  • Language: Afrikaans , English
  • Type: Thesis , Masters , MA
  • Identifier: vital:6011 , http://hdl.handle.net/10962/d1021226
  • Description: This bilingual collection of short stories combines the fairy tale form and the Bizarro genre to explore the value system ingrained in me at a very early age via my conservative Afrikaans upbringing. To my mind the four characteristics of the fairy tale form as identified by Kate Bernheimer (in her path-breaking essay “Fairy Tale is form, Form is Fairy Tale”) namely flatness, abstraction, intuitive logic and normalized magic, also apply to the Bizarro genre. This intersection is exemplified by some of Bernheimer's own fiction, as well as the fiction of Aimee Bender and Lucy Corin, among others, all of whom have influenced my writing. , Hierdie tweetalige versameling kortverhale kombineer sprokieselemente met die van die Bizarro-genre, om die waardesisteem wat van kleins af deur my konserwatiewe Afrikaanse opvoeding by my ingeprent is, te ondersoek. Die vier eienskappe van die sprokie word deur Kate Bernheimer in haar baanbrekende opstel Fairy tale is form, Form is fairy tale uitgelê as: ’n onbetrokke verteller, abstraksie, instinktiewe logika en genormaliseerde towerkuns. Na my mening is dié vier eienskappe ook op die Bizarro-genre van toepassing. Hierdie oorvleuling is sigbaar in Bernheimer se fiksie en ook onder andere Lucy Corin en Aimee Bender s'n – skrywers wat my werk beïnvloed het. , This thesis is presented in two parts: Afrikaans and English.
  • Full Text:
  • Date Issued: 2016

Aspekte van die prosa van Boerneef met spesifieke verwysing na die bundel Boplaas

- Meintjes, William Godfrey

  • Authors: Meintjes, William Godfrey
  • Date: 1989
  • Subjects: Boerneef, 1897-1967 , Boplaas
  • Language: Afrikaans
  • Type: Thesis , Doctoral , PhD
  • Identifier: vital:3570 , http://hdl.handle.net/10962/d1002093
  • Description: This thesis is a report on a "rereading" (in the sense in which Roland Barthes uses the word) of the short texts of Boerneef (Izak Wilhelmus van der Merwe 1897-1967) published under the title Boplaas in 1938. Boerneef's prose is explored with specific reference to this one volume. The unity of the volume of texts is examined and textual indications of relations with other texts in the oeuvre are explored. In this way the thesis indicates how transtextuality determines meaning both in the individual texts as well as in the volume as a whole. The process of (re)reading in this thesis traces how, as a result of the exploration of the textual elements, a Boplaas code is generated. This Boplaas code signifies both the space and the ethos of Boplaas. Paternalism, feudalism and racism manifest themselves as important aspects of the ethos. The social disintegration which is endemic in this ethos is not caused, but merely accelerated by external impulses. The analysis indicates how, as a result of the specific organization of the narrative material, the text questions the feudal status quo. A process of demythologising of the vroegre boere-paradijs is therefore already present in the earliest Boerneef texts. However, the examination of Boerneef's prose also indicates that these texts go beyond the socio-politico-economic aspects by encoding the existential aspects of man's existence. , Hierdie proefskrif is die vers lag van 'n "rereading" (in die Barthesiaanse sin) van Boerneef (Izak Wi lhelmus van der Merwe 1897- 1967) se bundel Boplaas (1938). Die prosa van Boerneef word verken met spesifieke toespitsing op die een bundel . Die bundel-eenheid word ondersoek en tekstuele leidrade wat geledinge met ander tekste in die oeuvre aandui , word gevolg. Hierdeur word aangetoon hoe die betekenis en die be-tekenisprosesse van die tekste onderling, en die bundel as 'n geheel, op transtekstuele samehang berus. In hierdie leesproses word nagegaan hoe, deur middel van die ontginning van die tekstuele elemente, 'n Boplaas-kode in die narratiewe proses tot stand kom. Hierdie Boplaas-kode beteken 'n Boplaas-ruimte asook 'n Boplaas-etos. Paternalisme, feodalisme en rassisme word as belangrike aspekte van hierdie bestel geenkodeer en die tekste toon aan dat sosiale versplintering endemies aan die betrokke orde is en slegs deur impulse van buite verhaas word. In die bundel-analise word aangetoon hoe, as gevolg van die organisasie van die vertel stof, hierdie bundel bevraagtekenend ten opsigte van die feodale status quo staan. As gevolg hiervan is daar dus alreeds in die vroegste prosa van Boerneef 'n demitologisering van die "vroegre boere- paradijs" ingebed. Die ondersoek toon egter ook aan dat die Boplaas-tekste by die sosiopolitiko- ekonomiese dimensies verby óók die eksistensële aspekte van die mens se betstaan be-teken.
  • Full Text:
  • Date Issued: 1989

