Saligia
- Authors: Strydom, Gideon Louwrens
- Date: 2014
- Subjects: Creative writing (Higher education) -- Research -- South Africa , Creative writing -- Fiction , Afrikaans fiction -- Study and teaching (Higher) , Afrikaans fiction -- 21st century
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:6001 , http://hdl.handle.net/10962/d1020884
- Description: When her life starts falling apart, a journalist and writer heads for a small rural town. Here the strange and wonderful tales about a local woman ignite her curiosity. As the town's secrets unravel she finds the truth behind all the fantasies. And in fighting her own demons she makes an unusual connection to this woman. She soon realises that this connection holds the key to her own salvation. Or her downfall.
- Full Text:
- Date Issued: 2014
- Authors: Strydom, Gideon Louwrens
- Date: 2014
- Subjects: Creative writing (Higher education) -- Research -- South Africa , Creative writing -- Fiction , Afrikaans fiction -- Study and teaching (Higher) , Afrikaans fiction -- 21st century
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:6001 , http://hdl.handle.net/10962/d1020884
- Description: When her life starts falling apart, a journalist and writer heads for a small rural town. Here the strange and wonderful tales about a local woman ignite her curiosity. As the town's secrets unravel she finds the truth behind all the fantasies. And in fighting her own demons she makes an unusual connection to this woman. She soon realises that this connection holds the key to her own salvation. Or her downfall.
- Full Text:
- Date Issued: 2014
Psigobiografiese persoonlikheidsbeskrywing van Generaal Christiaan de Wet
- Authors: Henning, Riana
- Date: 2010
- Subjects: De Wet, Christiaan Rudolf, 1854-1922 Psychology -- Biographical methods Psychoanalysis Big Five model Politicians -- Psychology South Africa -- Politics and government -- 1836-1909 South Africa -- Politics and government -- 1909-1948
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Doctoral , PhD
- Identifier: vital:2990 , http://hdl.handle.net/10962/d1002499
- Description: Hierdie is 'n psigobiografiese studie van Generaal Christiaan Rudolph de Wet. 'n Psigobiografiese studie is die bestudering van 'n persoon se volledige lewe met die doel om die persoon beter te verstaan. Psigobiografiese navorsing maak gebruik van psigologiese teorieë wat aangewend word om die biografiese data van 'n persoon se lewe te beskryf en moontlik ook te verklaar. Die individu wat bestudeer word, is gewoonlik 'n bekende, invloedryke, navolgenswaardige, interessante of modelfiguur. Daar is tans 'n oplewing in die veld van psigobiografiese studies, maar daar word nog steeds nie genoeg in die akademiese veld gedoen om psigobiografiese studies te bevorder nie. De Wet (1854-1922) is vir hierdie studie gekies omdat hy 'n interessante, dog komplekse figuur was. Hy het veral tydens die Anglo-Boereoorlog in 1899-1902 bekendheid verwerf. As 45-jarige man het De Wet in die Anglo-Boereoorlog geveg en vinnig opgang as 'n militêre leier gemaak. Sy vindingryke ontsnappingspogings het die Britse magte hoofbrekens besorg. Wat De Wet verder uniek maak, is dat hy met net drie maande skoolopleiding in die parlement gedien het, as president verkies is, die hoogste gesag in die Verdedigingsmag gehad het en 'n boek oor sy oorlogsherinneringe geskryf het. Alhoewel daar akademiese werke oor De Wet bestaan, is daar tot op hede nog geen psigobiografiese studie oor hom gedoen nie. Die doel van die studie was om die mens agter die legende na vore te bring. Daar is ook gepoog om moontlike antwoorde en verklarings op onbeantwoorde vrae te gee. Die studie het van beide kwalitatiewe en kwantitatiewe data gebruik gemaak en kan as 'n psigobiografiese gevalstudie beskryf word. Die Vyf-faktor model van Costa en McCrae (1992) is op die biografiese data van De Wet toegepas om sodoende sy persoonlikheidseienskappe te beskryf. Die bevindinge het interessante persoonlikheidseienskappe van De Wet deur middel van die Vyf-faktor model aan die lig gebring. Volgens die kwalitatiewe navorsingsbevindinge was De Wet 'n vyandige, aksie-gedrewe, bevoegde, prestasie-strewende, selfgedissiplineerde, warm, openhartige, saggeaarde en beskeie persoon. Die kwalitatiewe en kwantitatiewe data-ontledings het uiteenlopende persoonlikheidskenmerke by De Wet geïdentifiseer. Die grootste verskille het by die fasette warmte, openhartigheid en altruïsme voorgekom. Die waarde van die studie is dat 'n wetenskaplike persoonlikheidsontleding van De Wet gedoen is. Dit is ook die eerste studie waar 'n teoretiese model op De Wet se persoonlikheid toegepas is. Alhoewel die studie sekere tekortkominge toon, beklemtoon dit terselfdertyd die wenslikheid daarvan om alternatiewe modelle te gebruik tydens die ontleding van persoonlikheidskenmerke. Die studie dui ook op die behoefte aan verdere navorsing, byvoorbeeld soortgelyke ontledings en vergelykings van die persoonlikhede van ander militêre bevelvoerders (De la Rey, Smuts, Beyers, Hertzog).
- Full Text:
- Date Issued: 2010
- Authors: Henning, Riana
- Date: 2010
- Subjects: De Wet, Christiaan Rudolf, 1854-1922 Psychology -- Biographical methods Psychoanalysis Big Five model Politicians -- Psychology South Africa -- Politics and government -- 1836-1909 South Africa -- Politics and government -- 1909-1948
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Doctoral , PhD
- Identifier: vital:2990 , http://hdl.handle.net/10962/d1002499
- Description: Hierdie is 'n psigobiografiese studie van Generaal Christiaan Rudolph de Wet. 'n Psigobiografiese studie is die bestudering van 'n persoon se volledige lewe met die doel om die persoon beter te verstaan. Psigobiografiese navorsing maak gebruik van psigologiese teorieë wat aangewend word om die biografiese data van 'n persoon se lewe te beskryf en moontlik ook te verklaar. Die individu wat bestudeer word, is gewoonlik 'n bekende, invloedryke, navolgenswaardige, interessante of modelfiguur. Daar is tans 'n oplewing in die veld van psigobiografiese studies, maar daar word nog steeds nie genoeg in die akademiese veld gedoen om psigobiografiese studies te bevorder nie. De Wet (1854-1922) is vir hierdie studie gekies omdat hy 'n interessante, dog komplekse figuur was. Hy het veral tydens die Anglo-Boereoorlog in 1899-1902 bekendheid verwerf. As 45-jarige man het De Wet in die Anglo-Boereoorlog geveg en vinnig opgang as 'n militêre leier gemaak. Sy vindingryke ontsnappingspogings het die Britse magte hoofbrekens besorg. Wat De Wet verder uniek maak, is dat hy met net drie maande skoolopleiding in die parlement gedien het, as president verkies is, die hoogste gesag in die Verdedigingsmag gehad het en 'n boek oor sy oorlogsherinneringe geskryf het. Alhoewel daar akademiese werke oor De Wet bestaan, is daar tot op hede nog geen psigobiografiese studie oor hom gedoen nie. Die doel van die studie was om die mens agter die legende na vore te bring. Daar is ook gepoog om moontlike antwoorde en verklarings op onbeantwoorde vrae te gee. Die studie het van beide kwalitatiewe en kwantitatiewe data gebruik gemaak en kan as 'n psigobiografiese gevalstudie beskryf word. Die Vyf-faktor model van Costa en McCrae (1992) is op die biografiese data van De Wet toegepas om sodoende sy persoonlikheidseienskappe te beskryf. Die bevindinge het interessante persoonlikheidseienskappe van De Wet deur middel van die Vyf-faktor model aan die lig gebring. Volgens die kwalitatiewe navorsingsbevindinge was De Wet 'n vyandige, aksie-gedrewe, bevoegde, prestasie-strewende, selfgedissiplineerde, warm, openhartige, saggeaarde en beskeie persoon. Die kwalitatiewe en kwantitatiewe data-ontledings het uiteenlopende persoonlikheidskenmerke by De Wet geïdentifiseer. Die grootste verskille het by die fasette warmte, openhartigheid en altruïsme voorgekom. Die waarde van die studie is dat 'n wetenskaplike persoonlikheidsontleding van De Wet gedoen is. Dit is ook die eerste studie waar 'n teoretiese model op De Wet se persoonlikheid toegepas is. Alhoewel die studie sekere tekortkominge toon, beklemtoon dit terselfdertyd die wenslikheid daarvan om alternatiewe modelle te gebruik tydens die ontleding van persoonlikheidskenmerke. Die studie dui ook op die behoefte aan verdere navorsing, byvoorbeeld soortgelyke ontledings en vergelykings van die persoonlikhede van ander militêre bevelvoerders (De la Rey, Smuts, Beyers, Hertzog).
- Full Text:
- Date Issued: 2010
Vitalis en verteller: 'n ondersoek na aspekte van die romankuns van Gerard Walschap
- Authors: Vaughan , F E M
- Date: 1981
- Subjects: Walschap, Gerard, 1898-1989 , Walschap, Gerard, 1898-1989 -- Criticism and interpretation , Dutch fiction -- 20th century -- History and criticism
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3607 , http://hdl.handle.net/10962/d1003817 , Walschap, Gerard, 1898-1989 , Walschap, Gerard, 1898-1989 -- Criticism and interpretation , Dutch fiction -- 20th century -- History and criticism
- Description: In 'n hoofstuk getiteld In het teken van het persoonlijkheidsideaal in sy werk De Vlaamse Letterkunde van 1780 tot Heden bespreek R F Lissens die wegeb van die "expressionistische getij met die dood van Van Ostaijen, en die onvermoë van die roman om - op enkele min of meer geslaagde voorbeelde na - die tendense van die ekspressionisme te vertolk: verdere pogings in dié rigting loop dan ook teen die einde van die twintigerjare dood. Ook B F van Vlierden beskou die ekspressionisme as 'n in die grond ongeskikte voedingsbron vir die romangenre, met die gevolg dat die roman in dié jare - d.w.s. na die mln of meer naturalisties-impressionistiese romantradisie verteenwoordig deur Buysse, Streuvels, Timmermans, Claes - "in zijn eigen ontwikkeling op een kritiek keerpunt staat, waarbij men vooralsnog aIleen het kritieke van de situatie ziet ... Het decennium na de oorlog is in feite weinig gunstig voor de roman ... Ook P van Ostaijen heeft gepoogd een 'grote roman' te schrijven, maar deze werd nooit voltooid ... In de marge van het humanitair expressionisme ontstaan weI een aantal prozawerken, maar precies in het licht van de humanitaire poëzie is het vooralsnog duidelijk, dat deze uit een geestelijke kweeste bestaan, en dus een schakeI zijn in de ontwikkeling die van de werkelijkheid wegvoert naar een inwendig leven, naar een geestelijke ontwikkeling." Terselfdertyd, egter, is Lissens en Van Vlierden dit met J Weisgerber eens dat "het Jaar 1927 kan worden beschouwd als het begin van een nieuw tijdperk" en dat die leemte wat na die Eerste Wêreldoorlog onstaan het, weldra gevul sal word met 'n groot aantal romanwerke van 'n besondere gehalte. Die kritiek sien hierdie keerpunt met verloop van tyd al hoe duideliker in, maar erken nietemin óók dat die invloed van die modernisme, en met name die ekspressionisme, ''heilzame gevolgen heeft voor de roman. Niet vergeefs heeft deze beweging de ethische noot aangeslagen, de verantwoordelijkheidszin weer gewekt en al haar aandacht op de mens geconcentreerd. De nieuwe roman, die kort voor 1930 opkomt, kan men bezwaarlijk expressionistisch noemen, maar de grondige omkeer waar hij van blijk geeft, gebeurt ontegensprekelijk onder de invloed van het door het expressionisme gewijzigde klimaat." Anders gestel: "zij (gaan) akkoord met de veroordeling van de impressionistische en naturalistische opvattingen, maar tussen het individualisme van de 'estheten' en de humanitaire kunst van Ruimte, tussen de wetenschappelijke objectiviteit en de lyrische subjectiviteit kiezen zij doorgaans een middenweg. De nieuwe roman - en dat is de reden waarom hij deze benaming verdient - zal aan de individualiteit minder reliëf verlenen dan aan de 'persoonlijkheid', hetgeen wil zeggen dat het individu, dat zich op zichzelf bezint, aldus beseft dat het in morele of juridische zin met een gemeenschap verbonden is. Hij zal de mens tegelijkertijd in zijn individualiteit en in de eigenschappen van zijn soort beschouwen, en hoewel hij het Ik zal peilen, zal hij ook het zoeklicht richten op het onmetelijke terrein van de gemeenschappelijke waarden...". Dit is dus op die groeiende belang van 'n "persoonlijkheidsideaal, een modern humanisme dat sociaal solidair blijft doch de raadselen van de mens en het leven wil peilen" dat die klem tussen die jare 1930 en 1940 val: op "de mens op het voorplan", dus, maar óók op dié mens in gemeenskapsverband.