Die vooruitsig vir Rhodes Universiteit vir 1979

- Henderson, Derek Scott

  • Authors: Henderson, Derek Scott
  • Date: 1979
  • Language: Afrikaans
  • Type: text
  • Identifier: vital:7390 , http://hdl.handle.net/10962/d1017279
  • Description: Rhodes Universiteit gaan nog 'n Nuwe Jaar tegemoet, versterk en bemoedig deur die gebeure en behalings wat agter ons le. Ons het so pas, byvoorbeeld, 'n eeu van tersiere opvoeding in Grahamstad herdenk. Dit was eers in 1904 dat die baanbrekende Kollege-afdeling van St Andrew's plek gemaak het vir die nuwe Rhodes-Universiteitskollege. In September 1979 sal ons die 75ste herdenking van daardie gebeurtenis vier met 'n week van feestelikhede, insluitende 'n spesiale gradeplegtigheid, lesings, vertonings en musiek- en dramauitvoerings.
  • Full Text:
  • Date Issued: 1979

Hierdie keer gaan nie maklik wees nie

- Visser, Deon Claudius

  • Authors: Visser, Deon Claudius
  • Date: 2021-04
  • Subjects: Creative writing (Higher education) -- South Africa , Diaries -- Authorship , Short stories, Afrikaans -- 21st century , Afrikaans fiction -- 21st century , Afrikaans fiction -- History and criticism
  • Language: Afrikaans
  • Type: thesis , text , Masters , MA
  • Identifier: http://hdl.handle.net/10962/178317 , vital:42929
  • Description: My tesis bestaan uit twee versamelings van prosa wat verwant en in noue verband met mekaar tree. Die prosa is fragmentaries en kort maar verbind met ‟n oorkoepelende storie wat in beide Afrikaans en Engels voorgelê word. Die Afrikaanse deel van my tesis ondersoek die verlede, en die Engels die toekoms. My algemene bron van inspirasie vir die struktuur en voorlegging van die tesis word verkry vanaf die klassieke raamverteller konvensie soos gebruik in One Thousand and One Nights, hierdie konvensie maak gebruik van raamfragmente wat binne ‟n groter geheel gevind kan word. Dit is juis hierdie komplekse struktuur wat dit moontlik maak om tyd, hede en verlede asook die toekoms, te kan ondersoek en uit te beeld. Verder maak dit dit ook moontlik om gekoppelde herinneringe, gedagteneigings, en fantasieverhale te kan gebruik as die dryfkrag van die oorkoepelende storie. Met betrekking tot kontemporêre fiksie vind ek die meeste aanklank en invloed by Sandra Cisneros se boek House on Mango Street. Ek het by hierdie verhaal geleer hoe om vignette en kortverhale onafhanklik maar met ‟n motief-verbinding aan mekaar te koppel. Tematies gesproke handel my tesis oor herinneringe, nostalgie, familieverhoudings, die dood asook afsluiting en aanbeweging. In terme van hierdie temas vind ek dat Nathan Trantraal se Chokers en Survivors, en Noudat Slapende Honde deur Ronelda S. Kamfer my die meeste insae gee oor die verhouding tussen Afrikaans en Engels in die literatuur. Verder is Loftus Marais se taalgebruik en die vermenging van taal in Staan in die Algemeen Nader aan Vensters ook insiggewend. , Thesis (MA) -- Faculty of Humanities, School of Languages and Literatures, 2021
  • Full Text:
  • Date Issued: 2021-04

'n Ondersoek na aspekte van die verhouding tussen betrokkenheid en universaliteit in die literatuur

- Weideman, George, 1947-2008

  • Authors: Weideman, George, 1947-2008
  • Date: 1982
  • Subjects: Politics and literature Comparative literature
  • Language: Afrikaans
  • Type: Thesis , Doctoral , PhD
  • Identifier: vital:3604 , http://hdl.handle.net/10962/d1003723
  • Description: Voorwoord: In die loop van hierdie studie word dit op enkele plekke duidelik gestel dat die littérature engagée nie beperk is tot die engere "politiek" nie, en dat 'n teks met 'n religieuse tema of 'n teks waarin maatskaplike wantoestande aan die lig gebring word, ook engagé kan wees. Die politiek laat hom egter as magsfaktor oor so 'n wye gebied geld dat nuanserings nie altyd moontlik is nie; 'n teks met 'n oorwegend "religieuse tema" kan politieke implikasies hê. Dit bring verder mee dat selfs 'n teks of 'n bundel waarin géén politieke verwysing voorkom nie, na 'n polities-gemotiveerde keuse teruggevoer word. Die kern van die saak is dat 'n teks tot hierdie subgenre gereken kan word slegs wanneer dit minder of meer uitdruklik kontesteer, of die klimaat skep vir kontestering, wat meebring dat 'n imperatief tot verandering in die teks aanwesig moet wees. Hierdie appél tot verandering rig hom in die beduidendste werke van die genre verbý die partypolitiek, rig hom tot die mens wat (met of sonder sy keuse) onderhewig is aan politieke gebeure. Kontestering (verset) impl iseer ook meebelewing, solidariteit en vereenselwiging. Dit is die oogmerk van hierdie studie om na te gaan hoe aspekte van hierdie vereenselwiging die engagement en die universele waarheid as temamoment en selfs as struktuurfaktor in homself kan verenig. Vanweë die omvang van die teoretiese inset van die studie word tekste in hoofsaak eksemplaries gebruik - déégliker struktulrele analises waarin die estetiese steeds sáám met die die maatskaplik-etiese dimensie ondersoek word, verg 'n afsonderlike studie.
  • Full Text:
  • Date Issued: 1982

'n Sintaktiese ondersoek na die gebruik van die neweskikkende voegwoord in Afrikaans

- Bosch, Agnes Barbara

Hans Lodeizen en die romantiek

- Van der Berg, D Z

  • Authors: Van der Berg, D Z
  • Date: 1980
  • Subjects: Lodeizen, Hans, 1924-1950 -- Criticism and interpretation , Poetry, Modern -- History and criticism , Romanticism
  • Language: Afrikaans
  • Type: Thesis , Masters , MA
  • Identifier: vital:3565 , http://hdl.handle.net/10962/d1002088
  • Description: Hans Lodeizen is reeds in 1950 oorlede en alhoewel sy bundel Het lnnerlijk behang reeds meer herdrukke beleef het as enige bundel van bekender Vyftigers soos Remco Campert en Hans Andreus, het daar tot dusver sIegs twee krltiese studies en verder korter artikels oor sy digkuns verskyn. Heelwat kritici wys ook op die romantiese trekke in sy digkuns, maar soos bevestig deur De Rover, is daar nog nie aandag gegee aan wat hierdie "romantiek" dan werklik behels nie. As 'n mens die gedigte van Hans Lodeizen en die kritiese werke daaroor lees, word dit gou duidelik dat daar oënskynlik sterk romantiese trekke in sy digkuns aanwesig is, maar dat dit tog nie suiwer romantiek is nle. Soos Rodenko dit uitdruk: "hij is geen romanticus-uit-één-stuk, maar een gebroken romanticus." Deur twee kritici, nl. Stuiveling en Cartens word hy onderskeidelik egter as ekspressionis en surrealis bestempel. Wanneer ons verder in aanmerking neem dat Lodeizen algemeen aanvaar word as die voorloper, of as lid van die Vyftigers wat skerp van die Romantiek verskil, ontstaan die vraag of dit geregverdig is om Lodeizen as 'n "gebroke" of wat-dan-ook-al romantikus te beskou. Die doel van hierdie tesis is dan om na te gean in hoeverre daar weI sprake van romantiese nalewing in sy digkuns is en of dit net nawerking is. In aansluiting by Ziolkowski sal ons van nalewing praat wanneer 'n sekere gegewe, wat ons op grond van die ontleding van die Romantiek in die eerste hoofstuk as "romanties" ervaar, uit die gees van 'n moderne werk spruit. As nawerking beskou ons dan daardie gevalle waar dit duidelik is, dat ons met 'n teksgedeelte oneie aan die gees van die res van die teks te make het, wat nie op die selfde tydsvlak bestaan nie as die teks waarin dit ingebed is. Aangesien nalewing georiënteer is op die ideologiese inhoud van 'n algemene geesteshouding soos dit in die literêre denke tot uitdrukking kom, moet daar eers vasgestel word of daar wel so 'n gedagtekompleks by verskillende Romantiese digters aan te toon is, want slegs enkele, losstaande elemente vorm nog geensins 'n geesteshoudlng of styl nie. Dit is dan die doel van die volgende hoofstuk, terwyl die daaropvolgende hoofstukke sal probeer vasstel of die hoofkenmerke van die tipologiese romantiek wel in die werk van Hans Lodeizen aanwesig is.
  • Full Text:
  • Date Issued: 1980

Aspekte van die Judaïes-Christelike en die Boeddhistiese in die poësie van Breyten Breytenbach