- Full Text:
- Date Issued: 1981
- Authors: Vaughan , F E M
- Date: 1981
- Subjects: Walschap, Gerard, 1898-1989 , Walschap, Gerard, 1898-1989 -- Criticism and interpretation , Dutch fiction -- 20th century -- History and criticism
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3607 , http://hdl.handle.net/10962/d1003817 , Walschap, Gerard, 1898-1989 , Walschap, Gerard, 1898-1989 -- Criticism and interpretation , Dutch fiction -- 20th century -- History and criticism
- Description: In 'n hoofstuk getiteld In het teken van het persoonlijkheidsideaal in sy werk De Vlaamse Letterkunde van 1780 tot Heden bespreek R F Lissens die wegeb van die "expressionistische getij met die dood van Van Ostaijen, en die onvermoë van die roman om - op enkele min of meer geslaagde voorbeelde na - die tendense van die ekspressionisme te vertolk: verdere pogings in dié rigting loop dan ook teen die einde van die twintigerjare dood. Ook B F van Vlierden beskou die ekspressionisme as 'n in die grond ongeskikte voedingsbron vir die romangenre, met die gevolg dat die roman in dié jare - d.w.s. na die mln of meer naturalisties-impressionistiese romantradisie verteenwoordig deur Buysse, Streuvels, Timmermans, Claes - "in zijn eigen ontwikkeling op een kritiek keerpunt staat, waarbij men vooralsnog aIleen het kritieke van de situatie ziet ... Het decennium na de oorlog is in feite weinig gunstig voor de roman ... Ook P van Ostaijen heeft gepoogd een 'grote roman' te schrijven, maar deze werd nooit voltooid ... In de marge van het humanitair expressionisme ontstaan weI een aantal prozawerken, maar precies in het licht van de humanitaire poëzie is het vooralsnog duidelijk, dat deze uit een geestelijke kweeste bestaan, en dus een schakeI zijn in de ontwikkeling die van de werkelijkheid wegvoert naar een inwendig leven, naar een geestelijke ontwikkeling." Terselfdertyd, egter, is Lissens en Van Vlierden dit met J Weisgerber eens dat "het Jaar 1927 kan worden beschouwd als het begin van een nieuw tijdperk" en dat die leemte wat na die Eerste Wêreldoorlog onstaan het, weldra gevul sal word met 'n groot aantal romanwerke van 'n besondere gehalte. Die kritiek sien hierdie keerpunt met verloop van tyd al hoe duideliker in, maar erken nietemin óók dat die invloed van die modernisme, en met name die ekspressionisme, ''heilzame gevolgen heeft voor de roman. Niet vergeefs heeft deze beweging de ethische noot aangeslagen, de verantwoordelijkheidszin weer gewekt en al haar aandacht op de mens geconcentreerd. De nieuwe roman, die kort voor 1930 opkomt, kan men bezwaarlijk expressionistisch noemen, maar de grondige omkeer waar hij van blijk geeft, gebeurt ontegensprekelijk onder de invloed van het door het expressionisme gewijzigde klimaat." Anders gestel: "zij (gaan) akkoord met de veroordeling van de impressionistische en naturalistische opvattingen, maar tussen het individualisme van de 'estheten' en de humanitaire kunst van Ruimte, tussen de wetenschappelijke objectiviteit en de lyrische subjectiviteit kiezen zij doorgaans een middenweg. De nieuwe roman - en dat is de reden waarom hij deze benaming verdient - zal aan de individualiteit minder reliëf verlenen dan aan de 'persoonlijkheid', hetgeen wil zeggen dat het individu, dat zich op zichzelf bezint, aldus beseft dat het in morele of juridische zin met een gemeenschap verbonden is. Hij zal de mens tegelijkertijd in zijn individualiteit en in de eigenschappen van zijn soort beschouwen, en hoewel hij het Ik zal peilen, zal hij ook het zoeklicht richten op het onmetelijke terrein van de gemeenschappelijke waarden...". Dit is dus op die groeiende belang van 'n "persoonlijkheidsideaal, een modern humanisme dat sociaal solidair blijft doch de raadselen van de mens en het leven wil peilen" dat die klem tussen die jare 1930 en 1940 val: op "de mens op het voorplan", dus, maar óók op dié mens in gemeenskapsverband.
- Full Text:
- Date Issued: 1981
Aspekte van die Judaïes-Christelike en die Boeddhistiese in die poësie van Breyten Breytenbach
- Authors: Ferreira, Jeanette
- Date: 1988
- Subjects: Breytenbach, Breyten Afrikaans poetry -- History and criticism , Breytenbach, Breyten -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Doctoral , PhD
- Identifier: vital:3574 , http://hdl.handle.net/10962/d1002097
- Description: Concepts of life and death, time and self-denial are investigated in the poetry of Breyten Breytenbach, with specific reference to the similarities and differences between the Judeo-Christian and the Buddhist traditions. Biblical references in the poetry are examined, and their underlying concepts compared to related concepts in Tantric Buddhism and Zen-Buddhism. The conclusion is drawn that the biblical concepts are transposed in the poetry in order to create Buddhist concepts of life and death, time and a form of self-denial. De-sacralisation of the Christian. concepts is inevitable in this creative process. However, the primary intention of the author is not de-sacralisation, but the implementation 'of the Buddhist philosophy of life in which everything is experienced as "totally one". A comparison between the reconstructed intended reader of Breytenbach's poetry and elements of the Afrikaans reading public suggests that political comment on segregated South African society is intended. Breytenbach's poetry is compared to canonized Afrikaans poetry with respect to Buddhist influence, national protest, aspiration to holiness and transposed biblical concepts. The conclusion is that his poetry is highly innovative in these respects. In the broader spectrum of South African literature his poetry is compared, with reference to transposed biblical concepts and national protest, to the poetry of Black poets writing in English, and (where material is available) to those writing in Afrikaans. The conclusion is that Breytenbach's poetry is strongly linked to this poetry. However, the complexity of Breytenbach's poetry, and the advanced aesthetic level and linguistic code required of the intended reader determine his placing within the canon of Afrikaans poetry.
- Full Text:
- Date Issued: 1988
- Authors: Ferreira, Jeanette
- Date: 1988
- Subjects: Breytenbach, Breyten Afrikaans poetry -- History and criticism , Breytenbach, Breyten -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Doctoral , PhD
- Identifier: vital:3574 , http://hdl.handle.net/10962/d1002097
- Description: Concepts of life and death, time and self-denial are investigated in the poetry of Breyten Breytenbach, with specific reference to the similarities and differences between the Judeo-Christian and the Buddhist traditions. Biblical references in the poetry are examined, and their underlying concepts compared to related concepts in Tantric Buddhism and Zen-Buddhism. The conclusion is drawn that the biblical concepts are transposed in the poetry in order to create Buddhist concepts of life and death, time and a form of self-denial. De-sacralisation of the Christian. concepts is inevitable in this creative process. However, the primary intention of the author is not de-sacralisation, but the implementation 'of the Buddhist philosophy of life in which everything is experienced as "totally one". A comparison between the reconstructed intended reader of Breytenbach's poetry and elements of the Afrikaans reading public suggests that political comment on segregated South African society is intended. Breytenbach's poetry is compared to canonized Afrikaans poetry with respect to Buddhist influence, national protest, aspiration to holiness and transposed biblical concepts. The conclusion is that his poetry is highly innovative in these respects. In the broader spectrum of South African literature his poetry is compared, with reference to transposed biblical concepts and national protest, to the poetry of Black poets writing in English, and (where material is available) to those writing in Afrikaans. The conclusion is that Breytenbach's poetry is strongly linked to this poetry. However, the complexity of Breytenbach's poetry, and the advanced aesthetic level and linguistic code required of the intended reader determine his placing within the canon of Afrikaans poetry.