- Ferreira, Jeanette

  • Authors: Ferreira, Jeanette
  • Date: 1988
  • Subjects: Breytenbach, Breyten Afrikaans poetry -- History and criticism , Breytenbach, Breyten -- Criticism and interpretation
  • Language: Afrikaans
  • Type: Thesis , Doctoral , PhD
  • Identifier: vital:3574 , http://hdl.handle.net/10962/d1002097
  • Description: Concepts of life and death, time and self-denial are investigated in the poetry of Breyten Breytenbach, with specific reference to the similarities and differences between the Judeo-Christian and the Buddhist traditions. Biblical references in the poetry are examined, and their underlying concepts compared to related concepts in Tantric Buddhism and Zen-Buddhism. The conclusion is drawn that the biblical concepts are transposed in the poetry in order to create Buddhist concepts of life and death, time and a form of self-denial. De-sacralisation of the Christian. concepts is inevitable in this creative process. However, the primary intention of the author is not de-sacralisation, but the implementation 'of the Buddhist philosophy of life in which everything is experienced as "totally one". A comparison between the reconstructed intended reader of Breytenbach's poetry and elements of the Afrikaans reading public suggests that political comment on segregated South African society is intended. Breytenbach's poetry is compared to canonized Afrikaans poetry with respect to Buddhist influence, national protest, aspiration to holiness and transposed biblical concepts. The conclusion is that his poetry is highly innovative in these respects. In the broader spectrum of South African literature his poetry is compared, with reference to transposed biblical concepts and national protest, to the poetry of Black poets writing in English, and (where material is available) to those writing in Afrikaans. The conclusion is that Breytenbach's poetry is strongly linked to this poetry. However, the complexity of Breytenbach's poetry, and the advanced aesthetic level and linguistic code required of the intended reader determine his placing within the canon of Afrikaans poetry.
  • Full Text:
  • Date Issued: 1988

Introduction for Piet Koornhof, 1978

- Henderson, Derek Scott

Die invloed van die spraakbenadering van onderwys vir dowe kinders op die maatskaplike funksionering van die dowe

- Heyns, Mimi

  • Authors: Heyns, Mimi
  • Date: 1982
  • Subjects: Deaf children -- Education -- South Africa , Deaf -- Means of communication , Deaf children -- Language , Deaf children -- Family relationships , Deafness -- Social aspects , Deafness -- Psychological aspects , Sociolinguistics , Sign language acquisition , Deaf -- Government policy -- South Africa , Deaf -- Social conditions -- South Africa , Self-perception , Identity (Psychology)
  • Language: Afrikaans
  • Type: Thesis , Masters , MSocSc
  • Identifier: vital:3284 , http://hdl.handle.net/10962/d1006881 , Deaf children -- Education -- South Africa , Deaf -- Means of communication , Deaf children -- Language , Deaf children -- Family relationships , Deafness -- Social aspects , Deafness -- Psychological aspects , Sociolinguistics , Sign language acquisition , Deaf -- Government policy -- South Africa , Deaf -- Social conditions -- South Africa , Self-perception , Identity (Psychology)
  • Description: From Introduction: Gehoor speel 'n belangrike rol in die leerproses, in aanpassing by die omgewing asook in aanpassing by sosiale omstandighede. Gehoorverlies plaas die individu in 'n situasie van vereensaming, veroorsaak deur 'n beperktheid in kommunikasievermoë. (Roux, 1979:1) Dr Roux, Direkteur van Gesondheidsdienste van die Departement van Gesondheid, Welsyn en Pensioene, het tydens die Goue Jubileum-Kongres van die Suid-Afrikaanse Nasionale Raad vir Dowes daarop gewys dat gehoorverlies vandag meer Amerikaners affekteer as hartsiektes, kanker, blindheid, tuberkulose, veneriese siektes, sklerose en niersiektes tesame. (Roux, 1979:1) In Suid-Afrika word beraam dat 0,06% van aIle babas totaal doof gebore word en dat die aantal persone met ernstige gehoorprobleme, volgens die skatting van die Departement van Gesondheid, Welsyn en Pensioene, 65 000 beloop. Hierdie getal sluit Swartes uit. (Roux, 1979:1) ... Die probleem van doofheid is kompleks en soms so ingewikkeld dat dit te betwyfel is of die horende individu die omvang daarvan begryp en insig in die situasie van die dowe kan ontwikkel. Empatie met die dowe en begrip vir sy leefwêreld is vir die horende persoon problematies. 'n Wêreld sonder klank is moeilik om te visualiseer en 'n wêreld sonder taal lê buite die begripsvermoë van die horende. Daar bestaan op velerlei gebiede verwarring ten opsigte van die dowe. Die horende persoon besef gewoonlik dat daar 'n eiesoortige wêreld van ervaring en denke vir die dowe is anders as die van die horende, maar begrip vir die omvang van die andersheid van die dowe ontbreek.
  • Full Text:
  • Date Issued: 1982