- Full Text:
- Date Issued: 1988
Die Ndzundza-Ndebele en die blankes in Transvaal, 1845-1883
- Van Jaarsveld, Floris Albertus, 1922-1995
- Authors: Van Jaarsveld, Floris Albertus, 1922-1995
- Date: 1986
- Subjects: Ndebele (African people) -- History , Transvaal (South Africa) -- History
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:2578 , http://hdl.handle.net/10962/d1004379 , Ndebele (African people) -- History , Transvaal (South Africa) -- History
- Description: In 1969 het Leonard Thompson met reg beweer dat Suid-Afrikaanse historici hulle tot op hede hoofsaaklik besig gehou het met die doen en late van 'n Blanke gemeenskap wat die land sedert 1652 oorheers het. Die Swartman was die "forgotten factor" in die geskiedenis van Suider-Afrika. Waar die Swartman die onderwerp van wetenskaplike studie was, is dit aan argeoloë, linguiste, etnoloë en fisiese en sosiale antropoloë oorgelaat. Tereg het Thompson kort hierna opgemerk: "We need to know much more about the complex process by which African chiefdoms became incorporated in white controlled politics in the late nineteenth century. Only when monographs have been written on several individual cases, shall we be in a position to reach definite conclusions about the process as a whole ". Sedert hierdie uitspraak van Thompson het verskeie historici hulle op die terrein van die "forgotten factor" begewe. Omvangryke publikasies oor onder andere die Zulu, Pedi, Sotho asook die Swazi's het sedertdien die lig gesien, terwyl 'n werk oor die Tswana van Wes-Transvaal pas verskyn het. Hierteenoor het heelwat van die kleiner en minder invloedryke swart groeperinge tot op hede steeds agterweë gebly. Wat Noordoos Transvaal betref - meer spesifiek die gebied tussen die Elandsrivier, die Lebomboberg en die Krokodilrivier wat die Ohrigstadse Volksraad in 1846 van Mswati gekoop het, was daar behalwe die Pedi verskeie ander groepe aanwesig wat almal gedurende die loop van die negentiende eeu onder Blanke gesag gekom het. Hieronder het getel die Ndzundza, die Kopa, Tau, Kwena, Ntwane, Koni, Rôka, Kutswe , Pai en Pulana, waarvan die Ndzundza en Kopa die belangrikste was. Ten spyte van die feit dat daar heelwat argivale bronne oor hierdie groepe bestaan, het geen navorser dit tot op hede nog ontgin nie. Oor die onderwerping van hierdie stamme aan Blanke gesag gedurende die negentiende eeu, is daar weinig bekend. Wat die Ndzundza-geskiedenis betref, geld Thompson se opmerking nog steeds dat historici wetenskaplike studie oor die Swartes tradisioneel aan navorsers uit ander dissiplines oorgelaat het. Dit blyk duidelik uit 'n ontleding van sekondêre materiaal wat oor die Ndzundza bestaan. Verskeie studies van volkekundige aard is oor die verskillende kulturele fasette en pre-koloniale geskiedenis van die Transvaalse Ndebele, waarvan die Ndzundza deel uitmaak, gedoen. In die meeste van hierdie studies word die pre-Blanke geskiedenis van die Ndzundza as inleiding aangebied, terwyl daar in sommige gevalle ook na die historiese tydperk verwys word. Op hierdie wyse is die herkomsgeskiedenis van die Ndzundza met behulp van mondelinge tradisies redelik volledig opgeteken. As gevolg van die feit dat geen argivale bronne geraadpleeg is nie, is die volkekundige werke wat die historiese tydperk betref, deurspek met spekulasies, onjuisthede en valse aannames. Met enkele uitsonderings berus verwysings deur die enkele historici wat die Ndzundza-geskiedenis behandel, veral met betrekking tot die tydperk voor 1882, grootliks op die uitsprake van volkekundiges. Dit het meegebring dat die huidige beeld en feitelikhede omtrent die negentiende eeuse Ndzundza-geskiedenis onjuis is, veral soos dit in algemene geskiedenisse opgeteken staan. Hierteenoor het verskeie historici die Mapoch-oorlog van 1882- 1883, waartydens die Ndzundza hul onafhanklikheid verloor het, behandel. In sy biografie oor genl P. J. Joubert het J. A. Mouton die oorlog tot 'n enkele hoofstuk beperk. Vir Mouton gaan dit egter om Joubert se persoonlike aandeel en gee hy gevolglik nie veel aandag aan die belangrikste aspek van die oorlog, naamlik die oorsake, nie. H. P. van Coller het in 1941 'n MA-verhandeling die lig laat sien waarin die oorsake en verloop van die Mapoch-oorlog beskryf word. Van Coller se uiteensetting omtrent die oorsake van die oorlog is egter ontoereikend aangesien dit heelwat onjuisthede bevat, geweldig subjektief is en nie ontkom aan naïewe aannames en uitsprake nie. Die belangrikste oorsaak van die oorlog, naamlik gronddispute, word deur Van Coller geignoreer. Voorts behandel hy die oorlog as 'n gevolg van die moord op Sekhukhune, sodat die Ndzundza "toevallig" betrek word. Ander historici se verwysings na die oorlog is ook ontoereikend omdat dit in die meeste gevalle beperk bly tot enkele bladsye en paragrawe. Tot op hede is die negentiende eeuse Ndzundza-geskiedenis dus nog of onvolledig, of onjuis opgeteken. Met hierdie studie word gepoog om 'n bydrae in hierdie verband te maak. Omdat die historisiese feite omtrent die verloop van die 1882-1883 oorlog grootliks bekend is, val die klem op die tydperk daarvóór. Voorts moet dit gemeld word dat dit in hierdie studie hoofsaaklik gaan om die faktore wat die verhoudinge tussen die Ndzundza en die Blankes bepaal het, te elimineer. Ander aspekte wat ter sprake kom is onder andere die uitwerking wat die Blanke besetting van Noordoos-Transvaal op die Ndzundza gehad het, gronddispute, arbeidsaangeleenthede, Swazi- en die Pedi-deelname in die Blankes se pogings om die Ndzundza te onderwerp van die asook die uiteindelike vernietiging en verlies onafhanklikheid van die Ndzundza. Die spelwyse van sekere name en benaminge wat in hierdie verhandeling voorkom, het in sommige gevalle probleme opgelewer. Die meerderheid Ndebele name is gespel volgens die voorskrifte van die Suid-Ndebele taalraad. Waar die korrekte moderne spelling van Swartes se name nie vasgestel kon word nie, is dit in aanhalingstekens weergegee soos dit in die dokument voorkom. AIle amptelike benamings soos staatspresident of koloniale sekretaris is in die teks met 'n kleinlettertjie gespel maar in die voetnotas met 'n hoofletter. Die motivering hiervoor is die Afrikaanse gebruik om amptelike benamings binne Westerse staatsverband met 'n hoofletter te spel maar benamings in tradisionele verband soos kaptein, opperhoof of hoofman met 'n kleinlettertjie, wat myns insiens op diskriminasie neerkom. Wat die spel van die woord swart betref: Waar dit as byvoeglike naamwoord gebruik word (bv. swart kindertjies), is deurgaans van kleinletters gebruik gemaak. Hoofletters is gebruik wanneer dit as selfstandige naamwoord gebruik word, bv. Die Swartes. Die terme kaffer en meid is waar moontlik, vermy. Die aangehaalde stukke waarin dit weI voorkom, moet nie as beledigend beskou word nie maar as verteenwoordigend van die terminolgoie van 'n bepaalde tyd in die geskiedenis. Die bedoeling was geensins om enigiemand te na te kom nie. wat ter sprake kom.
- Full Text:
- Date Issued: 1986
- Authors: Van Jaarsveld, Floris Albertus, 1922-1995
- Date: 1986
- Subjects: Ndebele (African people) -- History , Transvaal (South Africa) -- History
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:2578 , http://hdl.handle.net/10962/d1004379 , Ndebele (African people) -- History , Transvaal (South Africa) -- History
- Description: In 1969 het Leonard Thompson met reg beweer dat Suid-Afrikaanse historici hulle tot op hede hoofsaaklik besig gehou het met die doen en late van 'n Blanke gemeenskap wat die land sedert 1652 oorheers het. Die Swartman was die "forgotten factor" in die geskiedenis van Suider-Afrika. Waar die Swartman die onderwerp van wetenskaplike studie was, is dit aan argeoloë, linguiste, etnoloë en fisiese en sosiale antropoloë oorgelaat. Tereg het Thompson kort hierna opgemerk: "We need to know much more about the complex process by which African chiefdoms became incorporated in white controlled politics in the late nineteenth century. Only when monographs have been written on several individual cases, shall we be in a position to reach definite conclusions about the process as a whole ". Sedert hierdie uitspraak van Thompson het verskeie historici hulle op die terrein van die "forgotten factor" begewe. Omvangryke publikasies oor onder andere die Zulu, Pedi, Sotho asook die Swazi's het sedertdien die lig gesien, terwyl 'n werk oor die Tswana van Wes-Transvaal pas verskyn het. Hierteenoor het heelwat van die kleiner en minder invloedryke swart groeperinge tot op hede steeds agterweë gebly. Wat Noordoos Transvaal betref - meer spesifiek die gebied tussen die Elandsrivier, die Lebomboberg en die Krokodilrivier wat die Ohrigstadse Volksraad in 1846 van Mswati gekoop het, was daar behalwe die Pedi verskeie ander groepe aanwesig wat almal gedurende die loop van die negentiende eeu onder Blanke gesag gekom het. Hieronder het getel die Ndzundza, die Kopa, Tau, Kwena, Ntwane, Koni, Rôka, Kutswe , Pai en Pulana, waarvan die Ndzundza en Kopa die belangrikste was. Ten spyte van die feit dat daar heelwat argivale bronne oor hierdie groepe bestaan, het geen navorser dit tot op hede nog ontgin nie. Oor die onderwerping van hierdie stamme aan Blanke gesag gedurende die negentiende eeu, is daar weinig bekend. Wat die Ndzundza-geskiedenis betref, geld Thompson se opmerking nog steeds dat historici wetenskaplike studie oor die Swartes tradisioneel aan navorsers uit ander dissiplines oorgelaat het. Dit blyk duidelik uit 'n ontleding van sekondêre materiaal wat oor die Ndzundza bestaan. Verskeie studies van volkekundige aard is oor die verskillende kulturele fasette en pre-koloniale geskiedenis van die Transvaalse Ndebele, waarvan die Ndzundza deel uitmaak, gedoen. In die meeste van hierdie studies word die pre-Blanke geskiedenis van die Ndzundza as inleiding aangebied, terwyl daar in sommige gevalle ook na die historiese tydperk verwys word. Op hierdie wyse is die herkomsgeskiedenis van die Ndzundza met behulp van mondelinge tradisies redelik volledig opgeteken. As gevolg van die feit dat geen argivale bronne geraadpleeg is nie, is die volkekundige werke wat die historiese tydperk betref, deurspek met spekulasies, onjuisthede en valse aannames. Met enkele uitsonderings berus verwysings deur die enkele historici wat die Ndzundza-geskiedenis behandel, veral met betrekking tot die tydperk voor 1882, grootliks op die uitsprake van volkekundiges. Dit het meegebring dat die huidige beeld en feitelikhede omtrent die negentiende eeuse Ndzundza-geskiedenis onjuis is, veral soos dit in algemene geskiedenisse opgeteken staan. Hierteenoor het verskeie historici die Mapoch-oorlog van 1882- 1883, waartydens die Ndzundza hul onafhanklikheid verloor het, behandel. In sy biografie oor genl P. J. Joubert het J. A. Mouton die oorlog tot 'n enkele hoofstuk beperk. Vir Mouton gaan dit egter om Joubert se persoonlike aandeel en gee hy gevolglik nie veel aandag aan die belangrikste aspek van die oorlog, naamlik die oorsake, nie. H. P. van Coller het in 1941 'n MA-verhandeling die lig laat sien waarin die oorsake en verloop van die Mapoch-oorlog beskryf word. Van Coller se uiteensetting omtrent die oorsake van die oorlog is egter ontoereikend aangesien dit heelwat onjuisthede bevat, geweldig subjektief is en nie ontkom aan naïewe aannames en uitsprake nie. Die belangrikste oorsaak van die oorlog, naamlik gronddispute, word deur Van Coller geignoreer. Voorts behandel hy die oorlog as 'n gevolg van die moord op Sekhukhune, sodat die Ndzundza "toevallig" betrek word. Ander historici se verwysings na die oorlog is ook ontoereikend omdat dit in die meeste gevalle beperk bly tot enkele bladsye en paragrawe. Tot op hede is die negentiende eeuse Ndzundza-geskiedenis dus nog of onvolledig, of onjuis opgeteken. Met hierdie studie word gepoog om 'n bydrae in hierdie verband te maak. Omdat die historisiese feite omtrent die verloop van die 1882-1883 oorlog grootliks bekend is, val die klem op die tydperk daarvóór. Voorts moet dit gemeld word dat dit in hierdie studie hoofsaaklik gaan om die faktore wat die verhoudinge tussen die Ndzundza en die Blankes bepaal het, te elimineer. Ander aspekte wat ter sprake kom is onder andere die uitwerking wat die Blanke besetting van Noordoos-Transvaal op die Ndzundza gehad het, gronddispute, arbeidsaangeleenthede, Swazi- en die Pedi-deelname in die Blankes se pogings om die Ndzundza te onderwerp van die asook die uiteindelike vernietiging en verlies onafhanklikheid van die Ndzundza. Die spelwyse van sekere name en benaminge wat in hierdie verhandeling voorkom, het in sommige gevalle probleme opgelewer. Die meerderheid Ndebele name is gespel volgens die voorskrifte van die Suid-Ndebele taalraad. Waar die korrekte moderne spelling van Swartes se name nie vasgestel kon word nie, is dit in aanhalingstekens weergegee soos dit in die dokument voorkom. AIle amptelike benamings soos staatspresident of koloniale sekretaris is in die teks met 'n kleinlettertjie gespel maar in die voetnotas met 'n hoofletter. Die motivering hiervoor is die Afrikaanse gebruik om amptelike benamings binne Westerse staatsverband met 'n hoofletter te spel maar benamings in tradisionele verband soos kaptein, opperhoof of hoofman met 'n kleinlettertjie, wat myns insiens op diskriminasie neerkom. Wat die spel van die woord swart betref: Waar dit as byvoeglike naamwoord gebruik word (bv. swart kindertjies), is deurgaans van kleinletters gebruik gemaak. Hoofletters is gebruik wanneer dit as selfstandige naamwoord gebruik word, bv. Die Swartes. Die terme kaffer en meid is waar moontlik, vermy. Die aangehaalde stukke waarin dit weI voorkom, moet nie as beledigend beskou word nie maar as verteenwoordigend van die terminolgoie van 'n bepaalde tyd in die geskiedenis. Die bedoeling was geensins om enigiemand te na te kom nie. wat ter sprake kom.