Engel en aarde : gedagtes oor "natuur en bo-natuur" by die lees van Sheila Cussons

- De Villiers, Johanna Helena

  • Authors: De Villiers, Johanna Helena
  • Date: 1985
  • Subjects: Cussons, Sheila -- Criticism and interpretation
  • Language: Afrikaans
  • Type: Thesis , Doctoral , PhD
  • Identifier: vital:3619 , http://hdl.handle.net/10962/d1006960
  • Description: Hierdie studie is In poging om uit die veelgeskakeerde digwerk van Sheila Cussons een draad te neem en dit deur te volg; in die hoop dat dit 'n Ariadne-draad mag word tot beter besef van die ryk gestruktureerdheid en diepte van haar verwysingsveld, en die betekenis daarvan vir ons tyd. Dis dan primer die beeld van die engel wat nagespeur word, as bonatuurlike wese wat nie tot die vlak van die fisiese inkorporeer nie. (From Ch. 1)
  • Full Text:
  • Date Issued: 1985

Die Ndzundza-Ndebele en die blankes in Transvaal, 1845-1883

- Van Jaarsveld, Floris Albertus, 1922-1995

  • Authors: Van Jaarsveld, Floris Albertus, 1922-1995
  • Date: 1986
  • Subjects: Ndebele (African people) -- History , Transvaal (South Africa) -- History
  • Language: Afrikaans
  • Type: Thesis , Masters , MA
  • Identifier: vital:2578 , http://hdl.handle.net/10962/d1004379 , Ndebele (African people) -- History , Transvaal (South Africa) -- History
  • Description: In 1969 het Leonard Thompson met reg beweer dat Suid-Afrikaanse historici hulle tot op hede hoofsaaklik besig gehou het met die doen en late van 'n Blanke gemeenskap wat die land sedert 1652 oorheers het. Die Swartman was die "forgotten factor" in die geskiedenis van Suider-Afrika. Waar die Swartman die onderwerp van wetenskaplike studie was, is dit aan argeoloë, linguiste, etnoloë en fisiese en sosiale antropoloë oorgelaat. Tereg het Thompson kort hierna opgemerk: "We need to know much more about the complex process by which African chiefdoms became incorporated in white controlled politics in the late nineteenth century. Only when monographs have been written on several individual cases, shall we be in a position to reach definite conclusions about the process as a whole ". Sedert hierdie uitspraak van Thompson het verskeie historici hulle op die terrein van die "forgotten factor" begewe. Omvangryke publikasies oor onder andere die Zulu, Pedi, Sotho asook die Swazi's het sedertdien die lig gesien, terwyl 'n werk oor die Tswana van Wes-Transvaal pas verskyn het. Hierteenoor het heelwat van die kleiner en minder invloedryke swart groeperinge tot op hede steeds agterweë gebly. Wat Noordoos Transvaal betref - meer spesifiek die gebied tussen die Elandsrivier, die Lebomboberg en die Krokodilrivier wat die Ohrigstadse Volksraad in 1846 van Mswati gekoop het, was daar behalwe die Pedi verskeie ander groepe aanwesig wat almal gedurende die loop van die negentiende eeu onder Blanke gesag gekom het. Hieronder het getel die Ndzundza, die Kopa, Tau, Kwena, Ntwane, Koni, Rôka, Kutswe , Pai en Pulana, waarvan die Ndzundza en Kopa die belangrikste was. Ten spyte van die feit dat daar heelwat argivale bronne oor hierdie groepe bestaan, het geen navorser dit tot op hede nog ontgin nie. Oor die onderwerping van hierdie stamme aan Blanke gesag gedurende die negentiende eeu, is daar weinig bekend. Wat die Ndzundza-geskiedenis betref, geld Thompson se opmerking nog steeds dat historici wetenskaplike studie oor die Swartes tradisioneel aan navorsers uit ander dissiplines oorgelaat het. Dit blyk duidelik uit 'n ontleding van sekondêre materiaal wat oor die Ndzundza bestaan. Verskeie studies van volkekundige aard is oor die verskillende kulturele fasette en pre-koloniale geskiedenis van die Transvaalse Ndebele, waarvan die Ndzundza deel uitmaak, gedoen. In die meeste van hierdie studies word die pre-Blanke geskiedenis van die Ndzundza as inleiding aangebied, terwyl daar in sommige gevalle ook na die historiese tydperk verwys word. Op hierdie wyse is die herkomsgeskiedenis van die Ndzundza met behulp van mondelinge tradisies redelik volledig opgeteken. As