- Full Text:
- Date Issued: 1986
Disco
- Authors: Trantraal, Nathan
- Date: 2020
- Subjects: South African fiction (English) -- 21st century , South African poetry (English) -- 21st century , Afrikaans fiction -- 21st century , Afrikaans poetry -- 21st century
- Language: Afrikaans , English
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/145217 , vital:38419
- Description: Creative writing portfolio.
- Full Text:
- Date Issued: 2020
- Authors: Trantraal, Nathan
- Date: 2020
- Subjects: South African fiction (English) -- 21st century , South African poetry (English) -- 21st century , Afrikaans fiction -- 21st century , Afrikaans poetry -- 21st century
- Language: Afrikaans , English
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/145217 , vital:38419
- Description: Creative writing portfolio.
- Full Text:
- Date Issued: 2020
Die administratiewe funksionering van bewindsinstellings in die Ciskei met besondere verwysing na plaaslike bestuur
- Authors: Groenewald, David Marais
- Date: 1976
- Subjects: Public institutions -- Administration -- South Africa -- Ciskei , Public institutions -- Management -- South Africa -- Ciskei , Public institutions -- Government -- South Africa -- Ciskei
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:2877 , http://hdl.handle.net/10962/d1012099 , Public institutions -- Administration -- South Africa -- Ciskei , Public institutions -- Management -- South Africa -- Ciskei , Public institutions -- Government -- South Africa -- Ciskei
- Description: As gevolg van die ongekonsolideerde aard van die Bantoegebiede in die Ciskei is dit onmoontlik om diè gebied te begrens binne bepaalde relief kenmerke, soos bv. berge en riviere; of selfs binne administratiewe grense soos bv. magistraatsdistrikte. Intro., p. 1
- Full Text:
- Date Issued: 1976
- Authors: Groenewald, David Marais
- Date: 1976
- Subjects: Public institutions -- Administration -- South Africa -- Ciskei , Public institutions -- Management -- South Africa -- Ciskei , Public institutions -- Government -- South Africa -- Ciskei
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:2877 , http://hdl.handle.net/10962/d1012099 , Public institutions -- Administration -- South Africa -- Ciskei , Public institutions -- Management -- South Africa -- Ciskei , Public institutions -- Government -- South Africa -- Ciskei
- Description: As gevolg van die ongekonsolideerde aard van die Bantoegebiede in die Ciskei is dit onmoontlik om diè gebied te begrens binne bepaalde relief kenmerke, soos bv. berge en riviere; of selfs binne administratiewe grense soos bv. magistraatsdistrikte. Intro., p. 1
- Full Text:
- Date Issued: 1976
'n Ondersoek na aspekte van die verhouding tussen betrokkenheid en universaliteit in die literatuur
- Authors: Weideman, George, 1947-2008
- Date: 1982
- Subjects: Politics and literature Comparative literature
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Doctoral , PhD
- Identifier: vital:3604 , http://hdl.handle.net/10962/d1003723
- Description: Voorwoord: In die loop van hierdie studie word dit op enkele plekke duidelik gestel dat die littérature engagée nie beperk is tot die engere "politiek" nie, en dat 'n teks met 'n religieuse tema of 'n teks waarin maatskaplike wantoestande aan die lig gebring word, ook engagé kan wees. Die politiek laat hom egter as magsfaktor oor so 'n wye gebied geld dat nuanserings nie altyd moontlik is nie; 'n teks met 'n oorwegend "religieuse tema" kan politieke implikasies hê. Dit bring verder mee dat selfs 'n teks of 'n bundel waarin géén politieke verwysing voorkom nie, na 'n polities-gemotiveerde keuse teruggevoer word. Die kern van die saak is dat 'n teks tot hierdie subgenre gereken kan word slegs wanneer dit minder of meer uitdruklik kontesteer, of die klimaat skep vir kontestering, wat meebring dat 'n imperatief tot verandering in die teks aanwesig moet wees. Hierdie appél tot verandering rig hom in die beduidendste werke van die genre verbý die partypolitiek, rig hom tot die mens wat (met of sonder sy keuse) onderhewig is aan politieke gebeure. Kontestering (verset) impl iseer ook meebelewing, solidariteit en vereenselwiging. Dit is die oogmerk van hierdie studie om na te gaan hoe aspekte van hierdie vereenselwiging die engagement en die universele waarheid as temamoment en selfs as struktuurfaktor in homself kan verenig. Vanweë die omvang van die teoretiese inset van die studie word tekste in hoofsaak eksemplaries gebruik - déégliker struktulrele analises waarin die estetiese steeds sáám met die die maatskaplik-etiese dimensie ondersoek word, verg 'n afsonderlike studie.
- Full Text:
- Date Issued: 1982
- Authors: Weideman, George, 1947-2008
- Date: 1982
- Subjects: Politics and literature Comparative literature
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Doctoral , PhD
- Identifier: vital:3604 , http://hdl.handle.net/10962/d1003723
- Description: Voorwoord: In die loop van hierdie studie word dit op enkele plekke duidelik gestel dat die littérature engagée nie beperk is tot die engere "politiek" nie, en dat 'n teks met 'n religieuse tema of 'n teks waarin maatskaplike wantoestande aan die lig gebring word, ook engagé kan wees. Die politiek laat hom egter as magsfaktor oor so 'n wye gebied geld dat nuanserings nie altyd moontlik is nie; 'n teks met 'n oorwegend "religieuse tema" kan politieke implikasies hê. Dit bring verder mee dat selfs 'n teks of 'n bundel waarin géén politieke verwysing voorkom nie, na 'n polities-gemotiveerde keuse teruggevoer word. Die kern van die saak is dat 'n teks tot hierdie subgenre gereken kan word slegs wanneer dit minder of meer uitdruklik kontesteer, of die klimaat skep vir kontestering, wat meebring dat 'n imperatief tot verandering in die teks aanwesig moet wees. Hierdie appél tot verandering rig hom in die beduidendste werke van die genre verbý die partypolitiek, rig hom tot die mens wat (met of sonder sy keuse) onderhewig is aan politieke gebeure. Kontestering (verset) impl iseer ook meebelewing, solidariteit en vereenselwiging. Dit is die oogmerk van hierdie studie om na te gaan hoe aspekte van hierdie vereenselwiging die engagement en die universele waarheid as temamoment en selfs as struktuurfaktor in homself kan verenig. Vanweë die omvang van die teoretiese inset van die studie word tekste in hoofsaak eksemplaries gebruik - déégliker struktulrele analises waarin die estetiese steeds sáám met die die maatskaplik-etiese dimensie ondersoek word, verg 'n afsonderlike studie.
- Full Text:
- Date Issued: 1982
'n Intertekstuele studie : Die werfbobbejaan van Alexander Strachan
- Authors: Loots, Sonja
- Date: 1998
- Subjects: Strachan, Alexander Die Werfbobbejaan
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3592 , http://hdl.handle.net/10962/d1002167 , Strachan, Alexander Die Werfbobbejaan
- Description: The title, "'n Intertekstuele studie: Die werfbobbejaan van Alexander Strachan", refers to an analysis of the way in which intertextual processes generate meaning in this text. It is analysed with specific regard to the way in which it enters into signifying and detennining relationships with other texts, notably texts by the same author. A significant part of the intertexts that are reassembled, refined, restated, amplified, contradicted or diffused throughout Die werfbobbejaan are located in other works in the Strachan oeuvre: n Wereld sonder grense (1984) and Die jakkalsjagter (1990). These three texts are related as a triptych of intertextual association, and the boundaries between them are not hermetically sealed. Intertextual activity in Die werfbobbejaan involves an intricate network of interfigural relationships. The identities of numerous characters in the text start to coincide with those of other characters to which they are linked intertextually. Characters travel across the boundaries supposedly separating "different" texts. The doubling and displacing of characters alert us to the fact that the text is not fixed within stable boundaries. Codes, scenes, snippets of dialogue and even moods also penetrate the boundaries between "different" texts and recur in the form of mirror images or ghostly transformations of themselves. These intertextual patterns mobilise an active reading process and unify the act of reading with that of writing in "a single signifying process" (Barthes 1979: 79). The narrator in Die werfbobbejaan is a woman writing a biography about an author. Reading his novels and unpublished manuscript she finds that the manuscript of her subject anticipates and later even dictates "extra-textual" reality and inserts her into the fiction. The way in which the biography is taken up in the play of intertextuality leads to the perception that the fictional author is an intertextual mirror image of the real author, who belongs to the extra-textual world outside the book. In this way intertextual activity in Die werfbobbejaan destabilizes the frame between fiction and reality. No reading of Die werfbobbejaan can be complete without taking into account the plurality of simultaneously perceived meanings triggered by intertextual activity in the text.