gevolg van die feit dat geen argivale bronne geraadpleeg is nie, is die volkekundige werke wat die historiese tydperk betref, deurspek met spekulasies, onjuisthede en valse aannames. Met enkele uitsonderings berus verwysings deur die enkele historici wat die Ndzundza-geskiedenis behandel, veral met betrekking tot die tydperk voor 1882, grootliks op die uitsprake van volkekundiges. Dit het meegebring dat die huidige beeld en feitelikhede omtrent die negentiende eeuse Ndzundza-geskiedenis onjuis is, veral soos dit in algemene geskiedenisse opgeteken staan. Hierteenoor het verskeie historici die Mapoch-oorlog van 1882- 1883, waartydens die Ndzundza hul onafhanklikheid verloor het, behandel. In sy biografie oor genl P. J. Joubert het J. A. Mouton die oorlog tot 'n enkele hoofstuk beperk. Vir Mouton gaan dit egter om Joubert se persoonlike aandeel en gee hy gevolglik nie veel aandag aan die belangrikste aspek van die oorlog, naamlik die oorsake, nie. H. P. van Coller het in 1941 'n MA-verhandeling die lig laat sien waarin die oorsake en verloop van die Mapoch-oorlog beskryf word. Van Coller se uiteensetting omtrent die oorsake van die oorlog is egter ontoereikend aangesien dit heelwat onjuisthede bevat, geweldig subjektief is en nie ontkom aan naïewe aannames en uitsprake nie. Die belangrikste oorsaak van die oorlog, naamlik gronddispute, word deur Van Coller geignoreer. Voorts behandel hy die oorlog as 'n gevolg van die moord op Sekhukhune, sodat die Ndzundza "toevallig" betrek word. Ander historici se verwysings na die oorlog is ook ontoereikend omdat dit in die meeste gevalle beperk bly tot enkele bladsye en paragrawe. Tot op hede is die negentiende eeuse Ndzundza-geskiedenis dus nog of onvolledig, of onjuis opgeteken. Met hierdie studie word gepoog om 'n bydrae in hierdie verband te maak. Omdat die historisiese feite omtrent die verloop van die 1882-1883 oorlog grootliks bekend is, val die klem op die tydperk daarvóór. Voorts moet dit gemeld word dat dit in hierdie studie hoofsaaklik gaan om die faktore wat die verhoudinge tussen die Ndzundza en die Blankes bepaal het, te elimineer. Ander aspekte wat ter sprake kom is onder andere die uitwerking wat die Blanke besetting van Noordoos-Transvaal op die Ndzundza gehad het, gronddispute, arbeidsaangeleenthede, Swazi- en die Pedi-deelname in die Blankes se pogings om die Ndzundza te onderwerp van die asook die uiteindelike vernietiging en verlies onafhanklikheid van die Ndzundza. Die spelwyse van sekere name en benaminge wat in hierdie verhandeling voorkom, het in sommige gevalle probleme opgelewer. Die meerderheid Ndebele name is gespel volgens die voorskrifte van die Suid-Ndebele taalraad. Waar die korrekte moderne spelling van Swartes se name nie vasgestel kon word nie, is dit in aanhalingstekens weergegee soos dit in die dokument voorkom. AIle amptelike benamings soos staatspresident of koloniale sekretaris is in die teks met 'n kleinlettertjie gespel maar in die voetnotas met 'n hoofletter. Die motivering hiervoor is die Afrikaanse gebruik om amptelike benamings binne Westerse staatsverband met 'n hoofletter te spel maar benamings in tradisionele verband soos kaptein, opperhoof of hoofman met 'n kleinlettertjie, wat myns insiens op diskriminasie neerkom. Wat die spel van die woord swart betref: Waar dit as byvoeglike naamwoord gebruik word (bv. swart kindertjies), is deurgaans van kleinletters gebruik gemaak. Hoofletters is gebruik wanneer dit as selfstandige naamwoord gebruik word, bv. Die Swartes. Die terme kaffer en meid is waar moontlik, vermy. Die aangehaalde stukke waarin dit weI voorkom, moet nie as beledigend beskou word nie maar as verteenwoordigend van die terminolgoie van 'n bepaalde tyd in die geskiedenis. Die bedoeling was geensins om enigiemand te na te kom nie. wat ter sprake kom.
  • Full Text:
  • Date Issued: 1986

'n Studie van die houding en gesindheid teenoor spesiale onderwys soos geopenbaar deur 'n groep ouers van spesiale klas-leerlinge in Oos-Kaapland

- Bouwer, Jeremia Cornelius Esias

  • Authors: Bouwer, Jeremia Cornelius Esias
  • Date: 1979
  • Subjects: Special education -- South Africa -- Eastern Cape
  • Language: Afrikaans
  • Type: Thesis , Doctoral , PhD
  • Identifier: vital:1361 , http://hdl.handle.net/10962/d1001427
  • Description: Die weerstand wat ouers soms teen Spesiale Onderwys bied, kan stremmend inwerk op leerlinge. Om insig in die gesindheid van ouers van Spesiale Klas-Ieerlinge te verkry, is 'n gewysigde vorm van die Thurston Sentence Completion Form gebruik. Die vorms is deur ouers van leerlinge in 'n aantal Spesiale Klasse in Oos-Kaapland voltooi en die response is in positiewe en negatiewe reaksies ingedeel. Ook is elke item ontleed. Daar is tot die gevolgtrekking gekom dat die meeste ouers tog weI positief ingesteld is teenoor Spesiale Onderwys en inderdaad erkenning verleen aan die werk wat in die klasse gedoen word. Die behoefte aan 'n nouer skakeling tussen die betrokke ouers en die skole het duidelik na vore gekom
  • Full Text:
  • Date Issued: 1979

Die Afrikaanse drama (1920-'39) as spieël van die Suid-Afrikaanse volkslewe met inleiding oor die Afrikaanse drama as kunsgenre

- Van der Spuy, M T

  • Authors: Van der Spuy, M T
  • Date: 1942
  • Language: Afrikaans
  • Type: Thesis , Masters , MA
  • Identifier: vital:21117 , http://hdl.handle.net/10962/6464
  • Description: Inleiding:'n Drama moet bo alles 'n direkte voorstelling gee van 'n natuurlike handeling, wat 'n aantal deur die kunstenaar geskape karakters deurmaak. Die wese van die drama is dus handeling. Allermins is drama 'n met gesprekke aangeklede verhaal, maar ook is drama geen blote karakteruitbeelding nie. Die handeling moet die uiterlike, maar veral die innerlike uitbeeld: Die psige van die mens, sy gevoelens, neiginge, hartstogte, ideë, in hulle skakeringe en wisselwerkinge - hier lê die gebied van die dramaturg. Maar wat 'n dramatiese handeling uitbeeld, moet meer wees as die menslike geaardheid, dit moet die lewe self wees.
  • Full Text:
  • Date Issued: 1942

'n Leesgesentreerde ondersoek na sosiopolitiese elemente in die poësie aan die hand van enkele gedigte van Wilma Stockensẗrom

- De Jong, Maria Johanna

  • Authors: De Jong, Maria Johanna
  • Date: 1981
  • Subjects: Stockensẗrom, Wilma -- Criticism and interpretation
  • Language: Afrikaans
  • Type: Thesis , Masters , MA
  • Identifier: vital:3615 , http://hdl.handle.net/10962/d1006333
  • Description: "Now let us refrain, I said, from calling Homer or any other poet to account regarding those arts to which his poems incidentally refer: we will not ask them, in case any poet has been a doctor and not a mere imitator of medical parlance, to show what patients have been restored to health by a poet" (Plato 1979 19). (1) Soos alle lesers van literatuur weet Plato dat die digter weinig bewys kan lewer dat die werklikheid waaroor hy skryf ook deur hom verander is. Uiteindelik sit hy net met die" sweet influence" van sy welluidende gedig (ibid . 21). Tog word hy verbied, en nie net, soos Plato wou veronderstel, omdat hy die irrasionele, die emosionele, die "laere" in die mens stimuleer nie.
  • Full Text:
  • Date Issued: 1981