- Full Text:
- Date Issued: 1998
- Authors: Loots, Sonja
- Date: 1998
- Subjects: Strachan, Alexander Die Werfbobbejaan
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3592 , http://hdl.handle.net/10962/d1002167 , Strachan, Alexander Die Werfbobbejaan
- Description: The title, "'n Intertekstuele studie: Die werfbobbejaan van Alexander Strachan", refers to an analysis of the way in which intertextual processes generate meaning in this text. It is analysed with specific regard to the way in which it enters into signifying and detennining relationships with other texts, notably texts by the same author. A significant part of the intertexts that are reassembled, refined, restated, amplified, contradicted or diffused throughout Die werfbobbejaan are located in other works in the Strachan oeuvre: n Wereld sonder grense (1984) and Die jakkalsjagter (1990). These three texts are related as a triptych of intertextual association, and the boundaries between them are not hermetically sealed. Intertextual activity in Die werfbobbejaan involves an intricate network of interfigural relationships. The identities of numerous characters in the text start to coincide with those of other characters to which they are linked intertextually. Characters travel across the boundaries supposedly separating "different" texts. The doubling and displacing of characters alert us to the fact that the text is not fixed within stable boundaries. Codes, scenes, snippets of dialogue and even moods also penetrate the boundaries between "different" texts and recur in the form of mirror images or ghostly transformations of themselves. These intertextual patterns mobilise an active reading process and unify the act of reading with that of writing in "a single signifying process" (Barthes 1979: 79). The narrator in Die werfbobbejaan is a woman writing a biography about an author. Reading his novels and unpublished manuscript she finds that the manuscript of her subject anticipates and later even dictates "extra-textual" reality and inserts her into the fiction. The way in which the biography is taken up in the play of intertextuality leads to the perception that the fictional author is an intertextual mirror image of the real author, who belongs to the extra-textual world outside the book. In this way intertextual activity in Die werfbobbejaan destabilizes the frame between fiction and reality. No reading of Die werfbobbejaan can be complete without taking into account the plurality of simultaneously perceived meanings triggered by intertextual activity in the text.
- Full Text:
- Date Issued: 1998
Goeie maniere en etiket
- Authors: Van Staden, Antoinique
- Date: 2016
- Language: Afrikaans , English
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:6011 , http://hdl.handle.net/10962/d1021226
- Description: This bilingual collection of short stories combines the fairy tale form and the Bizarro genre to explore the value system ingrained in me at a very early age via my conservative Afrikaans upbringing. To my mind the four characteristics of the fairy tale form as identified by Kate Bernheimer (in her path-breaking essay “Fairy Tale is form, Form is Fairy Tale”) namely flatness, abstraction, intuitive logic and normalized magic, also apply to the Bizarro genre. This intersection is exemplified by some of Bernheimer's own fiction, as well as the fiction of Aimee Bender and Lucy Corin, among others, all of whom have influenced my writing. , Hierdie tweetalige versameling kortverhale kombineer sprokieselemente met die van die Bizarro-genre, om die waardesisteem wat van kleins af deur my konserwatiewe Afrikaanse opvoeding by my ingeprent is, te ondersoek. Die vier eienskappe van die sprokie word deur Kate Bernheimer in haar baanbrekende opstel Fairy tale is form, Form is fairy tale uitgelê as: ’n onbetrokke verteller, abstraksie, instinktiewe logika en genormaliseerde towerkuns. Na my mening is dié vier eienskappe ook op die Bizarro-genre van toepassing. Hierdie oorvleuling is sigbaar in Bernheimer se fiksie en ook onder andere Lucy Corin en Aimee Bender s'n – skrywers wat my werk beïnvloed het. , This thesis is presented in two parts: Afrikaans and English.
- Full Text:
- Date Issued: 2016
- Authors: Van Staden, Antoinique
- Date: 2016
- Language: Afrikaans , English
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:6011 , http://hdl.handle.net/10962/d1021226
- Description: This bilingual collection of short stories combines the fairy tale form and the Bizarro genre to explore the value system ingrained in me at a very early age via my conservative Afrikaans upbringing. To my mind the four characteristics of the fairy tale form as identified by Kate Bernheimer (in her path-breaking essay “Fairy Tale is form, Form is Fairy Tale”) namely flatness, abstraction, intuitive logic and normalized magic, also apply to the Bizarro genre. This intersection is exemplified by some of Bernheimer's own fiction, as well as the fiction of Aimee Bender and Lucy Corin, among others, all of whom have influenced my writing. , Hierdie tweetalige versameling kortverhale kombineer sprokieselemente met die van die Bizarro-genre, om die waardesisteem wat van kleins af deur my konserwatiewe Afrikaanse opvoeding by my ingeprent is, te ondersoek. Die vier eienskappe van die sprokie word deur Kate Bernheimer in haar baanbrekende opstel Fairy tale is form, Form is fairy tale uitgelê as: ’n onbetrokke verteller, abstraksie, instinktiewe logika en genormaliseerde towerkuns. Na my mening is dié vier eienskappe ook op die Bizarro-genre van toepassing. Hierdie oorvleuling is sigbaar in Bernheimer se fiksie en ook onder andere Lucy Corin en Aimee Bender s'n – skrywers wat my werk beïnvloed het. , This thesis is presented in two parts: Afrikaans and English.
- Full Text:
- Date Issued: 2016
Oor die kortkuns van John Miles
- Authors: De Beer, Marésa
- Date: 1988
- Subjects: Miles, John, 1938- -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3569 , http://hdl.handle.net/10962/d1002092
- Description: This thesis involves intensive analyses of some of the short-short stories in John Miles's Liefs nie op straat nie, in order to reveal the narrative strategies employed in each. In other words, it is geared to "the rules that govern ... textual actualization and, consequently, those rules that govern the way literary discourse functions as communication" (Riffaterre 1983: 158). Subsequently, attention is given to the interrelationship among the texts, the way in which they act upon one another and interact with the title of the volume, in order to establish the function of such relations. The following texts are analysed in consecutive chapters: "Lucy", "Lappies, kan jy my hoor, Lappies?", "Voorgevoel", "Dom Nakkie, my Dom Nakkie" and "Wie het nog Dom Nakkie gesien?", "Hy staan by die deur en hy klop", "Gustav gaan speel", and "Liefs nie op straat nie". In a concluding chapter the implications of the title are discussed with reference to all the texts in the volume, including those not analysed individually. It is concluded that, on the one hand, the expectations raised by the title are ironicized because the title is never "completed" explicitly, and because that which, by implication, should not be seen in public ("op straat"), is specifically situated in the street and scrutinized in close-up. But on the other hand the title also evokes a peculiar mentality present in all the texts, either in the narrators, or in the characters, or in both. The discussion of "Lucy" is focussed mainly on the contrast and interaction between the world of the child and that of the adult and on the way in which this interaction is actualized within the text through the contrast in the experience of time, the use of "mémoire involontaire", "durée" and the contrasts between (and overlapping of) narrative perspective and focalization. In respect of "Lappies, kan jy my hoor, Lappies?" special attention is paid to similarities and contrasts between this text and the traditional suspense story, notably the way in which conventional techniques are employed to create suspense, as well as to generate an entire subtext which eventually "relocates" the text on the niveau of the murderer's psychological dilemma. In discussing "Voorgevoel" emphasis is not placed primarily on what is conveyed by the narrator, but on the way in which his intentions are subverted both by the window pane through which he is looking and by the narration as such. In this way he is foregrounded and revealed as narrator, just as the text is foregrounded and revealed as literature, with the emphasis, in both cases, not only on their defence mechanisms but also on their impotence. "Dom Nakkie, my Dom Nakkie" and "Wie het nog Dom Nakkie gesien?" are grouped together in one chapter in order to illuminate the interaction between the two narratives in the first text, as well as the interaction between the two texts. Ultimately, they may be seen as three narratives juxtaposed through irony and relativism. The "triumph" of the "preferably not in public" mentality, both in the text and in society, is also illustrated by the interaction between the three narratives. In chapter, 5, in which "Hy staan by die deur en hy klop" is discussed, attention is focussed on the ironic function of the Biblical references, the contrast between Jan and the rest of society, and the way in which the "climax" is located within the Iserian "blank" in the text, so that the entire process of decoding is based on a filling in of that "blank" and its implications. "Gustav gaan speel" is based loosely on Barthes's lexia model, in order to determine the signifying process in the text, and also to demonstrate the way in which the text presupposes rereading. In the discussion of the title text it is revealed how the text is centered in the basic dichotomy between the narrator-as-writer and the journalist, and the way in which this polarity is relativized by the text as such. The text is demonstrated to be the credo of the volume as a whole as well as of the fiction of the Seventies in Afrikaans.
- Full Text:
- Date Issued: 1988
- Authors: De Beer, Marésa
- Date: 1988
- Subjects: Miles, John, 1938- -- Criticism and interpretation
- Language: Afrikaans
- Type: text , Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3569 , http://hdl.handle.net/10962/d1002092
- Description: This thesis involves intensive analyses of some of the short-short stories in John Miles's Liefs nie op straat nie, in order to reveal the narrative strategies employed in each. In other words, it is geared to "the rules that govern ... textual actualization and, consequently, those rules that govern the way literary discourse functions as communication" (Riffaterre 1983: 158). Subsequently, attention is given to the interrelationship among the texts, the way in which they act upon one another and interact with the title of the volume, in order to establish the function of such relations. The following texts are analysed in consecutive chapters: "Lucy", "Lappies, kan jy my hoor, Lappies?", "Voorgevoel", "Dom Nakkie, my Dom Nakkie" and "Wie het nog Dom Nakkie gesien?", "Hy staan by die deur en hy klop", "Gustav gaan speel", and "Liefs nie op straat nie". In a concluding chapter the implications of the title are discussed with reference to all the texts in the volume, including those not analysed individually. It is concluded that, on the one hand, the expectations raised by the title are ironicized because the title is never "completed" explicitly, and because that which, by implication, should not be seen in public ("op straat"), is specifically situated in the street and scrutinized in close-up. But on the other hand the title also evokes a peculiar mentality present in all the texts, either in the narrators, or in the characters, or in both. The discussion of "Lucy" is focussed mainly on the contrast and interaction between the world of the child and that of the adult and on the way in which this interaction is actualized within the text through the contrast in the experience of time, the use of "mémoire involontaire", "durée" and the contrasts between (and overlapping of) narrative perspective and focalization. In respect of "Lappies, kan jy my hoor, Lappies?" special attention is paid to similarities and contrasts between this text and the traditional suspense story, notably the way in which conventional techniques are employed to create suspense, as well as to generate an entire subtext which eventually "relocates" the text on the niveau of the murderer's psychological dilemma. In discussing "Voorgevoel" emphasis is not placed primarily on what is conveyed by the narrator, but on the way in which his intentions are subverted both by the window pane through which he is looking and by the narration as such. In this way he is foregrounded and revealed as narrator, just as the text is foregrounded and revealed as literature, with the emphasis, in both cases, not only on their defence mechanisms but also on their impotence. "Dom Nakkie, my Dom Nakkie" and "Wie het nog Dom Nakkie gesien?" are grouped together in one chapter in order to illuminate the interaction between the two narratives in the first text, as well as the interaction between the two texts. Ultimately, they may be seen as three narratives juxtaposed through irony and relativism. The "triumph" of the "preferably not in public" mentality, both in the text and in society, is also illustrated by the interaction between the three narratives. In chapter, 5, in which "Hy staan by die deur en hy klop" is discussed, attention is focussed on the ironic function of the Biblical references, the contrast between Jan and the rest of society, and the way in which the "climax" is located within the Iserian "blank" in the text, so that the entire process of decoding is based on a filling in of that "blank" and its implications. "Gustav gaan speel" is based loosely on Barthes's lexia model, in order to determine the signifying process in the text, and also to demonstrate the way in which the text presupposes rereading. In the discussion of the title text it is revealed how the text is centered in the basic dichotomy between the narrator-as-writer and the journalist, and the way in which this polarity is relativized by the text as such. The text is demonstrated to be the credo of the volume as a whole as well as of the fiction of the Seventies in Afrikaans.