Die evolusie van nedersetting in die Sondagsriviervallei

- Potgieter, J M

'n Dekonstruksie van 'n teks uit Die ongedanste dans van Breyten Breytenbach

- Vorster, Anton Ferreira

  • Authors: Vorster, Anton Ferreira
  • Date: 1988
  • Subjects: Breytenbach, Breyten -- Criticism and interpretation
  • Language: Afrikaans
  • Type: Thesis , Masters , MA
  • Identifier: vital:3572 , http://hdl.handle.net/10962/d1002095 , Breytenbach, Breyten -- Criticism and interpretation
  • Description: The thesis provides an interpretation of the poem ʺ(Taalstryd)ʺ (Lewendood, p.143) by employing deconstruction theory, particularly as it has been developed by Jacques Derrida. The main assumption is that the text is not a self-sufficient entity, but finds itself in a continually changing relationship with other texts, a relationship described by deconstructionists as intertextuality. This relationship, as it has been described by Julia Kristeva, does not only involve literary works, but also the world-as- text. In chapter one this point of view is illustrated in a discussion around the title of the poem. It is postulated that the title is not a neutral description of a period in the history of the development of the Afrikaans language. Rather, it represents an ideological concept which can be interpreted in various ways. The poem clearly lends itself to an interpretation of "the struggle for the Taal" as a struggle which has manifested itself in many different areas and historical periods within the South African context. In chapter two the discussion of the relationship between language, history and ideology is continued. It is shown how the ʺofficialʺ history represents a one-sided view of Afrikaans as a ʺEuropeanʺ language, greatly ignoring its African component. This representation relies on a logocentric approach to the relationship between language and writing. Breytenbach's poetry, like the writings of Derrida, can be regarded as a "deconstruction" of this approach. The ʺdisseminationʺ of meaning in ʺ(Taalstryd)ʺ is illustrated in terms of the poem's intertextual relationship with Breytenbachʾs ʺPlease don't feed the animalsʺ and Krigeʾs ʺLied van die Fascistiese bomwerpersʺ. Chapter three sets ʺ(Taalstryd)ʺ within the current debate surrounding Afrikaner survival. It is shown how the Afrikaner power base has been established and strengthened by way of legislation, the system of Christian National Education, as well as the creation of a nationalist-orientated history. This power base is currently in a state of crisis, in which different political groupings are continuing the ʺ(Taalstryd)ʺ
  • Full Text:
  • Date Issued: 1988

Disco

- Trantraal, Nathan

Die begrip verganklikheid as komplekse kode in enkele werke van Hennie Aucamp

- Garbers, Marius Wolhuter

  • Authors: Garbers, Marius Wolhuter
  • Date: 1989
  • Subjects: Aucamp, Hennie -- Criticism and interpretation
  • Language: Afrikaans
  • Type: text , Thesis , Masters , MA
  • Identifier: vital:3567 , http://hdl.handle.net/10962/d1002090
  • Description: Mortality has always been a popular theme in literature. By means of a semiological and narratological approach, it has been endeavoured in this study to prove that transience comprises a complex code constituted by a whole series of codes. In each of the chosen volumes one specific short story is analysed and all the codes related to transience are defined and described. Then these codes are discussed within the context of the volume as a whole. The following codes have been identified and analysed: death and death related codes, decay, distress, frustration, emptiness, loneliness observe, look and see, reproduction, the code of ageing, youth/ageing, lost love, time. The following texts of Aucamp have been used as the object of study: Die Hartseerwals, Spitsuur and 'n Bruidsbed vir Tant Nonnie. The reason these texts were selected, is twofold: They represent the early works of the author. The continuity is essential for making meaningful deductions. The final conclusions are: Man's bond with an environment which is characterised by continual change, influences his existence and makes his life a tentative experience. Transience involves more than merely ageing, obsolescence and death. Transience is a complex experience, related to the physical and mental in man. Besides ageing, sexuality contributes to man's downfall. Loneliness, isolation and frustration determine his actions and stress his experience of transience. The result is a painful experience of life.
  • Full Text:
  • Date Issued: 1989

Aspekte van die erotiek in enkele romans van André P Brink

- Milton, Laura

  • Authors: Milton, Laura
  • Date: 1987
  • Subjects: Brink, André P (André Philippus), 1935-2015 -- Criticism and interpretation
  • Language: Afrikaans
  • Type: Thesis , Masters , MA
  • Identifier: vital:3571 , http://hdl.handle.net/10962/d1002094 , Brink, André P (André Philippus), 1935-2015 -- Criticism and interpretation
  • Description: Die doel van hierdie studie is om ondersoek in te stel na aspekte van die erotiek in enkele romans van André P. Brink. Die studie bestaan uit twee afsonderlike dele: genoem 'teorie' en 'praktyk'. In die teoretiese deel sal daar eerstens kortliks gekyk word na 'n definiering van enkele kernbegrippe - onder andere 'seksualiteit', 'erotiek' en 'pornografie'. Daar word nie gepoog om algemeen-geldende definisies te formuleer nie, maar eerder definisies wat nuttig is vir die doel van hierdie studie. Daarna sal ondersoek ingestel word na Brink self se teoretiese formulerings met betrekking tot die erotiek. In die tweede deel sal gekonsentreer word op die erotiek in die praktyk van Brink se romans. Eerstens sal die keuse van romans verduidelik word en dan sal daar oorgegaan word tot 'n bespreking van drie romans: Die ambassadeur (1963), Kennis van die Aand (1973) en 'n Oomblik in die wind (1975). Ten slotte sal die gevolgtrekkings van die studie kortliks saamgevat word (Introduction, p. 1)
  • Full Text:
  • Date Issued: 1987
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Copyright
  • Contact