- Full Text:
- Date Issued: 1988
Primêre leerlinge se geskiedenispotentiaal: 'n empiriese ondersoek na senior primêre leerlinge en onderwysers se vermoë om indringende vrae oor 'n historiese gebeurtenis met begrip en insig te beantwoord
- Authors: Hattingh, Johannes Hendrik
- Date: 1989
- Subjects: History -- Study and teaching (Elementary)
- Language: Afrikaans
- Type: text , Thesis , Masters , MEd
- Identifier: vital:1362 , http://hdl.handle.net/10962/d1001428
- Description: The main aim of this research was to determine the potential of senior primary pupils and serving teachers to understand a text that is concerned with a historical event. A test was written by 136 white standard 3, 4 and 5 pupils from a Cape Province primary school, as well as 32 serving teachers from various other Cape Province primary schools. The test consisted of a text and questions based upon it. The testees had 60 minutes at their disposal to study the text and give written answers to the questions. The historical event explained in the text dealt with the Peasant Uprising that occurred in England in 1381. Eight open-ended questions were asked. The questions were graded according to difficulty and based on the model of Merrit to test the following levels of thought: knowledge, application, inference and evaluation. In the dissertation attention is paid to the following aspects: 1. Background for the research. 2. The most important theoretical aspects that play a role in the process of historical understanding. 3. A statistlcal analysis of the results obtained from the pupils and teachers, with attention to those factors that may have influenced the results e.g. verbal IQ, age, interest, etc. 4. The quality of the teachers' and pupils' answers as well as examples from their work to illustrate certain aspects. 5. The most important conclusions that can be drawn from the research. Based on their answers to the graded questions the pupils were grouped into different levels to ascertain whether a significant pattern would emerge for each standard. It became clear, however, that irrespective of age or verbal IQ the pupils could not consistently be grouped into a specific level or category. The most important conclusions of the research are the following: 1. The ability of senior primary pupils to cope with intellectually stimulating material are underestimated. 2. A variety of factors influenced the results of the pupils, but not one of the factors studied in this research was found to be of significant importance. 3. The average primary teacher do have the potential ability to cope with more difficult historical material than the present factual approach would suggest.
- Full Text:
- Date Issued: 1989
- Authors: Hattingh, Johannes Hendrik
- Date: 1989
- Subjects: History -- Study and teaching (Elementary)
- Language: Afrikaans
- Type: text , Thesis , Masters , MEd
- Identifier: vital:1362 , http://hdl.handle.net/10962/d1001428
- Description: The main aim of this research was to determine the potential of senior primary pupils and serving teachers to understand a text that is concerned with a historical event. A test was written by 136 white standard 3, 4 and 5 pupils from a Cape Province primary school, as well as 32 serving teachers from various other Cape Province primary schools. The test consisted of a text and questions based upon it. The testees had 60 minutes at their disposal to study the text and give written answers to the questions. The historical event explained in the text dealt with the Peasant Uprising that occurred in England in 1381. Eight open-ended questions were asked. The questions were graded according to difficulty and based on the model of Merrit to test the following levels of thought: knowledge, application, inference and evaluation. In the dissertation attention is paid to the following aspects: 1. Background for the research. 2. The most important theoretical aspects that play a role in the process of historical understanding. 3. A statistlcal analysis of the results obtained from the pupils and teachers, with attention to those factors that may have influenced the results e.g. verbal IQ, age, interest, etc. 4. The quality of the teachers' and pupils' answers as well as examples from their work to illustrate certain aspects. 5. The most important conclusions that can be drawn from the research. Based on their answers to the graded questions the pupils were grouped into different levels to ascertain whether a significant pattern would emerge for each standard. It became clear, however, that irrespective of age or verbal IQ the pupils could not consistently be grouped into a specific level or category. The most important conclusions of the research are the following: 1. The ability of senior primary pupils to cope with intellectually stimulating material are underestimated. 2. A variety of factors influenced the results of the pupils, but not one of the factors studied in this research was found to be of significant importance. 3. The average primary teacher do have the potential ability to cope with more difficult historical material than the present factual approach would suggest.
- Full Text:
- Date Issued: 1989
Poppehysie
- Authors: Arendse, Ashwin Albert
- Date: 2021-04
- Subjects: Swartlandse Kaaps poetry -- 21st century , Creative writing (Higher education) -- South Africa , Diaries -- Authorship , Afrikaans poetry -- 21st century , African literature -- History and criticism
- Language: Afrikaans
- Type: thesis , text , Masters , MA
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/178259 , vital:42925
- Description: My thesis, is geskryf in Swartlandse Kaaps, ’n streeksvariant van Kaaps. Die poems is free verses wat afspeel tien ie backdrop van Malmesbury en Stellenbosch se “Coloured areas” mette analysis van dialect en ideolect wat eie is annie mense wat ampe altyd feature innie stories wat ek vertel. Die thesis explore die liefde asse konsep. Dit kyk na hoe die desperate need vi absent liefde ’n toxic relationship feed tussen ’n jong couple ennie destructive impact van liefde oppe pesoon wie nooit geleer was hoe om lief te wies vi annes ie. Dan kyk ek oek na hoe die previous generations, dit van my ma en pa liefde reject et asse unaffordable excess inne community wat brutal en harsh is. Antonio Gramsci se konsep vannie organic intellectual, dien asse philosophical underpinning virrie thesis d.w.s die hoofkarakter dien asse orator virrie intellectual en cultural insights wattie everyman in sy community nie self kan express ie. Die organic intellectual express díe thoughts innie cultural taal van sy social class. Die thesis explore stories soes it vetel wôd dee mense soes my oupa en mense wattie altyd aware is dat hulle stories in hulle in hettie. In dai way val it tot some degree binne die terrain van oral traditions. Die thesis wil dip into die collective conscious vanne social group wat die worst aspects van liewe in Syd-Afrika experience et. Ek voel free verse is ie ideal form van expression vi my in regards tot die skryf van die thesis, omdat ek daamee die line successfully kan blur tussen ie ‘language of the people’ en my eie individual leaning toward poetic language en forms. In terms van style draw ek op vorige digbundels in Kaaps, most notably op Nathan Trantraal se baie controlled, free verse digbundel, ‘Alles het niet kom wôd,’en Ronelda S. Kamfer se technique van ‘oorvertel’, in haa digbundel ‘grond/Santekraam’. , Thesis (MA) -- Faculty of Humanities, School of Languages and Literatures, 2021
- Full Text:
- Date Issued: 2021-04
- Authors: Arendse, Ashwin Albert
- Date: 2021-04
- Subjects: Swartlandse Kaaps poetry -- 21st century , Creative writing (Higher education) -- South Africa , Diaries -- Authorship , Afrikaans poetry -- 21st century , African literature -- History and criticism
- Language: Afrikaans
- Type: thesis , text , Masters , MA
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/178259 , vital:42925
- Description: My thesis, is geskryf in Swartlandse Kaaps, ’n streeksvariant van Kaaps. Die poems is free verses wat afspeel tien ie backdrop van Malmesbury en Stellenbosch se “Coloured areas” mette analysis van dialect en ideolect wat eie is annie mense wat ampe altyd feature innie stories wat ek vertel. Die thesis explore die liefde asse konsep. Dit kyk na hoe die desperate need vi absent liefde ’n toxic relationship feed tussen ’n jong couple ennie destructive impact van liefde oppe pesoon wie nooit geleer was hoe om lief te wies vi annes ie. Dan kyk ek oek na hoe die previous generations, dit van my ma en pa liefde reject et asse unaffordable excess inne community wat brutal en harsh is. Antonio Gramsci se konsep vannie organic intellectual, dien asse philosophical underpinning virrie thesis d.w.s die hoofkarakter dien asse orator virrie intellectual en cultural insights wattie everyman in sy community nie self kan express ie. Die organic intellectual express díe thoughts innie cultural taal van sy social class. Die thesis explore stories soes it vetel wôd dee mense soes my oupa en mense wattie altyd aware is dat hulle stories in hulle in hettie. In dai way val it tot some degree binne die terrain van oral traditions. Die thesis wil dip into die collective conscious vanne social group wat die worst aspects van liewe in Syd-Afrika experience et. Ek voel free verse is ie ideal form van expression vi my in regards tot die skryf van die thesis, omdat ek daamee die line successfully kan blur tussen ie ‘language of the people’ en my eie individual leaning toward poetic language en forms. In terms van style draw ek op vorige digbundels in Kaaps, most notably op Nathan Trantraal se baie controlled, free verse digbundel, ‘Alles het niet kom wôd,’en Ronelda S. Kamfer se technique van ‘oorvertel’, in haa digbundel ‘grond/Santekraam’. , Thesis (MA) -- Faculty of Humanities, School of Languages and Literatures, 2021
- Full Text:
- Date Issued: 2021-04
Die stedelike informele sektor in die volkshuishouding van die Ciskei
- Authors: Jacobs, François Alwyn
- Date: 1981
- Subjects: Community development -- South Africa -- Ciskei , Urban policy -- South Africa -- Ciskei , Ciskei (South Africa) -- Economic conditions
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MCom
- Identifier: vital:1054 , http://hdl.handle.net/10962/d1006876 , Community development -- South Africa -- Ciskei , Urban policy -- South Africa -- Ciskei , Ciskei (South Africa) -- Economic conditions
- Full Text:
- Date Issued: 1981
- Authors: Jacobs, François Alwyn
- Date: 1981
- Subjects: Community development -- South Africa -- Ciskei , Urban policy -- South Africa -- Ciskei , Ciskei (South Africa) -- Economic conditions
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MCom
- Identifier: vital:1054 , http://hdl.handle.net/10962/d1006876 , Community development -- South Africa -- Ciskei , Urban policy -- South Africa -- Ciskei , Ciskei (South Africa) -- Economic conditions
- Full Text:
- Date Issued: 1981
'n Evaluering van onderwysvoorsienings en onderwysfasiliteite in die Karoo-distrikte Aberdeen, Graaff-Reinet, Jansenville-Klipplaat en Murraysburg vir die hoofbevolkingsgroepe Blank, Kleurling en Bantoe
- Authors: Dreyer, J N
- Date: 1973
- Subjects: School facilities -- South Africa -- Eastern Cape Colored people (South Africa) -- Education Black people -- Education -- South Africa -- Eastern Cape White people -- Education -- South Africa -- Eastern Cape
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MEd
- Identifier: vital:1963 , http://hdl.handle.net/10962/d1011490
- Description: Die ondersoek handel oor onderwysaangeleenthede in die vier Karoo-distrikte Aberdeen, Graaff-Reinet, (wat Adendorp insluit), Jansenville-Klipplaat en Murraysburg. Die ondersoek wil ten aanvang wys op n verskynsel waaroor Morton hom soos volg uitlaat: "There is an inevitable time-lag between the evolution of an educational system and the society and the culture that it serves, and from which it stems". Chapter 1, p. 1.
- Full Text:
- Date Issued: 1973
- Authors: Dreyer, J N
- Date: 1973
- Subjects: School facilities -- South Africa -- Eastern Cape Colored people (South Africa) -- Education Black people -- Education -- South Africa -- Eastern Cape White people -- Education -- South Africa -- Eastern Cape
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MEd
- Identifier: vital:1963 , http://hdl.handle.net/10962/d1011490
- Description: Die ondersoek handel oor onderwysaangeleenthede in die vier Karoo-distrikte Aberdeen, Graaff-Reinet, (wat Adendorp insluit), Jansenville-Klipplaat en Murraysburg. Die ondersoek wil ten aanvang wys op n verskynsel waaroor Morton hom soos volg uitlaat: "There is an inevitable time-lag between the evolution of an educational system and the society and the culture that it serves, and from which it stems". Chapter 1, p. 1.
- Full Text:
- Date Issued: 1973
Die dood, die minnaar en die oedipale struktuur in die Ingrid Jonker-teks
- Authors: Van Wyk, André Johan
- Date: 1987
- Subjects: Jonker, Ingrid, 1933-1965 -- Criticism and interpretation Afrikaans poetry -- History and criticism
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Doctoral , PhD
- Identifier: vital:3608 , http://hdl.handle.net/10962/d1003917
- Description: From Inleiding: In dié inleiding word die implikasies van die woord "teks", asook die resepsie van die Ingrid Jonker-teks in die lig van haar dood, en 'n eie benaderingswyse, in teenstelling met die tradisionele kritiese metodes, bespreek. 1.1 Die teks: Die Ingrid Jonker-teks behels (met die dood, die rninnaar en die OedipaIe struktuur as uitgangspunt) aIIes waarop die woorde "Ingrid Jonker", as teks - die parentese tussen die datums op haar grafsteen - dui. Dit beteken dat genre-onderskeidinge en die onderskeid biografie en literatuur opgehef word. Verdere implikasies van die woord "teks" gaan vervolgens ter inleiding ondersoek word. Daar sal ruim gebruik gemaak word van die literêr-teoretiese en filosofiese veronderstellinge van Julia Kristeva, Maurice Blanchot, Jacques Derrida, Jacques Lacan, Pierre Macherey en Roland Barthes.
- Full Text:
- Date Issued: 1987
- Authors: Van Wyk, André Johan
- Date: 1987
- Subjects: Jonker, Ingrid, 1933-1965 -- Criticism and interpretation Afrikaans poetry -- History and criticism
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Doctoral , PhD
- Identifier: vital:3608 , http://hdl.handle.net/10962/d1003917
- Description: From Inleiding: In dié inleiding word die implikasies van die woord "teks", asook die resepsie van die Ingrid Jonker-teks in die lig van haar dood, en 'n eie benaderingswyse, in teenstelling met die tradisionele kritiese metodes, bespreek. 1.1 Die teks: Die Ingrid Jonker-teks behels (met die dood, die rninnaar en die OedipaIe struktuur as uitgangspunt) aIIes waarop die woorde "Ingrid Jonker", as teks - die parentese tussen die datums op haar grafsteen - dui. Dit beteken dat genre-onderskeidinge en die onderskeid biografie en literatuur opgehef word. Verdere implikasies van die woord "teks" gaan vervolgens ter inleiding ondersoek word. Daar sal ruim gebruik gemaak word van die literêr-teoretiese en filosofiese veronderstellinge van Julia Kristeva, Maurice Blanchot, Jacques Derrida, Jacques Lacan, Pierre Macherey en Roland Barthes.
- Full Text:
- Date Issued: 1987
'n Sintaktiese ondersoek na die gebruik van die neweskikkende voegwoord in Afrikaans
- Authors: Bosch, Agnes Barbara
- Date: 1980
- Subjects: Afrikaans language -- Conjunctions Afrikaans language -- Syntax
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3600 , http://hdl.handle.net/10962/d1002184
- Full Text:
- Date Issued: 1980
- Authors: Bosch, Agnes Barbara
- Date: 1980
- Subjects: Afrikaans language -- Conjunctions Afrikaans language -- Syntax
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3600 , http://hdl.handle.net/10962/d1002184
- Full Text:
- Date Issued: 1980
Roman-waarheid en roman-fiksie: 'n ondersoek na die waarheidsgehalte van sekere Afrikaanse aktualiteitsromans en na die waarheidsmaatstaf in die aktualiteitsromankritiek
- Authors: Mulock-Houwer, F A M
- Date: 1963
- Subjects: Afrikaans fiction -- History and criticism
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3633 , http://hdl.handle.net/10962/d1012910
- Description: Dit het my herhaaldelik getref dat, by die beoordeling van bepaalde tipes Afrikaanse romans, deur die kritici sekere maatstawwe aangelê word wat as artistieke of literêre kriteria nie geldig, nie ter sake nie, en daarom meestal ook ontoelaatbaar is. Ek bedoel meer bepaaldelik die historiese en aktualiteitsromans: genres wat hul tematiese materiaal grotendeels betrek uit die verbye of hedendaagse "werklikheid" van die gemeenskap waartoe, in prakties alle gevalle, én die auteurs én die kritici van daardie romans behoort. Die ongeldige, slegs ten dele geldige of verkeerd gebruikte geldige kriteria vind hul oorsprong in 'n foutiewe vereenselwiging van die letterkundige kriterium "waarheid in die roman" met die aktualiteitsmaatstawwe "objektiewe werklikheid" en "oordeel oor hierdie werklikheid wat in die roman gevel word". 'n Ondersoek na die grondbeginsels van die romankritiek, die mate van ooreenkoms wat die Afrikaaner kritiek daarmee vertoon, en dus ook na die "waarheidsgehalte" van die betrokke romans self, vorm die opset van hierdie verhandeling. In die loop van die ondersoek het dit egter spoedig geblyk dat die onderwerp te wyd was, en dat dit die beste beperk kon word deur te konsentreer op 'n kleiner aantal romans binne een genre. Die keuse het geval op die aktualiteitsroman, en meer bepaaldelik op 'n negetal romans i.v.m. die "nie-blanke aktualiteit" en "rasseverhoudings in Suid-Afrika". Hierdie keuse is gedoen om twee hoofredes. Eerstens omdat die rasseprobleem veral sedert die Tweede Wêreldoorlog en meer bepaaldelik sedert die Atlantiese Oorkonde (1942) dié heersende wêreldprobleem geword het. Die rassebeleid in Suid-Afrika is derhalwe skerp in die lig gestel, met die gevolg dat Suid-Afrikaners daartoe gedryf is om hulle houding nie net in die praktyk te handhaaf nie, maar ook teoretiee en godsdienstig te verdedig. As aktualiteitsprobleem is die rassesituasie dus die interessantste en dié wat die meeste opspraak wek. Die tweede rede vir my keuae is die feit dat die kritieke oor die "romans oor rasseverhoudings", juis weens die aktualiteitstweedrag oor hierdie situasie, die volledigste voorbeeld vorm van die heersende "werklikheid"/"waarheid"-verwarring in die Afrikaanse aktualiteitsroman-kritiek. Die skripsie is in drie hoofdele verdeel: ʹn ondersoek na die waarheidemaatstaf in die kritiek, toepassing van hierdie maatstaf op romans oor die naturel en op die kritieke daaroor, en die verdere uitwerking daarvan i.v.m. romans oor die kleurling. Die nege romans wat ter sprake gebring is, mag beskou word as die noemenewaardigste kuns-en-aktualiteitspogings in hul genre, en tewens as 'n volledige aanduiding van die algemene ontwikkelingsgang van daardie genre. Die gekose volgorde van die romans dien dan ook om twee hooffaktore te omlyn: (a) die ontwikkeling van die aktualiteitsiening vanuit die idilliese plaasverband van Franz se romans, via die beperkte siening van die nie-blanke stadsproblematiek, na ʹn paging tot 'n volledige Suid-Afrikaanse probleemstelling in Rabie se Ons, die Afgod, en (b) die kunsgehalte van die betrokke romans en die mate waarin dit die draagkrag van die tendens beinvloed, en wederom die mate waarin die keuse van die tema en tendens die waarheidsgehal teen draagkrag van die romans as aktualiteitskommentare bepaal. Ons het gevolglik die romans oor die naturel, wat die eerste fase van die aktualiteitsiening behandel, in Deel II geplaas, en die romans oor die kleurling, van die staanspoor af meer problematies van aard, en as groep dié wat die mees gevorderde aktualiteitsiening vertoon in Deel III. Die slotbeskouing is ʹn kort samevatting van die mate van ontwikkeling in die Afrikaanse aktualiteitsroman oor die nie-blanke, en 'n vasstelling van die aard van die werklikheiq/waarheid-digotomie in die kritieke daaromtrent.
- Full Text:
- Date Issued: 1963
- Authors: Mulock-Houwer, F A M
- Date: 1963
- Subjects: Afrikaans fiction -- History and criticism
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:3633 , http://hdl.handle.net/10962/d1012910
- Description: Dit het my herhaaldelik getref dat, by die beoordeling van bepaalde tipes Afrikaanse romans, deur die kritici sekere maatstawwe aangelê word wat as artistieke of literêre kriteria nie geldig, nie ter sake nie, en daarom meestal ook ontoelaatbaar is. Ek bedoel meer bepaaldelik die historiese en aktualiteitsromans: genres wat hul tematiese materiaal grotendeels betrek uit die verbye of hedendaagse "werklikheid" van die gemeenskap waartoe, in prakties alle gevalle, én die auteurs én die kritici van daardie romans behoort. Die ongeldige, slegs ten dele geldige of verkeerd gebruikte geldige kriteria vind hul oorsprong in 'n foutiewe vereenselwiging van die letterkundige kriterium "waarheid in die roman" met die aktualiteitsmaatstawwe "objektiewe werklikheid" en "oordeel oor hierdie werklikheid wat in die roman gevel word". 'n Ondersoek na die grondbeginsels van die romankritiek, die mate van ooreenkoms wat die Afrikaaner kritiek daarmee vertoon, en dus ook na die "waarheidsgehalte" van die betrokke romans self, vorm die opset van hierdie verhandeling. In die loop van die ondersoek het dit egter spoedig geblyk dat die onderwerp te wyd was, en dat dit die beste beperk kon word deur te konsentreer op 'n kleiner aantal romans binne een genre. Die keuse het geval op die aktualiteitsroman, en meer bepaaldelik op 'n negetal romans i.v.m. die "nie-blanke aktualiteit" en "rasseverhoudings in Suid-Afrika". Hierdie keuse is gedoen om twee hoofredes. Eerstens omdat die rasseprobleem veral sedert die Tweede Wêreldoorlog en meer bepaaldelik sedert die Atlantiese Oorkonde (1942) dié heersende wêreldprobleem geword het. Die rassebeleid in Suid-Afrika is derhalwe skerp in die lig gestel, met die gevolg dat Suid-Afrikaners daartoe gedryf is om hulle houding nie net in die praktyk te handhaaf nie, maar ook teoretiee en godsdienstig te verdedig. As aktualiteitsprobleem is die rassesituasie dus die interessantste en dié wat die meeste opspraak wek. Die tweede rede vir my keuae is die feit dat die kritieke oor die "romans oor rasseverhoudings", juis weens die aktualiteitstweedrag oor hierdie situasie, die volledigste voorbeeld vorm van die heersende "werklikheid"/"waarheid"-verwarring in die Afrikaanse aktualiteitsroman-kritiek. Die skripsie is in drie hoofdele verdeel: ʹn ondersoek na die waarheidemaatstaf in die kritiek, toepassing van hierdie maatstaf op romans oor die naturel en op die kritieke daaroor, en die verdere uitwerking daarvan i.v.m. romans oor die kleurling. Die nege romans wat ter sprake gebring is, mag beskou word as die noemenewaardigste kuns-en-aktualiteitspogings in hul genre, en tewens as 'n volledige aanduiding van die algemene ontwikkelingsgang van daardie genre. Die gekose volgorde van die romans dien dan ook om twee hooffaktore te omlyn: (a) die ontwikkeling van die aktualiteitsiening vanuit die idilliese plaasverband van Franz se romans, via die beperkte siening van die nie-blanke stadsproblematiek, na ʹn paging tot 'n volledige Suid-Afrikaanse probleemstelling in Rabie se Ons, die Afgod, en (b) die kunsgehalte van die betrokke romans en die mate waarin dit die draagkrag van die tendens beinvloed, en wederom die mate waarin die keuse van die tema en tendens die waarheidsgehal teen draagkrag van die romans as aktualiteitskommentare bepaal. Ons het gevolglik die romans oor die naturel, wat die eerste fase van die aktualiteitsiening behandel, in Deel II geplaas, en die romans oor die kleurling, van die staanspoor af meer problematies van aard, en as groep dié wat die mees gevorderde aktualiteitsiening vertoon in Deel III. Die slotbeskouing is ʹn kort samevatting van die mate van ontwikkeling in die Afrikaanse aktualiteitsroman oor die nie-blanke, en 'n vasstelling van die aard van die werklikheiq/waarheid-digotomie in die kritieke daaromtrent.
- Full Text:
- Date Issued: 1963
Die invloed van die spraakbenadering van onderwys vir dowe kinders op die maatskaplike funksionering van die dowe
- Authors: Heyns, Mimi
- Date: 1982
- Subjects: Deaf children -- Education -- South Africa , Deaf -- Means of communication , Deaf children -- Language , Deaf children -- Family relationships , Deafness -- Social aspects , Deafness -- Psychological aspects , Sociolinguistics , Sign language acquisition , Deaf -- Government policy -- South Africa , Deaf -- Social conditions -- South Africa , Self-perception , Identity (Psychology)
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MSocSc
- Identifier: vital:3284 , http://hdl.handle.net/10962/d1006881 , Deaf children -- Education -- South Africa , Deaf -- Means of communication , Deaf children -- Language , Deaf children -- Family relationships , Deafness -- Social aspects , Deafness -- Psychological aspects , Sociolinguistics , Sign language acquisition , Deaf -- Government policy -- South Africa , Deaf -- Social conditions -- South Africa , Self-perception , Identity (Psychology)
- Description: From Introduction: Gehoor speel 'n belangrike rol in die leerproses, in aanpassing by die omgewing asook in aanpassing by sosiale omstandighede. Gehoorverlies plaas die individu in 'n situasie van vereensaming, veroorsaak deur 'n beperktheid in kommunikasievermoë. (Roux, 1979:1) Dr Roux, Direkteur van Gesondheidsdienste van die Departement van Gesondheid, Welsyn en Pensioene, het tydens die Goue Jubileum-Kongres van die Suid-Afrikaanse Nasionale Raad vir Dowes daarop gewys dat gehoorverlies vandag meer Amerikaners affekteer as hartsiektes, kanker, blindheid, tuberkulose, veneriese siektes, sklerose en niersiektes tesame. (Roux, 1979:1) In Suid-Afrika word beraam dat 0,06% van aIle babas totaal doof gebore word en dat die aantal persone met ernstige gehoorprobleme, volgens die skatting van die Departement van Gesondheid, Welsyn en Pensioene, 65 000 beloop. Hierdie getal sluit Swartes uit. (Roux, 1979:1) ... Die probleem van doofheid is kompleks en soms so ingewikkeld dat dit te betwyfel is of die horende individu die omvang daarvan begryp en insig in die situasie van die dowe kan ontwikkel. Empatie met die dowe en begrip vir sy leefwêreld is vir die horende persoon problematies. 'n Wêreld sonder klank is moeilik om te visualiseer en 'n wêreld sonder taal lê buite die begripsvermoë van die horende. Daar bestaan op velerlei gebiede verwarring ten opsigte van die dowe. Die horende persoon besef gewoonlik dat daar 'n eiesoortige wêreld van ervaring en denke vir die dowe is anders as die van die horende, maar begrip vir die omvang van die andersheid van die dowe ontbreek.
- Full Text:
- Date Issued: 1982
- Authors: Heyns, Mimi
- Date: 1982
- Subjects: Deaf children -- Education -- South Africa , Deaf -- Means of communication , Deaf children -- Language , Deaf children -- Family relationships , Deafness -- Social aspects , Deafness -- Psychological aspects , Sociolinguistics , Sign language acquisition , Deaf -- Government policy -- South Africa , Deaf -- Social conditions -- South Africa , Self-perception , Identity (Psychology)
- Language: Afrikaans
- Type: Thesis , Masters , MSocSc
- Identifier: vital:3284 , http://hdl.handle.net/10962/d1006881 , Deaf children -- Education -- South Africa , Deaf -- Means of communication , Deaf children -- Language , Deaf children -- Family relationships , Deafness -- Social aspects , Deafness -- Psychological aspects , Sociolinguistics , Sign language acquisition , Deaf -- Government policy -- South Africa , Deaf -- Social conditions -- South Africa , Self-perception , Identity (Psychology)
- Description: From Introduction: Gehoor speel 'n belangrike rol in die leerproses, in aanpassing by die omgewing asook in aanpassing by sosiale omstandighede. Gehoorverlies plaas die individu in 'n situasie van vereensaming, veroorsaak deur 'n beperktheid in kommunikasievermoë. (Roux, 1979:1) Dr Roux, Direkteur van Gesondheidsdienste van die Departement van Gesondheid, Welsyn en Pensioene, het tydens die Goue Jubileum-Kongres van die Suid-Afrikaanse Nasionale Raad vir Dowes daarop gewys dat gehoorverlies vandag meer Amerikaners affekteer as hartsiektes, kanker, blindheid, tuberkulose, veneriese siektes, sklerose en niersiektes tesame. (Roux, 1979:1) In Suid-Afrika word beraam dat 0,06% van aIle babas totaal doof gebore word en dat die aantal persone met ernstige gehoorprobleme, volgens die skatting van die Departement van Gesondheid, Welsyn en Pensioene, 65 000 beloop. Hierdie getal sluit Swartes uit. (Roux, 1979:1) ... Die probleem van doofheid is kompleks en soms so ingewikkeld dat dit te betwyfel is of die horende individu die omvang daarvan begryp en insig in die situasie van die dowe kan ontwikkel. Empatie met die dowe en begrip vir sy leefwêreld is vir die horende persoon problematies. 'n Wêreld sonder klank is moeilik om te visualiseer en 'n wêreld sonder taal lê buite die begripsvermoë van die horende. Daar bestaan op velerlei gebiede verwarring ten opsigte van die dowe. Die horende persoon besef gewoonlik dat daar 'n eiesoortige wêreld van ervaring en denke vir die dowe is anders as die van die horende, maar begrip vir die omvang van die andersheid van die dowe ontbreek.
- Full Text:
- Date Issued: 1982
Hierdie keer gaan nie maklik wees nie
- Authors: Visser, Deon Claudius
- Date: 2021-04
- Subjects: Creative writing (Higher education) -- South Africa , Diaries -- Authorship , Short stories, Afrikaans -- 21st century , Afrikaans fiction -- 21st century , Afrikaans fiction -- History and criticism
- Language: Afrikaans
- Type: thesis , text , Masters , MA
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/178317 , vital:42929
- Description: My tesis bestaan uit twee versamelings van prosa wat verwant en in noue verband met mekaar tree. Die prosa is fragmentaries en kort maar verbind met ‟n oorkoepelende storie wat in beide Afrikaans en Engels voorgelê word. Die Afrikaanse deel van my tesis ondersoek die verlede, en die Engels die toekoms. My algemene bron van inspirasie vir die struktuur en voorlegging van die tesis word verkry vanaf die klassieke raamverteller konvensie soos gebruik in One Thousand and One Nights, hierdie konvensie maak gebruik van raamfragmente wat binne ‟n groter geheel gevind kan word. Dit is juis hierdie komplekse struktuur wat dit moontlik maak om tyd, hede en verlede asook die toekoms, te kan ondersoek en uit te beeld. Verder maak dit dit ook moontlik om gekoppelde herinneringe, gedagteneigings, en fantasieverhale te kan gebruik as die dryfkrag van die oorkoepelende storie. Met betrekking tot kontemporêre fiksie vind ek die meeste aanklank en invloed by Sandra Cisneros se boek House on Mango Street. Ek het by hierdie verhaal geleer hoe om vignette en kortverhale onafhanklik maar met ‟n motief-verbinding aan mekaar te koppel. Tematies gesproke handel my tesis oor herinneringe, nostalgie, familieverhoudings, die dood asook afsluiting en aanbeweging. In terme van hierdie temas vind ek dat Nathan Trantraal se Chokers en Survivors, en Noudat Slapende Honde deur Ronelda S. Kamfer my die meeste insae gee oor die verhouding tussen Afrikaans en Engels in die literatuur. Verder is Loftus Marais se taalgebruik en die vermenging van taal in Staan in die Algemeen Nader aan Vensters ook insiggewend. , Thesis (MA) -- Faculty of Humanities, School of Languages and Literatures, 2021
- Full Text:
- Date Issued: 2021-04
- Authors: Visser, Deon Claudius
- Date: 2021-04
- Subjects: Creative writing (Higher education) -- South Africa , Diaries -- Authorship , Short stories, Afrikaans -- 21st century , Afrikaans fiction -- 21st century , Afrikaans fiction -- History and criticism
- Language: Afrikaans
- Type: thesis , text , Masters , MA
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/178317 , vital:42929
- Description: My tesis bestaan uit twee versamelings van prosa wat verwant en in noue verband met mekaar tree. Die prosa is fragmentaries en kort maar verbind met ‟n oorkoepelende storie wat in beide Afrikaans en Engels voorgelê word. Die Afrikaanse deel van my tesis ondersoek die verlede, en die Engels die toekoms. My algemene bron van inspirasie vir die struktuur en voorlegging van die tesis word verkry vanaf die klassieke raamverteller konvensie soos gebruik in One Thousand and One Nights, hierdie konvensie maak gebruik van raamfragmente wat binne ‟n groter geheel gevind kan word. Dit is juis hierdie komplekse struktuur wat dit moontlik maak om tyd, hede en verlede asook die toekoms, te kan ondersoek en uit te beeld. Verder maak dit dit ook moontlik om gekoppelde herinneringe, gedagteneigings, en fantasieverhale te kan gebruik as die dryfkrag van die oorkoepelende storie. Met betrekking tot kontemporêre fiksie vind ek die meeste aanklank en invloed by Sandra Cisneros se boek House on Mango Street. Ek het by hierdie verhaal geleer hoe om vignette en kortverhale onafhanklik maar met ‟n motief-verbinding aan mekaar te koppel. Tematies gesproke handel my tesis oor herinneringe, nostalgie, familieverhoudings, die dood asook afsluiting en aanbeweging. In terme van hierdie temas vind ek dat Nathan Trantraal se Chokers en Survivors, en Noudat Slapende Honde deur Ronelda S. Kamfer my die meeste insae gee oor die verhouding tussen Afrikaans en Engels in die literatuur. Verder is Loftus Marais se taalgebruik en die vermenging van taal in Staan in die Algemeen Nader aan Vensters ook insiggewend. , Thesis (MA) -- Faculty of Humanities, School of Languages and Literatures, 2021
- Full Text:
- Date Issued: 2021-04